શેરબજારમાં લેવડ-દેવડ કરવી હવે તમારા માટે સરળ બની જશે. આ મહિનાની 27મી તારીખથી ભારતીય શેરબજારમાં સોદાના સેટલમેન્ટ માટે T+1 સિસ્ટમ લાગુ થવા જઈ રહી છે. આ કારણે શેરની ખરીદી અને વેચાણનું સેટલમેન્ટ ડીલના બીજા દિવસે એટલે કે 24 કલાકમાં કરવામાં આવશે. હાલમાં દેશના શેરબજારમાં T+3 સિસ્ટમ અમલમાં છે જેના કારણે ટ્રાન્ઝેક્શન પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં વધુ સમય લાગે છે. જો કે, શરૂઆતમાં આ મોટી કંપનીઓ અને બ્લુ ચિપ કંપનીઓ એટલે કે વધુ સારું પ્રદર્શન કરતી કંપનીઓના શેરોમાં લાગુ થશે. આ પછી તે ધીમે ધીમે બધા માટે લાગુ કરવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ શેરબજાર તરફ વધુ નાના રોકાણકારોને આકર્ષશે. જો કે, બજાર નિષ્ણાતો એમ પણ કહે છે કે T+1 શાસન વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો દ્વારા ટોચના શેરોમાં ટ્રેડિંગ વોલ્યુમને અસર કરે તેવી શક્યતા છે.
એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે FPIs ટ્રાન્ઝેક્શનની સંખ્યામાં ઘટાડો કરી શકે છે. તેઓ કહે છે કે જ્યારે પણ તેઓ જે સેક્ટરમાં રોકાણ કરે છે તેના બજારની ગતિશીલતામાં નોંધપાત્ર ફેરફાર થાય છે, ત્યારે FPIs ક્યાં તો રોકે છે અથવા અસ્થાયી રૂપે વ્યવહારોની સંખ્યા મર્યાદિત કરે છે. આના પરિણામે વોલ્યુમમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
અહીં T એટલે ટ્રેડિંગ ડે છે. હાલમાં, શેર ખરીદવા અથવા વેચવા પર ટ્રાન્ઝેક્શનના દિવસ સિવાય રોકાણકારના ખાતામાં શેર અથવા પૈસા મેળવવામાં બે દિવસ લાગે છે જેને T+2 કહેવામાં આવે છે. આ રીતે વ્યવહારીક રીતે એક વ્યવહાર ત્રણ દિવસમાં પૂર્ણ થાય છે. હવે તેને T+1 બનાવીને તમામ પ્રક્રિયા ડીલના બીજા જ દિવસે પૂર્ણ થશે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે T+1 ખાસ કરીને નાના રોકાણકારોને ફાયદો કરશે. જો સોદો એક દિવસમાં પૂરો થઈ જાય તો બીજા દિવસે તેમના ખાતામાં રકમ અથવા શેર આવી જશે. આ સાથે તે તે દિવસે નવા શેર ખરીદવા અથવા ખરીદેલા શેર વેચવાની સ્થિતિમાં હશે. આ સિવાય તેમની મૂડી લાંબા સમય સુધી અટકશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં તે વર્તમાન સિસ્ટમ કરતાં વધુ ખરીદી અને વેચાણ કરી શકશે.
અગાઉ 1 એપ્રિલ, 2003ના રોજ શેરબજાર T+3 થી T+2 શાસનમાં આવી ગયું હતું. હવે T+1 વ્યવસ્થા સાથે ભારત વિશ્વના પસંદગીના બજારોમાં જોડાશે. હાલમાં T+2 સિસ્ટમ વિશ્વના મોટાભાગના દેશોના શેરબજારમાં લાગુ છે.
Published On - 8:35 am, Fri, 20 January 23