ખેડૂતોએ ઓર્ગેનિક કોકોનટ મલ્ચિંગનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ, તે પ્લાસ્ટિક કરતાં વધુ સારું છે

Mulching: તાજેતરના દિવસોમાં દિલ્હીમાં એક સંસ્થાએ એક સર્વે કર્યો હતો, જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે મલ્ચિંગ માટે વપરાતા પ્લાસ્ટિકના કારણે જમીનના (Soil Health) સ્વાસ્થ્યને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. કારણ કે સડી ગયા બાદ તેના નાના-નાના ટુકડા જમીનમાં મળી જાય છે. જમીનમાં ભળવાને કારણે જમીન પ્રદૂષિત થઈ રહી છે. આ દર્શાવે છે કે માટી પ્રદૂષિત થઈ રહી છે. જે ખેતર અને ખેડૂતો (Farmers) માટે ઘાતક છે. આના કારણે મલ્ચિંગનો ઉપયોગ કરતા ખેડૂતો પરેશાન થઈ રહ્યા હતા, પરંતુ હવે તેનો પણ ઉકેલ શોધી કાઢવામાં આવ્યો છે. હવે પ્લાસ્ટિકના મલ્ચિંગને બદલે કોકોપીટની મલ્ચિંગ શીટ બનાવવામાં આવી રહી છે.

દેશમાં કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં પ્લાસ્ટિક મલ્ચિંગ જમીનને પ્રદૂષિત કરે છે. ખેતીની જમીનમાં આવી રહેલી આ સમસ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો ઓર્ગેનિક મલ્ચિંગની ભલામણ કરે છે. કારણ કે મલ્ચિંગના ઘણા ફાયદા છે. જેના કારણે જમીનમાં ભેજ લાંબા સમય સુધી જળવાઈ રહે છે. તે ખેતરમાં નીંદણના વિકાસને રોકવામાં મદદ કરે છે. તફાવત ઉત્પાદનમાં રહેલો છે. કારણ કે જો વધુ નીંદણ ન હોય તો શાકભાજીને સંપૂર્ણ પોષણ મળે છે. નીંદણની ગેરહાજરીને કારણે, ખેડૂતો ખેતરની સફાઈમાં વધુ મહેનત કરતા નથી અને પૈસાની બચત થાય છે.

પ્લાસ્ટિક કરતાં વધુ ટકાઉ

મલ્ચિંગના ફાયદાઓને ધ્યાનમાં રાખીને, કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો ખેડૂતોને સ્ટ્રો અથવા પાંદડા માટે મલ્ચિંગ કરવાનું કહે છે. પરંતુ હવે ખેડૂતો માટે આવી મલ્ચિંગ આવી છે, જેનો ઉપયોગ કરવાથી ખેતરની માટીને નુકસાન થશે નહીં. તેમજ ખેતરની જમીનની ફળદ્રુપતા જળવાઈ રહેશે. આ લીલા ઘાસ કોકોપિટ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. કેરળના ખેડૂતો તેનો ઉપયોગ ખેતરમાં લીલા ઘાસ માટે કરે છે. તે પ્લાસ્ટિક મલ્ચિંગ કરતાં વધુ ટકાઉ અને ફાયદાકારક છે. તેની વિશેષતા એ છે કે તેની જાડાઈ 15 જીએસએમ સુધી છે. પ્લાસ્ટિક મલ્ચિંગની સરખામણીમાં તે ચારથી પાંચ વર્ષ સુધી ચાલે છે.

જમીનમાં પોષક તત્વો વધે છે

આ દ્વારા, વિવિધ ઋતુઓમાં બાયોમાસની માત્રામાં ફેરફાર કરી શકાય છે. અમારા શિક્ષણ અનુસાર, ચોરસ મીટર દીઠ 5.0 કિગ્રા સૂકા બાયોમાસ @ 5.0 કિગ્રા સૂકા બાયોમાસનું મલ્ચિંગ જમીનના સ્વાસ્થ્યને નોંધપાત્ર રીતે સુધારી શકે છે તેમજ નીંદણની સંખ્યા ઘટાડી શકે છે. જમીનની ભેજ જાળવી રાખવામાં ખૂબ જ અસરકારક છે, કુદરતી ખેતી હેઠળ જમીનની ફળદ્રુપતા સુધારવામાં તેની ભૂમિકા વિગતવાર અભ્યાસની જરૂર છે.