જો તમે કરપાત્ર આવક(Taxable Income)ના દાયરામાં નથી આવતા અને તેમ છતાં ITR File કરો છો તો આ માટે તમારે કેટલીક મહત્વપૂર્ણ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું પડશે. અત્રે જાણવું જરૂરી છે કે જે લોકો કરપાત્ર આવક વિના ITR ફાઇલ(Filing ITR without taxable income) કરે છે તેમને ઘણી રીતે લાભ મળે છે જેના વિશે લોકોને ખબર પણ હોતી નથી. ટેક્સ નિષ્ણાતો કહે છે કે જેઓ કરપાત્ર આવક વિના ITR ફાઇલ કરે છે તેમના માટે સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે જ્યારે તમે ભવિષ્યમાં લોન માટે અરજી કરો છો ત્યારે ITR ફાઇલ કરવાથી ઘણી મદદ મળે છે. મોટાભાગના ધિરાણકર્તાઓ કોઈપણ હોમ લોન(Home Loan), કાર લોન(Car Loan) વગેરે માટે છેલ્લા 3 વર્ષના ટેક્સ રિટર્ન(ITR)નો પુરાવો માંગે છે.
વર્તમાન આવકવેરા કાયદા કરદાતાઓ માટે ITR ફાઇલ કરવાનું ફરજિયાત બનાવે છે . નાણાકીય વર્ષ 2022-23 (આકારણી વર્ષ 2023-24) માટે આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ફાઇલ કરવાની અંતિમ તારીખ 31 જુલાઈ છે અને આવકવેરા વિભાગે વર્તમાન આકારણી વર્ષ માટે તેમના કર ફાઇલ કરવા માટે વ્યક્તિઓ માટે તેનું પોર્ટલ શરૂ કર્યું છે.
કેટલાક એવા કિસ્સાઓ પણ છે કે જ્યાં આવક મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા કરતાં ઓછી હોય તો પણ કરદાતાઓએ ફરજિયાતપણે ITR ફાઇલ કરવી પડે છે. મૂલ્યાંકન વર્ષ 2023-24 માટે 60 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની વ્યક્તિએ જો તેની કુલ આવક નાણાકીય વર્ષમાં રૂ. 2.5 લાખથી વધુ હોય તો ITR ફાઇલ કરવી જરૂરી છે આ વ્યક્તિઓ માટે મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા જૂની અને નવી કર વ્યવસ્થામાં સમાન છે. સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે તે કાનૂની દસ્તાવેજ તરીકે કામ કરે છે કારણ કે તે સરકારમાં નોંધાયેલ છે અને બે રીતે કાયદાકીય પુરાવા તરીકે કાર્ય કરે છે.
કરદાતાઓ પરનો બોજ ઘટાડવા અને વધુ લોકોને તેમના કર ચૂકવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે, સરકાર અમુક છૂટ આપે છે. આ કપાત અને મુક્તિ અમુક રોકાણોમાં મેળવી શકાય છે અને તેથી વ્યક્તિએ ચૂકવવા પડતા કરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તમારી આવક કરપાત્ર મર્યાદાથી ઓછી હોવા છતાં પણ તમારા એમ્પ્લોયરે TDS (ટેક્સ ડિડક્ટેડ એટ સોર્સ) કાપ્યો છે. અથવા તમે ફ્રીલાન્સ વર્ક દ્વારા કેટલાક પૈસા કમાયા અને કંપનીએ 10% TDS કાપ્યો. પરંતુ તમારી આવક કરપાત્ર મર્યાદા કરતાં ઓછી છે તેથી તમે રિફંડનો દાવો કરી શકો છો.
ટેક્સ નિષ્ણાતો કહે છે કે સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે જ્યારે તમે ભવિષ્યમાં લોન માટે અરજી કરો છો ત્યારે તે મદદ કરે છે. કોઈપણ હોમ લોન, કાર લોન વગેરે માટે, મોટાભાગના ધિરાણકર્તાઓ છેલ્લા ત્રણ વર્ષના ટેક્સ રિટર્નનો પુરાવો માંગે છે. આ વ્યક્તિની ભૂતકાળની અને વર્તમાન નાણાકીય સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે કરવામાં આવે છે અને તે/તેણી લોન ચૂકવવામાં સક્ષમ હશે કે નહીં.
તમે ફરજિયાતપણે ITR ફાઇલ કરો છો તે એક કારણ છે કે ટેક્સ રિફંડનો દાવો કરવો અથવા નુકસાનને દૂર કરવું. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે શેરબજારના વ્યવહારોથી ખોટ કરી હોય અને તેને આગામી વર્ષ સુધી લઈ જવા માંગતા હો, તો તમારી વાર્ષિક આવક કરપાત્ર મર્યાદાથી ઓછી હોય તો પણ તમારે ITR ફાઈલ કરવાની જરૂર છે.