iran israel war
જો તમને લાગે છે કે ઈરાન-ઈઝરાયલ યુદ્ધના કારણે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતો ફરી એક વખત નેક્સ્ટ લેવલ એટલે કે 100 ડોલરની નજીક પહોંચી જશે. તેથી અમેરિકાએ તેના પર બ્રેક લગાવી દીધી છે. અમેરિકાએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ઈરાન-ઈઝરાયલ યુદ્ધના કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં મોંઘવારીનો ખતરો ફરી નહીં ઉભો થવા દેવામાં આવે. અમેરિકા પાસે પણ કાચા તેલનો પૂરતો સ્ટોક છે. જો વિશ્વને તેની જરૂર હોય તો તે તેનો સ્ટોક બહાર પાડી શકે છે.
કાચા તેલના ભાવમાં પણ વધારો થયો હતો
બીજી તરફ વિશ્વના 22 તેલ ઉત્પાદકોના સંગઠન OPEC+ એ પણ વિશ્વને મોટી રાહત આપી છે. ઓપેક પ્લસના સભ્યોએ એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેઓ ડિસેમ્બરમાં સપ્લાય આઉટપુટ વધારવાની તેમની યોજનાથી પીછેહઠ કરી રહ્યા નથી. પ્લાન એ જ રહેશે જે લગભગ બે મહિના પહેલા નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો. તે સ્પષ્ટ છે કે મધ્ય પૂર્વમાં ખાસ કરીને ઈરાન અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે ગમે તેટલો તણાવ વધે, પરંતુ આગામી દિવસોમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં આટલો જ વધારો વિશ્વમાં જોવા નહીં મળે. જેમ કે રશિયા અને યુક્રેન યુદ્ધના શરૂઆતના દિવસોમાં જોવા મળ્યું હતું. તે પછી ઇઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચેના તણાવ દરમિયાન કાચા તેલના ભાવમાં પણ વધારો થયો હતો.
1 ઓક્ટોબરના રોજ જ્યારે ઈરાને ઈઝરાયેલ પર બેલેસ્ટિક મિસાઈલ છોડી ત્યારે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં 5 ટકાથી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો હતો. 2 ઓક્ટોબરના રોજ ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ 75 ડોલર પ્રતિ બેરલને પાર કરી ગયા હતા. અમે તમને એ પણ વિગતવાર જણાવવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ કે અમેરિકાએ મોંઘવારી રોકવા માટે કઈ યોજના તૈયાર કરી છે? ઓપેક પ્લસની બેઠકમાં કયા પ્રકારના નિર્ણયો જોવા મળ્યા?
અમેરિકા પાસે પૂરતો ભંડાર છે
2 ઓક્ટોબરે અમેરિકા દ્વારા એક રિપોર્ટ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેની પાસે કાચા તેલનો પૂરતો ભંડાર છે. માહિતી અનુસાર અમેરિકામાં ક્રૂડ ઓઈલનો સ્ટોક 30.89 લાખ બેરલ હતો. બીજી તરફ, ગેસોલિનની માગ 6 મહિનામાં તેના સૌથી નીચલા સ્તરે આવી ગઈ છે. આ રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે ઈઝરાયેલ-ઈરાન તણાવ વચ્ચે બાકીના વિશ્વને ચિંતા કરવાની કોઈ જરૂર નથી. અમેરિકાએ પોતાના રિપોર્ટની આડમાં કહેવાનો પ્રયાસ કર્યો છે કે જો ક્રૂડ ઓઈલની સપ્લાયમાં કોઈ ગરબડ છે તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. અમેરિકા પાસે પર્યાપ્ત અનામત છે. કોઈએ ગભરાવાની જરૂર નથી.
ઓપેક સપ્લાય વધારશે
22 દેશોનું ઓપેક પ્લસ સંગઠન પણ પોતાની યોજના પર અકબંધ રહેવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. OPEC પ્લસના સંકેતો અનુસાર પ્લાનમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. ઓપેક પ્લસે ડિસેમ્બર મહિનામાં સપ્લાય વધારવાની વાત કરી છે. જેથી દુનિયાને મોંઘવારીનો સામનો ન કરવો પડે. પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમતો સાથે ક્રૂડ ઓઈલનો સીધો સંબંધ છે. ઓપેક ડિસેમ્બર મહિનામાં 1.8 લાખ ક્રૂડ ઓઈલની સપ્લાય કરશે.
ઓપેક પ્લસ પાસે કેટલું તેલ છે?
ભલે ગમે તેવી કટોકટી આવે. તેથી ઓપેક પ્લસ પાસે તેલનો ઘણો ભંડાર છે. નિષ્ણાતોના મતે જો આપણે વોલ્યુમ વિશે વાત કરીએ, તો ઓપે પ્લસની ક્ષમતા 58 લાખ બેરલ છે. ઈઝરાયેલ ઈરાનની ઓઈલ એસેટને નિશાન બનાવશે તો પણ ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં વધારો નહીં થાય. ઈરાનની અછતને પહોંચી વળવા માટે ઓપેકનો ભંડાર પૂરતો છે. કોઈને પણ મોંઘવારીના સંકટનો સામનો કરવો પડશે નહીં.
ઈરાન દરરોજ બજારને કેટલું તેલ આપે છે?
બીજી તરફ ઈરાન ક્રૂડ ઓઈલ સપ્લાયર છે. આવી સ્થિતિમાં તે દરરોજ 33 લાખ પ્રતિ બેરલ ક્રૂડ ઓઈલ માર્કેટમાં આપી રહી છે. ભલે અમેરિકા ઈરાન પર પ્રતિબંધ લાદે, તે પછી પણ મોંઘવારી નિયંત્રણમાં રહેશે. નિષ્ણાતોનું માનીએ તો ઓપેકે જે રીતે ડિસેમ્બરમાં ઓપેક પ્લસથી સપ્લાય વધારવાના સંકેત આપ્યા છે. બીજી તરફ અમેરિકાએ પણ સપ્લાય વધારવાના સંકેત આપ્યા છે. અંતે ચીન તરફથી માગનો અભાવ છે. આવી સ્થિતિમાં એવી અપેક્ષા રાખવી જોઈએ કે કાચા માલની કિંમતો પર કોઈ ખાસ અસર નહીં પડે.
ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ શું હતા?
જો ક્રૂડ ઓઈલના ભાવની વાત કરીએ તો બ્રેન્ટ એટલે કે ખાડી દેશ અને અમેરિકન ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. ગલ્ફ દેશોમાં તેલના ભાવ 1.47 ટકા વધીને 74.64 ડોલર પ્રતિ બેરલ જોવા મળી રહ્યા છે. બીજી તરફ અમેરિકન ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં 0.39 ટકાનો વધારો જોવા મળી રહ્યો છે અને કિંમત 70.10 ડોલર પ્રતિ બેરલ થઈ ગઈ છે. નિષ્ણાંતોના મતે મધ્ય પૂર્વની સ્થિતિને જોતા આગામી કેટલાક દિવસોમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં વધુ ઉતાર-ચઢાવ જોવા મળી શકે છે.