બેંકિંગ કાયદા સંશોધન બિલ 3 ડિસેમ્બરે લોકસભામાં પસાર કરવામાં આવ્યું છે. આ બિલમાં એક બેંક ખાતામાં 4 નોમિની ઉમેરવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. આ સાથે નવા બેંકિંગ કાયદા બિલમાં થાપણદારોને વધુ સારી સુરક્ષા અને ખાનગી બેંકોમાં વધુ સારી સેવા આપવા માટેની જોગવાઈઓ છે.
આ બિલ એજ્યુકેશન એન્ડ કન્ઝર્વેશન ફંડમાં દાવા વગરના શેર, બોન્ડ, ડિવિડન્ડ, વ્યાજ અથવા રિડેમ્પશનની આવકના ટ્રાન્સફરની સુવિધા આપશે. આનાથી રોકાણકારોના હિતોનું રક્ષણ થશે અને ટ્રાન્સફર અને રિફંડના દાવા માટેની સુવિધા પૂરી પાડવામાં આવશે.
વિધેયકમાં અન્ય મહત્વપૂર્ણ સુધારાઓમાં બેંક ડિરેક્ટરો માટે “નોંધપાત્ર વ્યાજ” ને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. બિલમાં આ મર્યાદાને રૂપિયા 5 લાખથી વધારીને રૂપિયા 2 કરોડ કરવાની જોગવાઈ છે, જે લગભગ છ દાયકાથી યથાવત છે.
કોવિડ 19 રોગચાળાને કારણે ઉભી થયેલી સમસ્યાઓ બાદ બેંકિંગ લો એમેન્ડમેન્ટ બિલમાં આ મોટા ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. હવે એક નોમિનીને બદલે 4 નોમિની બનાવવાની પરવાનગી આપવામાં આવશે. તેનો હેતુ ખાતાધારકના મૃત્યુ પછી પૈસા ઉપાડવાનું સરળ બનાવવાનો છે.
વિધેયક થાપણદારોને ક્યાં તો એકસાથે નોમિનેશન પસંદ કરવાની મંજૂરી આપે છે. જ્યાં નોમિનીને શેરની નિશ્ચિત ટકાવારી સોંપવામાં આવે છે અથવા ક્રમિક નોમિનેશન જ્યાં બેંકમાં જમા રકમ નોમિનીની ઉંમર અનુસાર આપવામાં આવે છે. આ ફેરફારથી પરિવારો માટે ભંડોળની પહોંચ સરળ બનશે અને બેંકિંગ પ્રક્રિયામાં થતા વિલંબમાં ઘટાડો થશે તેવી અપેક્ષા છે.
બિલ પસાર થયા પછી બેંકો દર શુક્રવારને બદલે દર પખવાડિયાના છેલ્લા દિવસે રિઝર્વ બેંકને તેમના અહેવાલો સબમિટ કરશે. આ સાથે નોન-નોટીફાઈડ બેંકોએ બાકીની રોકડ અનામત જાળવવી પડશે. કેન્દ્રીય સહકારી બેંકના ડાયરેક્ટરને રાજ્ય સહકારી બેંકના બોર્ડમાં સેવા આપવા માટે બિલમાં જોગવાઈ પણ છે.
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે, બિલમાં વધુ એક મહત્વપૂર્ણ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. અત્યાર સુધી જો સાત વર્ષ સુધી ખાતામાં કોઈ ટ્રાન્ઝેક્શન ન હતું તો તેને રોકાણકાર શિક્ષણ અને સંરક્ષણ ભંડોળમાં મોકલવામાં આવતું હતું. આ સુધારા પછી એકાઉન્ટ ધારક રોકાણકાર શિક્ષણ અને સંરક્ષણ ભંડોળમાંથી રકમના રિફંડનો દાવો કરી શકે છે.