Health : તમે પણ કંટાળી ગયા શેમ્પૂ બદલાવીને ? વાળ ખરવા પાછળ છુપાયેલા છે આ 5 હોર્મોન્સ
આજકાલ છોકરાઓ હોય કે છોકરીઓ વાળ ખરવાની સમસ્યાનો સામનો કરતા હોય છે. નવા નવા પ્રકારના શેમ્પૂ અજમાવતા હોય છે. પરંતુ શું વાળ ખરવા ખરેખર ફક્ત શેમ્પૂ બદલવાથી બંધ થાય છે ? જાણો વિગતે.
એન્ડ્રોજન (DHT) - એન્ડ્રોજન, ખાસ કરીને DHT (ડાયહાઇડ્રોટેસ્ટોસ્ટેરોન) નામનું હોર્મોન, પુરુષો અને સ્ત્રીઓ બંનેમાં જોવા મળે છે. જ્યારે તેનું સ્તર વધે છે, ત્યારે તે વાળના મૂળને સંકોચાય છે જેના કારણે વાળ પાતળા થવા લાગે છે અને ઝડપથી ખરવા લાગે છે. DHT વધવાના ઘણા કારણો છે જેમ કે તણાવ, બગડતી જીવનશૈલી, બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક અથવા તો આનુવંશિક કારણો. પુરુષોમાં આ હોર્મોનલ વાળ ખરવા ખાસ કરીને સામાન્ય છે, પરંતુ પોલિસિસ્ટિક અંડાશય સિન્ડ્રોમ (PCOS) જેવી પરિસ્થિતિઓમાં સ્ત્રીઓમાં DHT વધે છે.
થાઇરોઇડ હોર્મોન - થાઇરોઇડ હોર્મોન આપણા ચયાપચય અને શરીરના ઘણા કાર્યોને નિયંત્રિત કરે છે. જો તે ખૂબ ઓછું (હાયપોથાઇરોડિઝમ) અથવા ખૂબ વધારે (હાયપરથાઇરોડિઝમ) થઈ જાય, તો વાળ ખરવા લાગે છે. ખાસ કરીને જો વાળ ખરવાની સાથે થાક, વજન વધવું, ત્વચાની શુષ્કતા જેવા લક્ષણો હોય, તો થાઇરોઇડ ટેસ્ટ ચોક્કસ કરાવો.
એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોન- સ્ત્રીઓમાં, ગર્ભાવસ્થા, મેનોપોઝ, PCOS અથવા હોર્મોનલ ગોળીઓ લેવા દરમિયાન એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોનનું સંતુલન બગડી શકે છે. આ વાળના વિકાસને ઓછો થાય છે અને વાળ ઝડપથી ખરવા લાગે છે. ગર્ભાવસ્થા પછી વાળ ખરવા એ આ હોર્મોનલ પરિવર્તનનું પરિણામ છે.
ઇન્સ્યુલિન- ઇન્સ્યુલિન માત્ર ખાંડને નિયંત્રિત કરતું નથી, પરંતુ તે વાળ સાથે પણ સંબંધિત છે. જ્યારે શરીરમાં ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર વધે છે, ત્યારે શરીરમાં હોર્મોનલ અસંતુલન થાય છે, જે વાળને અસર કરે છે. PCOS થી પીડિત મહિલાઓ ખાસ કરીને આ સમસ્યાથી પ્રભાવિત થાય છે.
કોર્ટિસોલ (સ્ટ્રેસ હોર્મોન)- વધુ પડતો તણાવ લેવાથી શરીરમાં કોર્ટિસોલ હોર્મોનનું સ્તર વધે છે. આ સીધી વાળના વિકાસને અસર કરે છે. લાંબા સમય સુધી તણાવમાં રહેવાથી વાળના વિકાસ થવામાં ખલેલ પહોંચે છે, જેના કારણે વાળ ખરવા લાગે છે.
તો હવે શું કરવું? - જો તમે પણ લાંબા સમયથી વાળ ખરવાની સમસ્યાથી પરેશાન છો અને તમામ પ્રકારના શેમ્પૂ, તેલ અથવા ઘરેલું ઉપાય અજમાવી ચૂક્યા છો, તો હવે આંતરિક કારણો તપાસવાનો સમય છે. ડૉક્ટરની સલાહ લો અને રક્ત પરીક્ષણ કરાવો અને હોર્મોનલ સંતુલન તપાસો. જો જરૂરી હોય તો, તબીબી માર્ગદર્શન હેઠળ સારવાર લો. તમારા આહારમાં પણ સુધારો કરો. પ્રોટીન, આયર્ન, વિટામિન B12, બાયોટિન અને ઓમેગા-3 ફેટી એસિડથી ભરપૂર ખોરાક વાળ માટે જરૂરી છે. તણાવ ઓછો કરો, સારી ઊંઘ લો અને દરરોજ થોડો સમય કસરત કરો.
નોંધ : અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ફક્ત આપની જાણકારી માટે છે. કોઈ પણ ઈલાજ કરતાં પહેલા કે,અમલમાં લેતા પહેલા તબીબની સલાહ લેવી જરુરી છે.
