Chanakya Niti : કપટથી ભરેલા હોય છે આવા મિત્રો, આ લક્ષણો ઓળખી તેમનાથી અંતર રાખવાનું કહે છે આચાર્ય ચાણક્ય
આચાર્ય ચાણક્યને રાજકારણ, રાજદ્વારી, ધર્મ, સંસ્કૃતિ વગેરેમાં નિષ્ણાત માનવામાં આવે છે. ચાણક્ય મૌર્ય કાળના શાસક ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યના રાજકીય ગુરુ હતા. ચાણક્યની નીતિઓ એટલી અસરકારક હતી કે મગધના નંદ રાજાઓનો નાશ થયો અને મૌર્ય વંશની સ્થાપના થઈ.
ચાણક્ય નીતિમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ તમારો ખૂબ જ સારો મિત્ર હોવાનો દાવો કરે છે, પરંતુ તે તમારી પીઠ પાછળ તમારું કામ બગાડવાનો પ્રયાસ કરે છે. એટલું જ નહીં, તે તમારા કામમાં પણ અડચણરૂપ બને છે, પરંતુ તમારા ચહેરા સામે તે તમારો પ્રિય હોવાનો ડોળ કરે છે, તો આવો મિત્ર ખરેખર તમારો દુશ્મન છે.
આચાર્ય ચાણક્ય કહે છે કે આવા મિત્રને શક્ય તેટલી વહેલી તકે છોડી દેવાની સલાહ છે, નહીં તો તમારે પછીથી મોટા વિશ્વાસઘાતનો સામનો કરવો પડશે. કારણ કે વાસણમાં ગમે તેટલું દૂધ રેડવામાં આવે, જો તેમાં પહેલાથી જ ઝેર હોય, તો તે ઝેરનું વાસણ કહેવાશે. આના દ્વારા તમને ક્યારેય અમૃત મળશે નહીં. કોઈ પણ વ્યક્તિ આવી ઝેરની બોટલ પોતાની સાથે રાખવા માંગતું નથી, તેથી તેનાથી દૂર રહેવું તમારા હિતમાં રહેશે.
આચાર્ય ચાણક્ય કહે છે કે કુમિત્ર પર ક્યારેય વિશ્વાસ ન કરવો જોઈએ, પરંતુ તેઓ અહીં અટકતા નથી. તે કહે છે કે તમારે ક્યારેય તમારા મિત્ર પર સંપૂર્ણ વિશ્વાસ ન કરવો જોઈએ કારણ કે ક્યારેક જ્યારે તમારો મિત્ર ગુસ્સે થાય છે ત્યારે તે તમારા રહસ્યો જાહેર કરી શકે છે. આના કારણે, તમને પૈસા અથવા માન-સન્માનનું નુકસાન થઈ શકે છે.
આચાર્ય ચાણક્ય વિગતવાર સમજાવે છે કે કોઈ મિત્ર તમારા ગમે તેટલો નજીકનો હોય, તમે તમારો મોટાભાગનો સમય તેની સાથે વિતાવો છો, પરંતુ જો તે ગપસપ કરતો સ્વભાવ ધરાવે છે તો તમારે તેને ક્યારેય તમારા રહસ્યો ન કહેવા જોઈએ. આવો મિત્ર તેની આદતોને કારણે ગમે ત્યારે તમને ફસાવી શકે છે. એટલું જ નહીં, જો તેને જે જોઈએ છે તે ન મળે અથવા તેના સ્વાર્થી હેતુઓને કારણે તે તમારા રહસ્યો જાહેર કરવાની ધમકી આપી શકે છે. તે તમને બ્લેકમેઇલ કરીને અયોગ્ય કાર્યો કરવા દબાણ પણ કરી શકે છે.
આચાર્ય ચાણક્ય કહે છે કે સાચો મિત્ર એ છે જે પ્રતિકૂળ સમયે પણ તમારો સાથ આપે છે. મુશ્કેલ સમયમાં પણ તે તમને છોડતો નથી. એટલું જ નહીં, જો તે તમારા મૃત્યુ પછી પણ છેલ્લી ક્ષણ સુધી તમારી સાથે રહે છે તો તે સાચો મિત્ર કહેવાને લાયક છે. પરંતુ, વ્યક્તિએ પોતાના બધા રહસ્યો સાચા મિત્રને પણ ન કહેવા જોઈએ. બધા રહસ્યો જાહેર કરવા નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, કેટલીક બાબતો છુપાવવી જરૂરી છે. બધું કહેવું જરૂરી નથી.
આચાર્ય ચાણક્ય કહે છે કે કોઈને પણ પોતાનો મિત્ર ન બનાવવો જોઈએ. સૌ પ્રથમ, તમારે તે વ્યક્તિના ગુણો અને ખામીઓ જાણવી જોઈએ, કારણ કે જો તમે ફક્ત તેના સારા ગુણોના આધારે મિત્રતા બનાવો છો, તો તમે પણ તેના ખામીઓને કારણે મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકો છો. એટલું જ નહીં, સમાન સામાજિક દરજ્જા ધરાવતા લોકો સાથે મિત્રતા કરવી જોઈએ. (નોંધ: આ લેખમાં આપેલી માહિતી અને ઉકેલો સામાન્ય સમજ પર આધારિત છે. અમે આને સમર્થન આપતા નથી. તેમને અપનાવતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લો.)
Published On - 10:11 am, Tue, 22 April 25
