માતા ભદ્રકાળીની આંખોમાંથી કોહિનૂર છીનવાઈ ગયો… આ રીતે તે રાણીના તાજ સુધી પહોંચ્યો

જ્યારે પણ બ્રિટિશ શાહી (British Queen)પરિવારની વાત થાય છે ત્યારે કોહિનૂરનો (Kohinoor)ઉલ્લેખ ચોક્કસ આવે છે. અવારનવાર આ હીરાને ભારત પરત લાવવાની માંગ ઉઠી છે. પરંતુ કોહિનૂર પાછો આવ્યો નહીં. બ્રિટનની રાણી એલિઝાબેથ દ્વિતીય સાથે સાત દાયકા સુધી આ મૂલ્યવાન હીરાની સફર ચાલી હતી. મહારાણી એલિઝાબેથે ગુરુવારે 96 વર્ષની વયે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. રાણીના નિધન બાદ ફરી એકવાર કોહિનૂરને લઈને ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે.

છેવટે, ભારતમાં કોહિનૂર હીરાને પરત લાવવાની માંગ કેમ વારંવાર ઉઠતી રહે છે? આ સમજવા માટે, આપણે તેના ઇતિહાસમાં (History)800 વર્ષ પાછળ જવું પડશે. આ કિંમતી હીરાએ સેંકડો વર્ષોમાં ઘણું જોયું છે. યુદ્ધ જોયું, રક્તપાત જોયો. એક દેશથી બીજા દેશમાં પ્રવાસ કર્યો. કદાચ બહુ ઓછા લોકો જાણતા હશે કે એક સમયે માતા ભદ્રકાળીની આંખોમાં કોહિનૂર શણગારવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ લૂંટારાઓએ નજર પકડીને તેને ખંજવાળ કરી હતી. આવો સંપૂર્ણ વાર્તા જાણવા ઇતિહાસના પાના ફેરવીએ.

દેવીની આંખમાં હીરા જડેલા હતા

એવું માનવામાં આવે છે કે ખાટિયા વંશના શાસન દરમિયાન વર્ષ 1310માં આંધ્ર પ્રદેશના ગુંટુર જિલ્લામાં કોહિનૂરની ખોદકામ કરવામાં આવી હતી. તેને વારંગલના એક મંદિરમાં મા ભદ્રકાળીના નેત્ર તરીકે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું. બાદમાં અલાઉદ્દીન ખિલજીએ દક્ષિણમાં લૂંટ ચલાવી અને માતા ભદ્રકાળીની આંખમાંથી હીરા ઝૂંટવી લીધા. આ હીરા તે પોતાની સાથે લઈ ગયો. વર્ષ 1526 માં તે કોહિનૂર ખિલજી વંશમાં ગયો. પાણીપતના પ્રથમ યુદ્ધમાં મુઘલ શાસક બાબરે ઇબ્રાહિમ લોધીને હરાવ્યો હતો. કોહિનૂર આ રીતે બાબર પાસે આવ્યો. તેણે બાબરનામામાં પણ આનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. બાદમાં બાબરે આ હીરા તેના પુત્ર હુમાયુને આપ્યો હતો.

શાહજહાં કોહિનૂરમાંથી તાજમહેલને નિહાળતો હતો

શાહજહાંને આ હીરા વર્ષ 1658માં હુમાયુ પાસેથી મળ્યો હતો. આ મુઘલ શાસકે પોતાના મોર મુગટમાં કોહિનૂર મૂક્યો હતો. જ્યારે ઔરંગઝેબે શાહજહાંને કેદ કર્યો ત્યારે તે પોતાની બારીમાંથી આ હીરામાંથી તાજમહેલને જોતો હતો. આ પછી, પર્સિયન સમ્રાટ નાદિર શાહે 1739 માં મુઘલો પર હુમલો કર્યો અને કોહિનૂર પર કબજો કર્યો. પરંતુ 1747માં તેની હત્યા કરવામાં આવી અને કોહિનૂર અફઘાનિસ્તાનના અમીર અહમદ શાહ દુર્રાની પાસે આવ્યો. 1830 માં, અહમદ શાહ દુર્રાનીના અનુગામી સુજાહ શાહ દુર્રાની કોહિનૂર સાથે અફઘાનિસ્તાનથી લાહોર ભાગી ગયા.

રણજીત સિંહ ભગવાન જગન્નાથને અર્પણ કરવા માંગતા હતા

લાહોરથી શીખ મહારાજા રણજીત સિંહ આ હીરા પોતાની સાથે લાવ્યા હતા. આ રીતે આ હીરા પંજાબમાં આવ્યો. તે ઈચ્છતો હતો કે આ હીરા ઓડિશાના પુરીમાં ભગવાન જગન્નાથના ચરણોમાં અર્પણ કરવામાં આવે. પરંતુ 1839માં તેમના મૃત્યુ બાદ અંગ્રેજોએ તેનો કબજો મેળવી લીધો. વર્ષ 1850માં લોર્ડ ડેલહાઉસીએ મહારાજા રણજીત સિંહના નાના પુત્ર દુલીપ સિંહને રાણી વિક્ટોરિયાને કોહિનૂર આપવા સલાહ આપી હતી. આ પછી દલીપ સિંહ કલકત્તા ગયા.

લોખંડની પેટીમાં બ્રિટન મોકલવામાં આવે છે

કલકત્તા (હવે કોલકાતા)થી આ હીરા બોમ્બે (હાલનું મુંબઈ) પહોંચ્યું અને અહીંથી તેને લોખંડની પેટીમાં સીલ કરીને જહાજ દ્વારા ઈંગ્લેન્ડ મોકલવામાં આવ્યો. પરંતુ આ સફર ખૂબ જ મુશ્કેલ હતી. 1 જુલાઈ, 1850 ના રોજ, આ હીરા પોર્ટ્સમાઉથ પહોંચ્યો અને અહીંથી તેને લંડન મોકલવામાં આવ્યો. તે 3 જુલાઈના રોજ રાણી વિક્ટોરિયાને રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.

કોહિનૂર ચાર રાણીઓ સાથે રહ્યો

રાણી વિક્ટોરિયા પછી આ હીરા રાણી એલેક્ઝાન્ડ્રા પાસે ગયો. તેમના મૃત્યુ પછી, આ હીરા રાણી મેરીના તાજનું ગૌરવ બની ગયું. આ પછી કોહિનૂરને રાણી એલિઝાબેથ દ્વિતીયના માથા પર સજા કરવામાં આવી હતી. કોહિનૂરની સૌથી લાંબી યાત્રા રાણી એલિઝાબેથ સાથે હતી. તે 70 વર્ષથી વધુ સમયથી સાથે હતો. હવે આ હીરા રાજા ચાર્લ્સ-3ની પત્ની કેમિલાને જશે. તે રાણીના તાજમાં શણગારવામાં આવ્યું હતું અને હવે લંડનના ટાવરમાં છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સમાચાર અહીં વાંચો.