તારીખ પે તારીખનો જમાનો ગયો..હવે 1 જુલાઈથી લાગુ થશે 3 નવા કાયદા, મર્ડરથી લઈને છેતરપિંડીની કલમો બદલાઈ જશે

દેશમાં 1 જુલાઈ, 2024થી ત્રણ નવા ક્રિમિનલ કાયદા અમલમાં આવશે. સરકારે 24 ફેબ્રુઆરીએ આ સંદર્ભે એક નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું છે. બ્રિટિશ કાળ દરમિયાન, 1860માં બનેલા ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC)ની જગ્યાએ ભારતીય ન્યાય સંહિતા લાગુ કરવામાં આવશે, ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ 1872માં બનેલા પુરાવા અધિનિયમની જગ્યાએ લાગુ કરવામાં આવશે અને ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા લાગુ કરવામાં આવશે. 1898માં બનાવવામાં આવેલ ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડ (CRPC) ના સ્થાને લાગુ કરવામાં આવ્યો. આ ભારતની ગુનાહીત ન્યાય પ્રણાલીને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખશે તેવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે.

આ કાયદામાં થશે ફેરફાર

નવા કાયદાના અમલ બાદ હત્યાની કલમ 302ની જગ્યાએ કલમ 101 લાગુ કરવામાં આવશે. છેતરપિંડી માટે કલમ 420ની જગ્યાએ કલમ 316નો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. હત્યાના પ્રયાસના કિસ્સામાં, કલમ 307ને કલમ 109 દ્વારા બદલવામાં આવશે અને બળાત્કાર માટે, કલમ 376ને કલમ 63 દ્વારા બદલવામાં આવશે. આ ત્રણ કાયદા સંસદમાં રજૂ કરતી વખતે ગૃહમંત્રીએ કહ્યું હતું કે અંગ્રેજોએ બનાવેલા રાજદ્રોહ કાયદાને બદલે હવે દેશદ્રોહ શબ્દનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે.

તારીખ-પર-તારીખ યુગનો અંત આવશે

ગૃહમંત્રીએ કહ્યું હતું કે આ કાયદાથી નાગરિકોના અધિકારોને સર્વોપરી રાખવામાં આવશે અને મહિલાઓ અને બાળકોની સુરક્ષાને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવશે. IPCમાં 511 કલમો હતી, હવે 356 બાકી છે. 175 વિભાગો બદલવામાં આવ્યા છે. 8 નવા વિભાગો ઉમેરવામાં આવ્યા હતા, 22 વિભાગો દૂર કરવામાં આવ્યા છે. તેવી જ રીતે, CrPCમાં 533 વિભાગો બાકી છે. 160 વિભાગો બદલવામાં આવ્યા છે, 9 નવા ઉમેરવામાં આવ્યા છે, 9 કાઢી નાખવામાં આવ્યા છે. નવા ફોજદારી કાયદામાં 33 ગુનામાં જેલની સજા વધારી દેવામાં આવી છે. 83 ગુનામાં દંડમાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે.

નવા કાયદાથી થશે આ મુખ્ય ફેરફારો

• સગીર પર બળાત્કારનો દોષિત ઠરનાર કોઈપણ વ્યક્તિને આજીવન કેદ અથવા મૃત્યુદંડની સજા આપવામાં આવશે.
• પહેલા બળાત્કારની કલમ 375, 376 હતી, હવે તે કલમ 63, 69 હશે.
• કલમ 302ની જગ્યાએ હત્યા માટે કલમ 101 લાગશે.
• સામૂહિક બળાત્કારના દોષિત વ્યક્તિને 20 વર્ષ સુધીની કેદ અથવા આજીવન કેદની સજા થશે.
• મોબ લિંચિંગમાં મૃત્યુદંડ.
• જો કોઈ વાહનથી ઘાયલ થાય છે, જો ડ્રાઈવર પીડિતાને પોલીસ સ્ટેશન અથવા હોસ્પિટલમાં લઈ જાય છે, તો તેને ઓછી સજા કરવામાં આવશે.
• હિટ એન્ડ રન કેસમાં 10 વર્ષની સજા થશે.
• પહેલા સ્નેચિંગ માટે કોઈ કાયદો ન હતો, હવે તે કાયદો બની ગયો છે.
• કોઈ વ્યક્તિની ધરપકડ કરવા પર, પોલીસે તેના પરિવારને જાણ કરવી પડશે. અગાઉ આ જરૂરી નહોતું.
• કોઈ પણ સંજોગોમાં 90 દિવસમાં શું થયું. પોલીસ પીડિતાને આ માહિતી આપશે.
• જો આરોપી 90 દિવસમાં કોર્ટમાં હાજર ન થાય, તો તેની ગેરહાજરીમાં ટ્રાયલ થશે.
• ગંભીર કેસમાં, વ્યક્તિને અડધી સજા પૂરી કર્યા પછી મુક્તિ મળી શકે છે.
• ટ્રાયલ કોર્ટે વધુમાં વધુ ત્રણ વર્ષની અંદર પોતાનો નિર્ણય આપવાનો રહેશે.
• કેસ પૂરો થયા બાદ જજે 43 દિવસમાં પોતાનો ચુકાદો આપવો પડશે. નિર્ણયના સાત દિવસમાં સજા સંભળાવવાની રહેશે
• માત્ર દોષિત જ દયાની વિનંતી કરી શકે છે. અત્યાર સુધી એનજીઓ અથવા કોઈપણ સંસ્થા દયાની અરજી દાખલ કરતી હતી.
• દસ્તાવેજમાં ઈલેક્ટ્રોનિક અને ડિજિટલ રેકોર્ડ્સ સામેલ હશે.
• 6 ગુનાઓમાં સમુદાય સેવાની સજાની જોગવાઈ છે.