શું 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને ORS આપવું જોઈએ? ડૉક્ટરનો અભિપ્રાય જાણો

ચોમાસામાં નાના બાળકોમાં ઘણીવાર ચેપનું જોખમ રહેલું હોય છે, જેના કારણે તેમને ઉલટી થઈ શકે છે અથવા ઝાડા થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં લોકો સામાન્ય રીતે બાળકને ORS સોલ્યુશન આપે છે. ખરેખર, ઝાડા, ઉલટી કે તાવ દરમિયાન, શરીરમાં પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સની ઉણપ હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ORS એટલે કે ઓરલ રિહાઇડ્રેશન સોલ્યુશન બાળકો માટે ફાયદાકારક સાબિત થાય છે પરંતુ શું 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને પણ ઉલટી અને ઝાડાના કિસ્સામાં ORS આપી શકાય છે? ડોક્ટરોએ આ વિશે જણાવ્યું છે.

તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો

ગાઝિયાબાદના જિલ્લા MMG હોસ્પિટલના બાળરોગ વિભાગના ડૉ. વિપિનચંદ્ર ઉપાધ્યાય કહે છે કે 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને ORS આપી શકાય છે. જો કે જો ઉલટી કે ઝાડા ખૂબ લાંબા સમય સુધી (બે દિવસથી વધુ) રહે છે, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. આવા કિસ્સામાં જાતે જ ORS લેતા હોય તો ટાળવું જોઈએ. જો બાળકને ઉલટી અને ઝાડા થાય છે અને ORS આપ્યાના થોડા કલાકોમાં તેને રાહત મળે છે, તો તમે તેને દિવસમાં ત્રણથી ચાર વખત બાળકને આપી શકો છો.

ડૉ. વિપિન કહે છે કે ઉલટી કે ઝાડા દરમિયાન શરીરમાં પાણી, મીઠું અને ગ્લુકોઝની ઉણપ હોઈ શકે છે, આવી સ્થિતિમાં, ORS શરીરમાં પાણી, મીઠું અને ગ્લુકોઝની ઉણપને ઝડપથી ભરી શકે છે, જે બાળકોના શરીરમાં પાણીની ઉણપને અટકાવી શકે છે. આ ઘણી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓને પણ અટકાવે છે.

બાળકોને કેટલી માત્રામાં ORS આપવું જોઈએ?

દિલ્હી AIIMS ના બાળરોગ વિભાગના ભૂતપૂર્વ વડા ડૉ. રાકેશ કુમાર બાગડી કહે છે કે ORS ની માત્રા બાળકની ઉંમર અને વજન પર આધાર રાખે છે, પરંતુ આ વિશે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી વધુ સારું છે. જોકે, સરેરાશ, 6 મહિનાથી 1 વર્ષ સુધીના બાળકને દરેક ઝાડા કે ઉલટી પછી 60-125 મિલી ORS આપી શકાય છે. જ્યારે 1 વર્ષથી 2 વર્ષના બાળકને દરેક ઝાડા કે ઉલટી પછી 120-250 મિલી ORS અને 2 થી 5 વર્ષના બાળકને દરેક ઝાડા પછી 250-400 મિલી ORS આપી શકાય છે.

ORS કેવી રીતે તૈયાર કરવું?

સામાન્ય રીતે, ORS પેકેટ બજારમાં ઉપલબ્ધ હોય છે. ઉપયોગ માટેની સૂચનાઓ પણ તેના પર લખેલી હોય છે. પરંતુ જો ORS પેકેટ ઉપલબ્ધ ન હોય તો એક લિટર સ્વચ્છ પાણીમાં 6 ચમચી ખાંડ અને અડધી ચમચી મીઠું ભેળવીને ORS તૈયાર કરી શકાય છે.

ORS કેવી રીતે આપવું?

• નાની સીપમાં ORS સોલ્યુશન આપવું વધુ સારું છે.
• જો બાળક એક જ વારમાં તે પી ન શકે તો દર 5 થી 10 મિનિટે નાની સીપમાં ORS આપી શકાય છે.
• જો બાળકને ઉલટી થાય તો તે 10 થી 15 મિનિટ પછી ફરીથી આપી શકાય છે.

ડૉક્ટરને ક્યારે મળવું?

સામાન્ય રીતે, ઉલટી કે ઝાડા થવાના કિસ્સામાં ORS બાળકને રાહત આપી શકે છે પરંતુ જો પરિસ્થિતિ ગંભીર હોય, તો ડૉક્ટરની સલાહ લેવી વધુ સારું છે. ચાલો તમને આવી કેટલીક પરિસ્થિતિઓ વિશે જણાવીએ.

• જો બાળક ખૂબ સુસ્ત લાગે છે, બેભાન છે, સતત ઉલટી કરી રહ્યું છે, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડી રહી છે અથવા ખૂબ ઓછું પેશાબ કર્યો છે.
• 3 મહિનાથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને ઉલટી કે ઝાડા થાય તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.
• જો બાળકને 2-3 દિવસથી વધુ સમય સુધી ઝાડા કે ઉલટી થતી હોય.
• જો ઝાડામાં લોહી હોય, તાવ ખૂબ વધારે હોય અથવા બાળક કંઈપણ પી શકતું ન હોય.

ORS ના ફાયદા

• તે શરીરમાં પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સની ઉણપને પૂર્ણ કરે છે.
• તે ઝાડા કે ઉલટીના કિસ્સામાં ડિહાઇડ્રેશન અટકાવે છે.
• માત્ર બાળકો જ નહીં બધી ઉંમરના લોકો બીમાર પડે ત્યારે ORS લઈ શકે છે, પરંતુ તે ખાસ કરીને નાના બાળકોમાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે.
• ORS આપતી વખતે સાવચેત રહો. ORS સોલ્યુશન હંમેશા તાજું તૈયાર કરવું જોઈએ અને 24 કલાકની અંદર તેનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
• પેકેટ પર આપેલી સૂચનાઓનું પાલન કરવું જોઈએ.
• ઉકેલ ફક્ત ઉકાળેલા અને ઠંડા અથવા ફિલ્ટર કરેલા પાણીમાં જ તૈયાર કરવું જોઈએ.

સ્વાસ્થ્યના વધારે ન્યૂઝ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો. સારી આરોગ્ય સંભાળ તમને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. સારું શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે, સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આનાથી તમે તમારી જાતને ઘણી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી પણ બચાવી શકો છો.