ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે બંને પાડોશી દેશો પાકિસ્તાન અને ચીનને સંબંધોને લઈને સીધો અને બેફામ જવાબ આપ્યો છે. જ્યાં તેમણે કાશ્મીર અને આતંકવાદના મુદ્દે પાકિસ્તાનને કહ્યું ત્યાં સુધી ચીન વિશે સ્પષ્ટ કહ્યું કે જ્યાં સુધી સરહદ પર તણાવ ઓછો નહીં થાય ત્યાં સુધી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો સામાન્ય નહીં થઈ શકે.
હકીકતમાં 4 અને 5 મેના રોજ ગોવામાં શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) દેશોના વિદેશ મંત્રીઓની બેઠક યોજાઈ હતી. આ બેઠકમાં ભાગ લેવા માટે ચીન અને પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રીઓ પણ ભારત આવ્યા હતા. જયશંકરે એસસીઓની બેઠક દરમિયાન ચીનના વિદેશ મંત્રી કિન ગેંગ સાથે પણ મુલાકાત કરી હતી. પરંતુ પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી બિલાવલ ભુટ્ટો સાથે આવી કોઈ મુલાકાત થઈ નથી.
#WATCH | On a question on abrogation of Article 370, EAM Dr S Jaishankar says, “…wake up and smell the coffee. 370 is history. The sooner people realise it, the better it is.” pic.twitter.com/Enbv4nu7dt
— ANI (@ANI) May 5, 2023
જયશંકરે પાકિસ્તાનને આતંકવાદને પ્રોત્સાહન આપનાર, તેને ન્યાય આપનાર અને આતંકવાદી ઉદ્યોગનો પ્રવક્તા ગણાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે એસસીઓની બેઠકમાં તેમને આ જ રીતે જવાબ આપવામાં આવ્યો હતો અને જવાબ આપવામાં આવ્યો હતો. જે લોકો આતંકવાદથી પીડિત છે તેઓ આતંકવાદ ફેલાવનાર વ્યક્તિ સાથે બેસી શકતા નથી. તેઓ આતંકને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે. હું કહીશ કે પાકિસ્તાનનો વિદેશી હૂંડિયામણનો ભંડાર જેમ જેમ ઘટી રહ્યો છે તેમ તેમ તેની વિશ્વસનીયતા પણ ઝડપથી ઘટી રહી છે.
બિલાવલ ભુટ્ટોએ કહ્યું કે જ્યાં સુધી 2019 પહેલા કાશ્મીરમાં સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત ન થાય ત્યાં સુધી ભારત સાથેના સંબંધો સામાન્ય નહીં થઈ શકે. તેના પર જયશંકરે કહ્યું કે તેમને શ્રીનગર સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. પાકિસ્તાન સાથે કાશ્મીર મુદ્દે એક જ વાત થઈ શકે છે કે જ્યારે તેઓ પીઓકે ખાલી કરી રહ્યા છે. 370 હવે ઇતિહાસ છે. તે આ વાત જેટલી જલ્દી સમજશે તેટલું સારું.
એસસીઓની બેઠકમાં જ્યારે જયશંકરે આતંકવાદને લઈને પાકિસ્તાનને ઘેર્યું ત્યારે ભુટ્ટોએ કહ્યું કે આતંકનો ઉપયોગ રાજદ્વારી લાભ માટે ન થવો જોઈએ. તેના જવાબમાં જયશંકરે કહ્યું કે અમે રાજદ્વારી મુદ્દાઓ નથી બનાવી રહ્યા. અમે દરેક રીતે પાકિસ્તાનને દુનિયાની સામે બેનકાબ કરી રહ્યા છીએ. અમે આતંકવાદનો શિકાર છીએ અને અમને આમ કરવાનો પૂરો અધિકાર છે. આ નિવેદન તે દેશની માનસિકતા વિશે જણાવે છે. તમે આતંક ઉભો કરો છો અને કહો છો કે કોઈ વાત ન થવી જોઈએ.
#WATCH | On his bilateral meeting with Chinese Foreign Minister Qin Gang, EAM Dr S Jaishankar says, “…issue is that there is an abnormal position in the border areas, along the boundary. We had a very frank discussion about it…We have to take the disengagement process… pic.twitter.com/AX5NKvgNOa
— ANI (@ANI) May 5, 2023
બીજી તરફ ચીન વિશે વાત કરતા તેમણે કહ્યું કે બંને વચ્ચેના સંબંધો સામાન્ય નથી અને આ કારણ છે કે સરહદ અને સરહદી વિસ્તારોમાં તણાવ છે અને શાંતિ નથી. આ અંગે ચીનના વિદેશ મંત્રી સાથે ખુલ્લી ચર્ચા થઈ છે. અમારું માનવું છે કે સરહદ પર સૈનિકો પાછા ખેંચવાની પ્રક્રિયા આગળ વધવી જોઈએ. કિન ગેંગ સાથેની મીટિંગ હોય કે જાહેર મંચ, મેં સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે ભારત-ચીન સંબંધો અસામાન્ય છે અને જ્યારે સરહદ પર શાંતિ ન હોય ત્યારે તે સામાન્ય ન હોઈ શકે.