દહીં કે છાશ.. આયુર્વેદ મુજબ તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે શું છે વધારે ફાયદાકારક? જાણો અહીં

લગભગ દરેક ભારતીય ઘરમાં દહીંનું સેવન ભોજન સાથે કરવામાં આવે છે. તે શરીરને ઠંડુ રાખે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ઉનાળામાં શરીરને ઠંડુ રાખવા માટે દહીંમાંથી બનેલી છાશ વધુ સારી હોઇ શકે છે? આયુર્વેદ અનુસાર, છાશ માત્ર પચવામાં સરળ નથી, પરંતુ તે તમામ પ્રકારના શરીર માટે યોગ્ય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દહીં શરીર પર ગરમ અસર છોડે છે, જ્યારે છાશ પ્રકૃતિમાં ઠંડક આપે છે. જો તમે પણ દહીં અને છાશને લઈને મૂંઝવણમાં છો, તો અમે તમને નિષ્ણાતોની સલાહ મુજબ તેના વિશેની તમામ માહિતી આપી રહ્યા છીએ. ચાલો જાણીએ કે આ બંનેમાંથી તમારા માટે કયું સારું છે.

નિષ્ણાતો શું કહે છે?

નિષ્ણાતોના જણાવ્યા પ્રમાણે દહીની તાસીર ગરમ છે, તો બીજી તરફ, છાશ કુદરતી રીતે ઠંડક આપે છે. નિષ્ણાતો સમજાવે છે કે દહીંમાં સક્રિય બેક્ટેરિયા હોય છે જે ગરમીના સંપર્કમાં આવે ત્યારે આથો આવે છે. તેથી જ્યારે આપણે દહીં ખાઈએ છીએ, ત્યારે તે પેટની ગરમીના સંપર્કમાં આવે છે અને વધુ . તે શરીરને ઠંડુ કરવાને બદલે ગરમ કરે છે.

આયુર્વેદ નિષ્ણાત કહે છે કે છાશ સાથે આવું થતું નથી કારણ કે તમે દહીંમાં પાણી ઉમેરતા જ આથો આવવાની પ્રક્રિયા બંધ થઈ જાય છે. છાશમાં જીરું પાવડર, મીઠું વગેરે મસાલા ઉમેરવાથી તેના ફાયદા વધે છે. ભારતમાં, હિંગ, આદુ, મરચાં અને કઢીના પાન સાથે પણ ઘી ભેળવવામાં આવે છે જેથી પાચનમાં મદદ મળે. આવી સ્થિતિમાં, છાશ કુદરતી રીતે ઠંડુ હોય છે અને દહીંને તમારા શરીર દ્વારા પચવામાં વધુ સમય લાગે છે.

આયુર્વેદ અનુસાર દહીં ખાવાના નિયમો

નિષ્ણાંતોના મતે દહીં આથો, સ્વાદમાં ખાટા, સ્વભાવે ગરમ અને પચવામાં ભારે હોય છે. તેઓ ચરબી અને શક્તિમાં પણ વધારો કરે છે, વાતનું અસંતુલનને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે અને શરીરને સ્થિરતા પ્રદાન કરે છે.

આ કિસ્સાઓમાં દહીં ટાળવું જોઈએ-

– જો તમને સ્થૂળતા, કફની વિકૃતિઓ, રક્તસ્રાવ, દાહક વિકાર, વધેલી જડતા અને સંધિવા હોય તો દહીંથી બચો.

– રાત્રે દહીં ખાવાનું ટાળવું જોઈએ કારણ કે તેનાથી શરદી, ખાંસી, સાઇનસ થઈ શકે છે. પરંતુ જો તમને રાત્રે દહીં ખાવાની આદત હોય તો તેમાં એક ચપટી કાળા મરી અથવા મેથી ઉમેરો.

– દહીંને ગરમ કરવાથી બચો કારણ કે તે તમામ બેક્ટેરિયાનો નાશ કરે છે.

– ચામડીના વિકાર, પિત્તનું અસંતુલન, માથાનો દુખાવો, ઊંઘમાં ખલેલ અને પાચન સંબંધી વિકૃતિઓ ધરાવતા લોકો માટે દહીં યોગ્ય નથી.

દહીંના બદલે કેમ છાશ પીવી જોઈએ

– તેનો ઉપયોગ સ્વાસ્થ્ય જાળવવા અને રોગોની સારવાર માટે થાય છે.

– તે પચવામાં સરળ છે, તેનો સ્વાદ થોડી ખાટો છે. આવી સ્થિતિમાં, તે પાચનમાં સુધારો કરે છે અને વાત, પીત્ત અને કફના ત્રણેય પ્રકારના શરીર માટે વપરાય છે.

– શિયાળાની ઋતુમાં પણ તે અપચોની સારવાર માટે ફાયદાકારક છે.

– છાશને દહીંનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ માનવામાં આવે છે. તે મનુષ્ય માટે અમૃત સમાન કહેવાય છે. તમે 2 ચમચી દહીં નાખીને તેમાં 1 ગ્લાસ પાણી, થોડું જીરું પાવડર, સ્વાદ મુજબ મીઠું નાખીને કોથમીરથી ગાર્નિશ કરીને પી શકો છો.