World Hindi Day : 10 જાન્યુઆરીએ જ કેમ મનાવવામાં આવે છે? જાણો ઈતિહાસ અને મહત્ત્વ
વિશ્વ હિન્દી દિવસ 10 જાન્યુઆરીએ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. આવો જાણીએ આ દિવસનું મહત્વ શું છે અને તેને કેવી રીતે મનાવવાની શરૂઆત થઈ.
દર વર્ષે 10 જાન્યુઆરીએ વિશ્વ હિન્દી દિવસ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. હિન્દીના મહત્વને યાદ કરવા અને તેને એક ભાષા તરીકે માન આપવા માટે વિશ્વભરના હિન્દી ઉત્સાહી લોકો દ્વારા World Hindi Dayની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. ભલે અંગ્રેજી બોલતા લોકોની સંખ્યા વિશ્વમાં સૌથી વધુ છે પરંતુ હિન્દી એક એવી ભાષા છે, જે તમને આખી દુનિયામાં બોલતા અને સમજતા લોકો મળશે. હિન્દી આપણા દેશના લોકો માટે માન, સન્માન અને ગૌરવની ભાષા છે.
વિશ્વ હિન્દી દિવસ 1949માં યુનાઇટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલી (UNGA)માં પ્રથમ વખત બોલવામાં આવી હતી ત્યારથી હિન્દીની વર્ષગાંઠ તરીકે શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ પછી 1975માં તત્કાલીન વડાપ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીએ પ્રથમ વિશ્વ હિન્દી સંમેલનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. ત્યારથી આજ સુધી વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાં હિન્દી પરિષદોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જો કે પ્રથમ વખત વિશ્વ હિન્દી દિવસ 10 જાન્યુઆરી, 2006ના રોજ ઉજવવામાં આવ્યો હતો. આ નિર્ણયની જાહેરાત તત્કાલિન વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહે કરી હતી.
વિશ્વ હિન્દી દિવસનું મહત્વ
આ દિવસનો હેતુ ભારતીય ભાષા વિશે જાગૃતિ લાવવાનો અને તેને સમગ્ર વિશ્વમાં વૈશ્વિક ભાષા તરીકે પ્રમોટ કરવાનો છે. વિશ્વ હિન્દી દિવસ ભારતીય ભાષાના ઉપયોગ વિશે જાગૃતિ લાવવા અને હિન્દી ભાષાના ઉપયોગ અને પ્રચાર માટે પણ ઉજવવામાં આવે છે.
આ દિવસ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?
વિદેશ મંત્રાલય દર વર્ષે આ દિવસે હિન્દીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઘણા કાર્યક્રમો અને પ્રવૃત્તિઓનું આયોજન કરે છે. કેટલીકવાર ભારતીય ટપાલ વિભાગ દ્વારા આ પ્રસંગને ચિહ્નિત કરવા માટે ખાસ ટપાલ ટિકિટો બહાર પાડીને પણ આ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસે શાળાઓમાં ડિબેટ, ચર્ચા, હિન્દી કવિતા પઠન, સાહિત્યના વર્ગો, નાટકો, પ્રશ્નોત્તરી અને આવા કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. હિન્દી ક્લબ સહિત ઘણી સંસ્થાઓ ડિબેટ અને ચર્ચાઓ પણ કરે છે.
વિશ્વ હિન્દી દિવસ VS હિન્દી દિવસ
વિશ્વ હિન્દી દિવસ દર વર્ષે 10 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. જ્યારે હિન્દી દિવસ દર વર્ષે 14 સપ્ટેમ્બરે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ સમગ્ર વિશ્વમાં હિન્દી ભાષાના પ્રચાર અને વૈશ્વિક માન્યતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. બીજી તરફ ભારતમાં ઉજવવામાં આવતા હિન્દી દિવસ ભારતમાં હિન્દી ભાષાની માન્યતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. જો કે બિન-હિન્દી ભાષી વિસ્તારોમાં આ ભાષાને પ્રોત્સાહન આપવાની ચર્ચા ચાલી રહી છે.