શું કોરોનાની રસી લેવાથી હૃદયરોગનું જોખમ ઘટે છે ? જાણો શું કહે છે નિષ્ણાંત

કોરોના મહામારી બાદ હૃદય રોગ (Heart disease) માં વધારો થયો છે . ઘણા સમયથી જોવામાં આવી રહ્યું છે કે લોકોને હ્રદયની બીમારી થઈ રહી છે અને નાની ઉંમરમાં જ હાર્ટ એટેક આવી રહ્યા છે. આ બાબત મુંબઇમાં એક સર્વે કરવામાં આવ્યો સર્વેના આંકડા દર્શાવે છે કે મુંબઈમાં જાન્યુઆરી 2021 થી જૂન 2021 વચ્ચે દર મહિને 3 હજાર લોકો હાર્ટ એટેકના કારણે મૃત્યુ પામ્યા હતા. આ પહેલા ગયા વર્ષે એટલે કે 2020માં આ સંખ્યા માત્ર 500 હતી. એટલે કે કોવિડ (covid) પછી હૃદયની બીમારીઓ વધી રહી છે. દરમિયાન, હૃદય પર કોરોના રસીની અસર વિશે ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે.

હવે આ મામલે અમેરિકામાં એક અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. જેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે કોરોનાથી સંક્રમિત લોકો જેમણે રસી લીધી છે તેમને હૃદય રોગનું જોખમ ઘણું ઓછું છે, જ્યારે રસી ન લેનારાઓને હાર્ટ એટેક, હૃદયમાં સોજો, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને હૃદયની સમસ્યાઓનું જોખમ વધારે છે. .મેરિકન હાર્ટ એસોસિએશનના જર્નલ સર્ક્યુલેશનમાં પ્રકાશિત આ અભ્યાસ 43 મિલિયન લોકો પર કરવામાં આવ્યો છે. જેમણે Oxford-AstraZeneca Vaccine નો ઓછામાં ઓછો એક ડોઝ લીધો છે.

આ સંશોધન ડિસેમ્બર 2020 થી ડિસેમ્બર 2021 દરમિયાન કરવામાં આવ્યું છે. આમાં 13 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોનો સમાવેશ થાય છે જેમણે રસીના બંને ડોઝ મેળવ્યા છે અને 21 મિલિયનને બૂસ્ટર ડોઝ મળ્યા છે. આ તમામ લોકો કોરોના સંક્રમિત હતા. અભ્યાસમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે જે લોકોએ રસી નથી લીધી તેઓ કોરોના સંક્રમિત થઈ ગયા. જેમણે રસી લીધી હતી તેમના કરતાં તેમનામાં હૃદયરોગનું જોખમ 11 ગણું વધારે હતું. એવું દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે રસીએ હૃદયની સમસ્યાઓનું જોખમ ઘટાડ્યું છે.

અભ્યાસનું લાંબા ગાળાનું ફોલો-અપ જરૂરી છે

હેલ્થ પોલિસી અને એપિડેમિયોલોજિસ્ટ ડૉ. અંશુમન કુમારનું કહેવું છે કે છેલ્લા કેટલાક સમયથી એવી અફવા છે કે કોરોના વેક્સિનને કારણે હૃદયની બીમારીઓ વધી રહી છે. હાર્ટ એટેકના વધતા જતા કેસોને કારણે આવી વાતો ચાલી રહી છે, પરંતુ હજુ સુધી એવું કોઈ સંશોધન નથી આવ્યું કે ન તો એવા કોઈ તબીબી પુરાવા છે, જે જણાવે કે રસીના કારણે હૃદયની બીમારીઓ વધી છે, પરંતુ લોકોમાં આ માન્યતા છે. રસીની અસર હૃદય પર થઈ છે. આ કારણે રસી લેનારા લોકોની સંખ્યા પણ ઘટી રહી છે.

જોવામાં આવી રહ્યું છે કે લોકો બુસ્ટર ડોઝ પણ નથી લેતા. જેના કારણે વેક્સીન કંપનીઓનો ધંધો ખતમ થઈ રહ્યો છે. તેને વધારવા માટે આવા સંશોધનો કરવામાં આવ્યા છે. આ રસી વિશે ચાલી રહેલી અફવાને સમાપ્ત કરવા માટે કરવામાં આવ્યું છે. ઘણી કંપનીઓની રસી વેચવામાં આવી રહી નથી. આવી સ્થિતિમાં, આવો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રસી લેવાથી હૃદય રોગનું જોખમ ઓછું થાય છે. પરંતુ આવા અભ્યાસને માત્ર ત્યારે જ સાચો ગણી શકાય જો તેની અગાઉ સમીક્ષા કરવામાં આવે અને લાંબા સમય સુધી અનુસરવામાં આવે.

રીસ્ક ગ્રુપને સામેલ કરવું જોઇએ

ડૉ. અંશુમન જણાવે છે કે આ અભ્યાસમાં 13 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોને લેવામાં આવ્યા છે, તેમાં મોટી સંખ્યામાં એવા યુવાનો પણ હશે, જેમને હૃદય રોગનું જોખમ ઓછું છે, જ્યારે આ પ્રકારના અભ્યાસમાં 50 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકો ઉંમર લેવા જોઈએ. તેમાં કાર્ડિયાક અરેસ્ટ રિસ્ક ગ્રુપમાં આવતા લોકોને સામેલ કરવાની જરૂર હતી. ત્યારથી જ એ જાણી શકાશે કે રસી દ્વારા હૃદય રોગનું જોખમ ઓછું થઈ રહ્યું છે કે નહીં.

ડૉ.અંશુમન કહે છે કે અત્યાર સુધી હ્રદય પર રસીની અસરના કોઈ તબીબી પુરાવા નથી. ન તો એમ કહી શકાય કે રસીને કારણે હૃદયના રોગો વધી રહ્યા છે અને ન તો એમ કહી શકાય કે રસીના કારણે હૃદયરોગમાં ઘટાડો થયો છે. હવે આ અંગે મોટા અભ્યાસની જરૂર છે. જેમાં ઘણા નિષ્ણાતો સામેલ છે અને લાંબા સમય સુધી ફોલોઅપ કરે છે.

કોરોના બાદ હૃદયની બીમારીઓ વધી છે

રાજીવ ગાંધી હોસ્પિટલના કાર્ડિયોલોજી વિભાગના ડૉ. અજીત કુમારના જણાવ્યા અનુસાર, કોરોના મહામારી પછી હૃદય સંબંધિત બિમારીઓમાં વધારો થયો છે. કોરોનાને કારણે કોવિડમાંથી સાજા થયેલા દર્દીઓ પલ્મોનરી એમ્બોલિઝમથી પીડિત છે. જેના કારણે ફેફસાની ધમનીઓમાં લોહી ગંઠાઈ જાય છે. જેના કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવા લાગે છે. કોવિડથી હૃદયને અસર થઈ છે અને થ્રોમ્બોએમ્બોલિઝમની સમસ્યા પણ છે, જેમાં હૃદયની ધમનીમાં લોહી ગંઠાઈ રહ્યું છે, પરંતુ રસીની હૃદય પર શું અસર થાય છે. આ અંગે આ દેશમાં કોઈ અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો નથી.