વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સંકેતોની રાજનીતિમાં માહેર છે. જ્યારે તેઓ દેશના કોઈપણ ખૂણામાં જાય છે ત્યારે તેઓ તેમના પહેરવેશ, બોલી અને ભાષાથી તેમના પર એક અલગ છાપ છોડી જાય છે. પીએમ મોદી આજે તેમનો 73મો જન્મદિવસ ઉજવી રહ્યા છે. 26 મે, 2014 ના રોજ પીએમ તરીકે શપથ લીધા ત્યારથી, તેઓ પ્રતીકાત્મક નોંધ પર તેમનો જન્મદિવસ ઉજવી રહ્યા છે. ક્યારેક વિકલાંગ લોકો સાથે તો ક્યારેક વિદ્યાર્થીઓ સાથે. ક્યારેક તે શહીદ સ્મારક પર જઈને માથું નમાવે છે તો ક્યારેક મુસ્લિમ સમુદાય સાથે પોતાનો 72મો જન્મદિવસ ઉજવે છે.
ખરેખર તો તેમણે સરકાર બનાવતા પહેલા જ લોકો સાથે સંબંધો બાંધવાનું કામ શરૂ કરી દીધું હતું, એટલે જ સ્વતંત્ર ભારતના ઈતિહાસમાં પહેલીવાર ભાજપ પૂર્ણ બહુમતીથી જીતીને કેન્દ્રમાં સત્તા પર આવી.
જ્યારે તે રેડિયો પર મન કી બાત વિશે વાત કરે છે, ત્યારે દરેક એપિસોડમાં તે દિલ્હીથી દૂર કોઈક ગામ કે શહેરમાં બેઠેલા કેટલાક સામાન્ય લોકોના કામના વખાણ કરે છે કે થોડા કલાકોમાં તે વ્યક્તિ તેના વિસ્તારનો સ્ટાર બની જાય છે. મીડિયાના વાહનો એવા વ્યક્તિના ઘર તરફ દોડતા જોવા મળે છે જેને વિસ્તારની બહાર કોઈ જાણતું ન હતું.
છેલ્લાં નવ વર્ષથી લગભગ દર મહિને તે કેટલાક લોકોની કિસ્મતની પેટી ખોલે છે, તેમનો બિઝનેસ વધે છે. તેઓ સેલિબ્રિટી બની જાય છે. સામાન્ય લોકો દ્વારા મોકલવામાં આવેલા જન્મદિવસની શુભેચ્છા સંદેશાઓ ઘણીવાર સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થતા જોવા મળે છે. જે લોકોને પીએમ મોદી ટ્વિટર પર ફોલો કરે છે. તેમની વચ્ચે ઘણા સામાન્ય લોકો પણ છે. ઘણીવાર આવા લોકો તેમના ટ્વિટર બાયોમાં લખે છે કે માનનીય પીએમ દ્વારા અનુસરવામાં આવે છે.
લોકોને પોતાના બનાવવાની તેમની નીતિનો આ પણ એક ભાગ છે. મોદીએ જ્યારે દેશમાં સ્વચ્છતા પખવાડાની શરૂઆત કરી ત્યારે તેમના વિરોધીઓએ તેમની મજાક ઉડાવી, પરંતુ આ સ્વચ્છતા પખવાડા દેશમાં અભિયાન બની ગયું. દરેક ગામમાં શૌચાલય બનાવવામાં આવ્યા. તેનું નામ ઇજ્જત ઘર પડ્યું. જે માતાઓ અને બહેનોને શૌચ કરવા માટે અંધારામાં ઘરની બહાર ખેતરોમાં અથવા રસ્તાના કિનારે જવાની ફરજ પડી હતી, તેમને હવે એક સમસ્યામાંથી રાહત મળી છે. ઘણી મહત્વની હસ્તીઓને સ્વચ્છતાના એમ્બેસેડર બનાવીને લોકોને પ્રેરિત કર્યા અને પીએમ સીધા માતાઓ, બહેનો અને પુત્રીઓના હૃદય સુધી પહોંચ્યા. ગામડાઓ સાથે સંબંધ ધરાવનાર જ ગ્રામીણ મહિલાઓની સમસ્યાઓ સમજી શકે છે.
વિવિધ જાતિઓ, ધર્મો, જૂથો, વ્યક્તિઓ અને સંસ્થાઓ સાથે સંબંધો બાંધવાની તેમની કળાને કારણે જ ભારતીય જનતા પાર્ટી તેના નેતાના જન્મદિવસને એક કાર્યક્રમમાં ફેરવે છે. તે 2014 થી સતત આવું કરી રહી છે. પાર્ટી જાણે છે કે મોદીનો જન્મદિવસ પણ તેમણે આખા વર્ષ દરમિયાન બાંધેલા સંબંધોને તેની તરફેણમાં ઉપયોગ કરવાની તક છે.
