ભારતનો મોટો બેંકિંગ પ્લાન, 2047 સુધીમાં આ બે બેંકોનો દુનિયાની ટોપ 20 માં થશે સમાવેશ ! તમારું ખાતું છે ?
ભારતનું લક્ષ્ય 2047 સુધીમાં બે PSB ને વિશ્વના ટોચના 20 માં સમાવવાનું છે. PSB મંથનમાં કોર્પોરેટ ગવર્નન્સ, AI, સાયબર સુરક્ષા, MSME લોન, જોખમ વ્યવસ્થાપન પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. બેંકોનો NPA 9.11% થી ઘટીને 2.58% થયો છે. ઉપરાંત, નફો પણ વધ્યો છે.
ભારત સતત વિશ્વના બેંકિંગ ક્ષેત્રમાં તેની તાકાત વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. આ ક્રમમાં, દેશનું આગામી લક્ષ્ય એ છે કે 2047 સુધીમાં દેશની ઓછામાં ઓછી બે જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોને વિશ્વના ટોચના 20 PSB માં સમાવવામાં આવે, જે વિકસિત ભારતના વિઝન સાથે મેળ ખાય છે. હાલમાં, સંપત્તિના આધારે ફક્ત સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા અને HDFC બેંક જ ટોચના 100 વૈશ્વિક ધિરાણકર્તાઓની યાદીમાં છે.
બે દિવસીય PSB મંથન
મીડીયા અહેવાલ મુજબ, શુક્રવારથી શરૂ થયેલી બે દિવસીય PSB મંથન પરિષદમાં જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોમાં કોર્પોરેટ ગવર્નન્સને મજબૂત બનાવવું, ગ્રાહક અનુભવમાં સુધારો કરવો અને આધુનિકીકરણ દ્વારા તેમને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવવા એ મુખ્ય મુદ્દાઓ હતા. સાયબર સુરક્ષા, કાર્યબળ પરિવર્તન, જોખમ વ્યવસ્થાપન અને વ્યક્તિગત બેંકિંગ જેવા વિષયો પણ એજન્ડામાં સામેલ હતા.
આ સુધારવાની જરૂરિયાત પર ચર્ચા
વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાનો ઉલ્લેખ કરતા, આ બાબત સાથે સંકળાયેલા એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે અમારું લક્ષ્ય જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોને ભવિષ્ય માટે તૈયાર બનાવવા અને તેમની ક્ષમતા વધારીને વ્યવસ્થિત રીતે વિકાસ કરવાનો છે. વધુ સારી સ્વાયત્તતા અને આગામી સ્તરની વૃદ્ધિ પર પણ ચર્ચા થઈ રહી છે. શુક્રવારે સત્રોને સંબોધનારા વરિષ્ઠ અધિકારીઓમાં RBIના ડેપ્યુટી ગવર્નર સ્વામીનાથન જે. અને મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર વી. અનંત નાગેશ્વરનનો સમાવેશ થાય છે. બેંકરોએ ચાલુ ખાતા બચત ખાતા (CASA) ગુણોત્તરમાં ઘટાડો અને તેને સુધારવાની જરૂરિયાત પર ચર્ચા કરી.
MSME લોન
અહેવાલ મુજબ, કૃષિ અને સૂક્ષ્મ, નાના, મધ્યમ ઉદ્યોગો જેવા પ્રાથમિકતા ક્ષેત્રોમાં લોન વૃદ્ધિને વેગ આપવાની જરૂરિયાત પણ એક વિષય હતો. જુલાઈ 2025માં લોન વૃદ્ધિ ધીમી રહી, જેમાં બિન-ખાદ્ય ધિરાણ વૃદ્ધિ 13.7% થી ઘટીને 9.9% થઈ ગઈ. CareAge રેટિંગ્સના એક સંશોધન નોંધ મુજબ, ઔદ્યોગિક લોનની માંગ નબળી રહી છે અને મોટા ઉદ્યોગોને આપવામાં આવતી લોનમાં 1% કરતા ઓછો વધારો થયો છે.
જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોએ તેમના નાણાકીય પ્રદર્શનમાં ભારે સુધારો કર્યો છે. માર્ચ 2021માં તેમનો કુલ NPA 9.11% થી ઘટીને 2.58% થયો છે. આ જ સમયગાળા દરમિયાન તેમનો ચોખ્ખો નફો રૂ. 1.04 લાખ કરોડથી વધીને રૂ. 1.78 લાખ કરોડ થયો છે અને ડિવિડન્ડ ચુકવણી રૂ. 20,964 કરોડથી વધીને રૂ. 34,990 કરોડ થઈ છે.
છેલ્લું PSB મંથન 2022 માં યોજાયું હતું, ત્યારબાદ સરકારે બેંકોને 3-વર્ષનો વ્યવસાય વ્યૂહરચના રોડમેપ તૈયાર કરવા કહ્યું હતું. તેમાં એવું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું કે બેંકો એકબીજા સાથે સહયોગની શક્યતાઓ શોધે, જેમાં મોટી બેંકો નાની બેંકો સાથે તેમની શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ શેર કરે અને તેમને એવા ક્ષેત્રોમાં માર્ગદર્શન આપે જ્યાં વધુ કુશળતાની જરૂર હોય. નાણાકીય વર્ષ 2026 ના સુધારા એજન્ડા, EASErise હેઠળ, PSB જોખમ વ્યવસ્થાપન પ્રણાલીઓને મજબૂત બનાવવા, આર્થિક આંચકાઓને સંભાળવાની ક્ષમતા વધારવા અને નાણાકીય સ્થિરતા જાળવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.
