Budget 2022: બજેટ વિશે લોકો ગૂગલ પર શું કરી રહ્યા છે સર્ચ ? જાણો બજેટ વિશે મહત્વપૂર્ણ બાબતો

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ (Finance Minister Nirmala Sitharaman) 1 ફેબ્રુઆરીએ નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે. કોરોનાકાળમાં રજૂ થઈ રહેલા આ બજેટ (Budget 2022)થી લોકોને ઘણી આશાઓ છે. કોરોના મહામારીને કારણે સર્જાયેલી આર્થિક મુશ્કેલીનો સામનો કરવા માટે સરકારે ઘણા પગલાં લીધા છે, પરંતુ હજુ પણ ઘણા મોટા પડકારો બાકી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે નાણામંત્રી બજેટમાં તેમને ઉકેલવા માટેના પગલાંની જાહેરાત કરી શકે છે. જાણો સામાન્ય લોકો બજેટ વિશે ગૂગલ પર શું સર્ચ કરે છે.

બજેટનો અર્થ

બજેટ શબ્દ ફ્રેન્ચ શબ્દ બૌગેટ (Bougette) પરથી આવ્યો છે જેનો અર્થ થાય છે ‘નાની બેગ’. સામાન્ય બજેટ એ નાણાકીય વર્ષના સમયગાળા દરમિયાન (1લી એપ્રિલથી 31મી માર્ચ સુધી) સરકારની આવક અને ખર્ચના અંદાજોનું વિવરણ છે. બજેટમાં મુખ્યત્વે બે ભાગ હોય છે, આવક અને ખર્ચ. સરકારની તમામ આવક અને રાજસ્વને આવક કહેવાય છે અને સરકાર દ્વારા વાપરવામાં આવેલા તમામ રૂપિયાને ખર્ચ કહેવામાં આવે છે. ભારતના બંધારણના અનુચ્છેદ 112માં બજેટનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જ્યાં તેને બજેટ શબ્દનો ઉપયોગ ન કરતાં વાર્ષિક નાણાકીય વિવરણ કહેવામાં આવે છે.

બજેટના પ્રકારો

બજેટના ઘણા સ્વરૂપો છે. જેમાં સામાન્ય બજેટ (General Budget), પરફોર્મન્સ બજેટ(Performance Budget), આઉટકમ બજેટ(Outcome Budget), સંતુલિત બજેટ (Balance Budget) અને જેન્ડર બજેટ (Gender Budget) અને ઝીરો બેઝ્ડ બજેટ (Zero Based Budget)નો સમાવેશ થાય છે. સામાન્ય બજેટ એ સામાન્ય પ્રકારનું બજેટ છે, જેમાં તમામ આવક અને ખર્ચનો હિસાબ રાખવામાં આવે છે. તેને પારસ્પરિક બજેટ (Reciprocal budget) પણ કહેવામાં આવે છે.

બજેટ 2022 તારીખ

નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ 1 ફેબ્રુઆરી, 2022 ના રોજ નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે. આના એક દિવસ પહેલા 31 જાન્યુઆરીએ આર્થિક સર્વે (Economic Survey) આવશે. મોદી સરકારે 2014થી અત્યાર સુધીમાં કુલ 9 બજેટ રજૂ કર્યા છે. પ્રથમ કાર્યકાળમાં તત્કાલિન નાણામંત્રી અરુણ જેટલીએ પાંચ વખત બજેટ રજૂ કર્યું હતું. ત્યારે, 2019 માં લોકસભાની ચૂંટણીને કારણે, વચગાળાનું બજેટ ફેબ્રુઆરી 2019 માં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને પછી સંપૂર્ણ સામાન્ય બજેટ જુલાઈ 2019 માં આવ્યું હતું.

બજેટથી અપેક્ષાઓ

કોવિડ-19 મહામારીને કારણે કરદાતાઓ અને મધ્યમ વર્ગની આર્થિક સ્થિતિ ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે નાણા પ્રધાન સીતારમણ આવકવેરાના મોરચે મોટી છૂટની જાહેરાત કરી શકે છે. સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શનની મર્યાદા 50,000 રૂપિયાથી વધારીને 1 લાખ રૂપિયા કરવાની માગ છે. કોરોના સમયગાળા દરમિયાન ઘરેથી કામ કરતા લોકોને વધારાની ટેક્સ છૂટ આપવાનું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. પાંચ રાજ્યોમાં યોજાનારી વિધાનસભાની ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને બજેટમાં કેટલીક લોકપ્રિય જાહેરાતો કરવામાં આવી શકે છે.

કોણ બજેટ બનાવે છે

નાણા મંત્રાલયમાં આર્થિક બાબતોના વિભાગનો બજેટ વિભાગ એ બજેટની રચના માટે જવાબદાર નોડલ એજન્સી છે. બજેટ વિભાગ આગામી વર્ષ માટે અંદાજો તૈયાર કરવા માટે તમામ કેન્દ્રીય મંત્રાલયો, રાજ્યો, કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો, સ્વાયત્ત સંસ્થાઓ, ડેપો અને સંરક્ષણ દળોને એક પરિપત્ર જાહેર કરે છે.

આ પણ વાંચો: Budget 2022 : શું તમે જાણો છો દેશનું પહેલું બજેટ રજૂ કરવાની તક ભારતીયને મળી ન હતી! જાણો દેશના બજેટનો રસપ્રદ ઇતિહાસ

આ પણ વાંચો: Cyber Attack Alert: ખતરામાં IoT ડિવાઈસ અને રાઉટરની સિક્યોરિટી, GitHub પર અપલોડ થયો સોર્સ કોડ