વર્ષ 2014 થી જન્મદિવસ નિમિત્તે ક્યારેક સ્વચ્છતા સપ્તાહ તો ક્યારેક પખવાડિયાની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. કેટલાક વર્ષોમાં સેવા સપ્તાહ અથવા પખવાડિયા તરીકે ઉજવવામાં આવતી હતી. માત્ર માતૃસંસ્થા જ નહીં, સંલગ્ન સંસ્થાઓ પણ પોતાની રીતે ઉજવણી કરે છે. પરંતુ, આ દરમિયાન એક સામાજિક સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ નોંધનીય છે. સેવા સપ્તાહ પખવાડિક છે, ગરીબ ઝૂંપડપટ્ટીમાં આરોગ્ય શિબિરોનું આયોજન ચોક્કસપણે કરવામાં આવે છે. મોટી સંખ્યામાં રક્તદાન કેમ્પનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
પાર્ટી ઈચ્છે છે કે કાં તો તે સામાન્ય લોકો સુધી પહોંચે અથવા સામાન્ય લોકો કોઈ ને કોઈ બહાને તેની નજીક આવે. જે પણ આવશે તેને ચોક્કસપણે સરકારી કામનું ફોલ્ડર મળ્યું છે, જેમાં સરકારની લોકપ્રિય લોકકલ્યાણ યોજનાઓના ડેટા અને ફોટોગ્રાફ્સ હશે.
પીએમ મોદીના જન્મદિવસ પર આ પહેલીવાર વિશ્વકર્મા યોજના લાગુ કરવામાં આવી રહી છે. 13 હજાર કરોડની આ યોજના સમાજને સીધી રીતે જોડવા જઈ રહી છે, જે મોટાભાગે દલિત અને ઓબીસી વર્ગમાંથી આવે છે. કોઈ શું કહે, આપણા દેશમાં રાજકારણમાં જ્ઞાતિઓ અગ્રણી ભૂમિકા ભજવી રહી છે. સ્વાભાવિક છે કે આ કાર્યક્રમની સામાજિક અસર તો થશે જ, પરંતુ રાજકીય અસર પણ ભારે પડવાની છે. ત્રણ કેન્દ્રીય મંત્રાલયોની દેખરેખ હેઠળ આ યોજના શરૂ કરવા માટે સમગ્ર દેશમાં કેન્દ્રીય મંત્રીઓને તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. મોદી સરકાર અગાઉ પણ આવું કરતી રહી છે.
ભાજપના સંગઠનાત્મક કાર્યક્રમોની એક આકર્ષક વિશેષતા છે. એટલે કે, તે વોર્ડ, ગ્રામસભાથી માંડીને જિલ્લા, રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સ્તર સુધી સમાન કાર્યક્રમ હાથ ધરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. કાર્યક્રમમાં જે કોઈ પણ મુખ્ય વક્તા હોય તે સરકારના કાર્યક્રમો અને સિદ્ધિઓ વિશે આંકડાઓ સાથે માત્ર માહિતી જ નથી આપતા, પરંતુ પીએમનો આભાર માનવાનું પણ ભૂલતા નથી. આ ભાજપની તાલીમનો મહત્વનો ભાગ છે. પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજનાથી લઈને ઉજ્જવલા યોજના સુધીના આ કાર્યક્રમોની સફળતાની ગાથાઓ છે. જ્યારે કિસાન સન્માન નિધિ અને પીએમ મુદ્રા લોનના આંકડા સાંભળવામાં આવશે, તો પીએમ સૌભાગ્ય યોજના, સ્વચ્છ ભારત મિશન હેઠળ બનેલા શૌચાલય વિશે પણ ચર્ચા થશે.
આ પણ વાંચો : PM મોદી યશોભૂમિમાં પ્રદર્શનમાં વિશ્વકર્મા લોકોને મળ્યા, પૂછ્યા આ પ્રશ્નો
નેતાઓ પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના, આયુષ્માન ભારત અને સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના વિશે ચર્ચા કરવાનું ભૂલતા નથી. નરેન્દ્ર મોદી સરકારની આ તમામ યોજનાઓ સીધી દરેક ઘર સુધી પહોંચી છે. લોકોએ લાભ લીધો છે. તેના જીવનમાં પરિવર્તન આવ્યું છે. આ તમામ યોજનાઓની સમાજના વિવિધ વર્ગો પર હકારાત્મક અસર થઈ છે, તેમનું જીવનધોરણ સુધર્યું છે. આ સામાજિક પરિવર્તનની અસર રાજકીય પરિવર્તનમાં સ્પષ્ટપણે જોવા મળે છે.
ભાજપ સતત એક પછી એક ચૂંટણી જીતી રહ્યું છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી 80 કરોડ લોકો સુધી પહોંચતા મફત રાશનને ભલે કોઈ યોજનાનો હિસ્સો બનાવવામાં ન આવ્યો હોય, પરંતુ તેનો રાજકીય અને સામાજિક લાભ ભાજપને મળી રહ્યો છે.