પાકિસ્તાન કંગાળ, અર્થવ્યવસ્થા ડામાડોળ, સૌથી નીચલી સપાટીએ પહોંચ્યુ વિદેશી મુદ્રા ભંડાર

શ્રીલંકા બાદ હવે ભારતના અન્ય પાડોશી દેશની અર્થવ્યવસ્થા ડૂબવાની નજીક પહોંચી ગઈ છે. વાસ્તવમાં પાકિસ્તાન (Pakistan)નો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર રેકોર્ડ નીચલા સ્તરે પહોંચી ગયો છે. સાથે જ આવનારા સમયમાં કોઈ ઘટાડાના સંકેત દેખાઈ રહ્યા છે. રોકડ સંકટનો સામનો કરી રહેલા પાકિસ્તાનનો વિદેશી હૂંડિયામણ (Pakistan Economic Crises) ભંડાર ખૂબ જ ઘટીને $7.83 બિલિયન થઈ ગયું છે. વર્ષ 2019 પછી પાકિસ્તાનમાં વિદેશી હૂંડિયામણનું આ સૌથી નીચું સ્તર છે. સ્થિતિ એવી છે કે પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર 3થી 4 અઠવાડિયાના આયાત બિલ જેટલો છે. લગભગ એક મહિના પહેલા પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર 5થી 6 અઠવાડિયાના આયાત બિલ જેટલો હતો. એટલે કે પાકિસ્તાનમાં સ્થિતિ સતત બગડી રહી છે.

વિદેશી મુદ્રા ભંડાર કેમ ઘટ્યો?

પાકિસ્તાનની સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા શુક્રવારે જાહેર કરાયેલા ડેટા અનુસાર દેવાની ચૂકવણીમાં વધારો અને બાહ્ય ધિરાણની અછતને કારણે આ મહિને દેશની વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં ઘટાડો થયો છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાન (SBP)ના આ આંકડા દર્શાવે છે કે દેશની વિદેશી અનામત સાપ્તાહિક ધોરણે $555 મિલિયન એટલે કે 6.6 ટકા ઘટી છે. લોનની ચૂકવણીમાં વધારો અને બાહ્ય ધિરાણના અભાવને કારણે આ મહિને આવું બન્યું છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર પાકિસ્તાનની સેન્ટ્રલ બેંકના ડેટા દર્શાવે છે કે તેનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર લગભગ ત્રણ વર્ષમાં સૌથી નીચા સ્તરે $7.83 બિલિયન પર આવી ગયો છે. ઓક્ટોબર 2019 પછી આ સૌથી નીચું સ્તર છે. એક સપ્તાહ પહેલા 5 ઓગસ્ટના રોજ પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર 8.385 અબજ ડોલર હતો. જોકે, વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાનનો વર્તમાન વિદેશી મુદ્રા ભંડાર એક મહિનાના આયાત ખર્ચ માટે પૂરતો છે.

‘પાકિસ્તાન માટે ખરાબ દિવસો આવી રહ્યા છે’

પાકિસ્તાનના નાણા મંત્રી મિફતાહ ઈસ્માઈલે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે રોકડની તંગીવાળા દેશ માટે આવનારા દિવસો ખરાબ છે. તેમણે કહ્યું કે સરકાર આગામી ત્રણ મહિના સુધી આયાત પર નિયંત્રણ રાખવાનું ચાલુ રાખશે. પાકિસ્તાન શેરબજારમાં એક કાર્યક્રમમાં ઈસ્માઈલે કહ્યું કે વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફની સરકાર અગાઉની ઈમરાન ખાન સરકારની આર્થિક નીતિઓનો માર સહન કરી રહી છે.

જિયો ટીવીએ ઈસ્માઈલને ટાંકીને કહ્યું કે પાકિસ્તાન મુસ્લિમ લીગ-નવાઝ (PML-N) સરકાર દરમિયાન દેશની બજેટ ખાધ $1,600 બિલિયન હતી. છેલ્લા ચાર વર્ષમાં પાકિસ્તાન તહરીક-એ-ઈન્સાફ (PTI)ની સરકાર હેઠળ આ આંકડો વધીને $3,500 મિલિયન થઈ ગયો છે. જો ચાલુ ખાતાની ખાધ આટલી વધી જાય તો કોઈ દેશ વિકાસ કરી શકશે નહીં અને સ્થિરતા પણ આવી શકશે નહીં.