જાણો ઇન્કમ ટેક્સ રિટર્નની છેલ્લી તારીખ કઈ છે? જો સમય ચુકશો તો થશે દંડ

તમે તમારું આવકવેરા રિટર્ન (ITR) સમયસર ફાઇલ કરો એ જરૂરી છે. જો ITR ફાઇલ કરવાની સમયમર્યાદા સમાપ્ત થયા પછી કર ચૂકવવામાં આવે તો આવકવેરા અધિનિયમ, 1961ની કલમ 234A હેઠળ વ્યાજ દંડ થઈ શકે છે. જો કે, એ નોંધવું અગત્યનું છે કે ITR ફાઇલ કરવાની છેલ્લી તારીખ વિવિધ કરદાતાઓ માટે બદલાય છે. વર્તમાન આવકવેરા કાયદા મુજબ, વ્યક્તિઓ, હિન્દુ અવિભાજિત પરિવારો (HUF) માટે, ITR ફાઇલ કરવાની છેલ્લી તારીખ 31 જુલાઈ છે (સિવાય કે સરકાર દ્વારા તારીખ લંબાવવામાં આવે). ITR ફાઇલ કરવાની છેલ્લી તારીખ 31 જુલાઈ તે કરદાતાઓને લાગુ પડે છે જેમના ખાતાઓનું ઓડિટ કરવાની જરૂર નથી.

કરદાતાઓની વિવિધ શ્રેણીઓ માટે ITR ફાઇલ કરવાની છેલ્લી તારીખ

કરદાતાઓએ ITR ફાઇલિંગ માટે સંબંધિત નાણાકીય વર્ષ અને આકારણી વર્ષનો ખ્યાલ સમજવો આવશ્યક છે. નાણાકીય વર્ષ (FY) એ વર્ષ છે જેમાં કરદાતા દ્વારા આવક થાય છે. આકારણી વર્ષ (AY) એ નાણાકીય વર્ષ પછીના વર્ષનો ઉલ્લેખ કરે છે જેમાં તમારા દ્વારા કમાયેલી આવકનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે. AY એ વર્ષ છે જેમાં તમે ગયા નાણાકીય વર્ષ માટે તમારું ITR ફાઇલ કરો છો. દાખલા તરીકે, નાણાકીય વર્ષ 2021-22 માટે, AY 2022-23 છે. આ વર્ષે તમે FY 2021-22 અથવા AY 2022-23 માટે ITR ફાઇલ કરશો.

સુજીત બાંગર, ભૂતપૂર્વ IRS અધિકારી અને Taxbuddy.com ના સ્થાપક – ITR ફાઇલિંગ વેબસાઇટ કહે છે, હાલમાં, સરકારે ITR ફાઇલ કરવાની સમયમર્યાદા વધારવાની જાહેરાત કરી નથી. તેથી, FY 2021-22 (AY 2022-23) માટે ITR 31 જુલાઈ, 31 ઑક્ટોબર અથવા 30 નવેમ્બર, 2022ના રોજ અથવા તે પહેલાં લાગુ થવું આવશ્યક છે.”

ITR ફાઇલ કરવાની સમય મર્યાદા

વર્તમાન આવકવેરા કાયદા વ્યક્તિઓને સમયમર્યાદાની સમાપ્તિ પછી પણ ITR ફાઇલ કરવાની મંજૂરી આપે છે. સમયમર્યાદા પછી ફાઇલ કરાયેલ ITRને વિલંબિત ITR તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. વિલંબિત ITR ફાઇલ કરવાના નાણાકીય પરિણામો છે. વ્યક્તિઓ માટે, જો ITR 31 જુલાઈ પછી ફાઇલ કરવામાં આવે છે, તો 5,000 રૂપિયાની વિલંબિત ફાઇલિંગ ફી વસૂલવામાં આવશે. આ મોડું ફાઇલિંગ ફી કલમ 234F હેઠળ વસૂલવામાં આવશે.

નાના કરદાતાઓ કે જેમની કરપાત્ર આવક રૂ. 5 લાખથી વધુ નથી, ITR ફાઇલ કરવાની સમયમર્યાદા ચૂકી જવા બદલ રૂ. 1,000 નો દંડ વસૂલવામાં આવશે. નોંધ કરો કે વિલંબિત ITR ફાઇલ કરવાની છેલ્લી તારીખ 31 ડિસેમ્બર છે (જ્યાં સુધી સરકાર દ્વારા તારીખ લંબાવવામાં ન આવે). બજેટ 2021માં, સરકારે વિલંબિત/સંશોધિત ITR ફાઇલ કરવાની સમય મર્યાદા 31 માર્ચથી 31 ડિસેમ્બર સુધી ત્રણ મહિના ઘટાડી દીધી છે.

તેથી, જો 31 જુલાઈ, 2022 (નાણાકીય વર્ષ 2021-22 માટે) ની ITR ફાઇલ કરવાની છેલ્લી તારીખ ચૂકી જાય, તો તમે 31 ડિસેમ્બર, 2022 સુધી (નાણાકીય વર્ષ 2021-22 માટે) વિલંબિત ITR ફાઇલ કરી શકો છો.

બાંગર ઉમેરે છે, “વિલંબિત ફાઇલિંગ સિવાય, કલમ 234A હેઠળ વ્યાજ દંડ પણ વસૂલવામાં આવી શકે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ 31 જુલાઈ પછી એટલે કે, ITR ફાઇલ કરવાની સમયમર્યાદા સમાપ્ત થયા પછી તેના/તેણીના સ્વ-મૂલ્યાંકન કરની ચૂકવણી કરે તો આ વ્યાજ દંડ વસૂલવામાં આવે છે. કલમ 234B અને 234C હેઠળ વ્યાજ દંડ પણ લાગુ થઈ શકે છે, જો ITR ફાઇલ કરતી વખતે એડવાન્સ ટેક્સ બાકી હોય તો.”

વિલંબિત ITR પર દંડ ભરવામાંથી કોને મુક્તિ મળે છે?

આવકવેરા કાયદા મુજબ, અમુક વ્યક્તિઓને વિલંબિત આઈટીઆર ફાઈલ કરવામાં આવે તો પણ તેઓ વિલંબિત ફાઇલિંગ ફી ભરવામાંથી મુક્તિ આપે છે. જો કોઈ વ્યક્તિની કુલ આવક મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા કરતાં વધુ ન હોય (સિવાય કે કુલ આવક મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદાથી ઓછી હોય તો પણ તેણે/તેણીએ ફરજિયાતપણે ITR ફાઇલ કરવાની આવશ્યકતા ન હોય), તો તે/તેણી લેટ ફાઇલિંગ ફી ચૂકવવા માટે જવાબદાર રહેશે નહીં.

મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા તેના પર નિર્ભર કરે છે કે વ્યક્તિ જૂની કર વ્યવસ્થા પસંદ કરે છે કે નવી આવકવેરા વ્યવસ્થા. જો કે, ઉપરોક્ત કિસ્સામાં વિલંબિત ITR પર વિલંબિત ફાઇલિંગ ફી ન વસૂલવા પર એક કેચ છે. જો કોઈ નિવાસી વ્યક્તિની વિદેશી અસ્કયામતોમાંથી આવક હોય અને તે વિલંબિત ITR ફાઇલ કરે, તો કુલ આવક કર મુક્તિ મર્યાદા કરતાં વધી ન હોય તો પણ વિલંબિત ફાઇલિંગ ફી વસૂલવામાં આવશે.