બહેરીનમાં પ્રાચીન મસ્જિદની નીચે મળી આવ્યો ખ્રિસ્તી મઠ! જોઈને સૌ રહી ગયા દંગ

અખાતના દેશ બહેરીનમાં એક પ્રાચીન મસ્જિદની નીચે ખોદકામમાં પુરાતત્વવિદોને કંઈક એવું મળ્યું છે જેને જોઈને દરેક દંગ રહી ગયા છે. પુરાતત્વવિદોના જણાવ્યા અનુસાર મસ્જિદના ખોદકામ હેઠળ ખ્રિસ્તી ધર્મ સાથે જોડાયેલું એક સ્ટ્રક્ચર મળી આવ્યું છે. આ સંરચના વિશે એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તે એક ખ્રિસ્તી મઠ હોઈ શકે છે અથવા તે કોઈ ખ્રિસ્તી ધાર્મિક ગુરૂ (બિશપ)નું ઘર પણ હોઈ શકે છે.

પુરાતત્ત્વવિદોના મતે મળી આવેલી સંરચના છઠ્ઠીથી આઠમી સદીની વચ્ચેની છે. હકીકતમાં બહેરીનની આ પ્રાચીન મસ્જિદની નીચે બહેરીન અને બ્રિટિશ પુરાતત્વ નિષ્ણાતો સાથે મળીને ખોદકામ કરી રહ્યા છે. આ મસ્જિદ બહેરીનના મુહરરાક દ્વીપ પર કબ્રસ્તાનમાં આવેલી છે. પુરાતત્વવિદોએ આ ખોદકામનું કામ ત્રણ વર્ષ પહેલા શરૂ કર્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં હવે જે શોધ થઈ છે તે ખરેખર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને ચોંકાવનારી પણ છે. બહેરીનમાં ખ્રિસ્તી ધર્મ સાથે જોડાયેલા આટલા મોટા પુરાવા અગાઉ ક્યારેય મળ્યા નથી.

Christian mosque

બહેરીન ઓથોરિટી ફોર કલ્ચર એન્ડ એન્ટિક્વિટીઝના ડાયરેક્ટર સલમાન અલ મહારીએ પણ આ વિશે કહ્યું કે 300 વર્ષ જૂની મસ્જિદની નીચે છઠ્ઠી અને આઠમી સદી વચ્ચે ખ્રિસ્તી ધર્મ સાથે સંબંધિત નક્કર અવશેષો શોધવા એ બહેરીન માટે ખૂબ જ રોમાંચક બાબત છે.

અગાઉ બહેરીનમાં કોઈ નક્કર પુરાવા મળ્યા ન હતા

નોંધનીય છે કે ગયા વર્ષે ખોદકામ કરતી ટીમને ખ્રિસ્તી ધર્મ સાથે જોડાયેલી કેટલીક વસ્તુઓ પણ મળી આવી હતી. તેમાં કેટલાક માટીકામ, ખાસ પથ્થરો અને ખ્રિસ્તી ધર્મનું પ્રતીક ‘ક્રોસ’ મળી આવ્યા હતા. જો કે આ પહેલા બહેરીનમાં ખ્રિસ્તી ધર્મ સાથે સંબંધિત એવી કોઈ વસ્તુ મળી નથી, જે પ્રાચીન સમયમાં અહીં ખ્રિસ્તી ધર્મ હોવાના કોઈ નક્કર પુરાવા આપે છે.

સલમાન અલ મહારીએ વધુમાં જણાવ્યું કે “આપણા મૌખિક ઈતિહાસ, લોકોની સ્મૃતિ અને સાહિત્યમાં ખ્રિસ્તી ધર્મનો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે.” મહારીએ વધુમાં કહ્યું કે કેટલાક સ્થાનોના નામ છે જેને સંશોધકો ખ્રિસ્તી ધર્મ સાથે સંકળાયેલા માને છે. આપણે ઈતિહાસમાં પણ આ વિશે વાંચતા હોઈએ છીએ, પરંતુ આપણને અત્યારના જેવા નક્કર પુરાવા ક્યારેય મળ્યા નથી. મહારીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે બહેરીનમાં આ પ્રથમ ભૌતિક પુરાવા મળ્યા છે.

UAEમાં ખોદકામ દરમિયાન મળી આવ્યો ખ્રિસ્તી મઠ!

બહેરીનમાં ખ્રિસ્તી ધર્મ સાથે સંબંધિત આ પ્રાચીન શોધ પહેલા યુએઈમાં પણ કેટલાક સમાન ટુકડાઓ મળી આવ્યા હતા. ડેઈલી મેલના અહેવાલ મુજબ યુએઈમાં પુરાતત્વવિદોને ખોદકામમાં એક પ્રાચીન ખ્રિસ્તી મઠના અવશેષો મળ્યા છે. આ મઠ લગભગ 1400 વર્ષ જૂનો હોવાનો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો હતો. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તે યુએઈમાં ઈસ્લામના આગમન પહેલા પણ હતું. જો કે, આ માટે કોઈ નક્કર પુરાવા આપવામાં આવ્યા નથી.

મઠના અવશેષોમાં એક ચર્ચની આકૃતિ પણ મળી આવી હતી. આ સાથે મઠના ઘણા રૂમમાં આવા અવશેષો પણ મળી આવ્યા હતા, જેનો ઉપયોગ ચર્ચમાં આયોજિત સમારોહમાં વેફર અને બ્રેડ બનાવવા માટે કરવામાં આવે છે. આ સાથે આવા ઘણા નાના રૂમ પણ મળી આવ્યા હતા, જે માનવામાં આવે છે કે ખ્રિસ્તી ધર્મગુરુઓ એકાંતમાં ભગવાનનું ધ્યાન કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યા હતા.