રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (NSA) અજિત ડોભાલે (Ajit Doval) ગુરુવારે કહ્યું હતું કે “ઇરાદાપૂર્વક ખતરનાક વાયરસને શસ્ત્રોમાં ફેરવવું” એ ગંભીર ચિંતાનો વિષય છે. તેમણે વ્યાપક રાષ્ટ્રીય ક્ષમતા અને બાયો-ડિફેન્સ (Bio- Defence), બાયો-સિક્યોરિટી (Bio-Security) નું નિર્માણ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. જળવાયુ પરિવર્તન (Climate Change) ના મુદ્દે ચિંતા વ્યક્ત કરતાં ડોભાલે કહ્યું કે આપત્તિ અને મહામારીનો ખતરો કોઈ મર્યાદા સુધી સીમિત નથી. તેમણે કહ્યું કે તેનો સામનો એકલા હાથે કરી શકાતો નથી અને તેનાથી થતા નુકસાનને ઘટાડવાની જરૂર છે.
પુણેમાં ‘આપત્તિ અને રોગચાળાના યુગમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની તૈયારી’ વિષય પર બોલતા અજીત ડોભાલે કહ્યું કે કોરોના વાયરસ રોગચાળો અને આબોહવા પરિવર્તનનો સૌથી મોટો પાઠ એ છે કે બધાની સુખાકારી બધાના જીવનને સુનિશ્ચિત કરશે. તેમણે કહ્યું કે રોગચાળાએ જોખમોની અપેક્ષા રાખવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે. તેમણે કહ્યું કે બાયોલોજિકલ રિસર્ચ તર્કસંગત વૈજ્ઞાનિક ઉદ્દેશો છે, તેનો બેવડો ઉપયોગ ખરાબ રીતે થઈ શકે છે.
ક્લાઈમેટ ચેન્જ અંગે તેમણે કહ્યું કે આ એક બીજો “ખતરો” છે જેના અણધાર્યા પરિણામો આવી શકે છે. તેમણે કહ્યું, “તે સંસાધનોની ઉપલબ્ધતાને અસર કરે છે જે સતત ઘટી રહી છે અને આ સ્પર્ધાને બદલે સંઘર્ષ તરફ દોરી શકે છે. આબોહવા પરિવર્તન અસ્થિરતા અને વસ્તીના સામૂહિક વિસ્થાપનને વધારી શકે છે.
શહેરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર બોજ વધવાની શક્યતા – NSA
અજિત ડોભાલે કહ્યું, “2030 સુધીમાં ભારતમાં 600 મિલિયન લોકો શહેરી વિસ્તારોમાં રહેવાની અપેક્ષા છે. આબોહવા પરિવર્તનને કારણે દક્ષિણ એશિયામાં નીચાણવાળા વિસ્તારોમાંથી વિસ્થાપન શહેરી માળખા પર બોજ વધારી શકે છે જે પહેલેથી જ તણાવનો સામનો કરી રહી છે.” તેમણે કહ્યું કે આ તમામ આંતરિક સુરક્ષા વ્યવસ્થાપન, આર્થિક સુરક્ષા, પાણી અને ખાદ્ય સુરક્ષા માટે સમસ્યાઓ ઊભી કરશે.
તેમણે કહ્યું, “જ્યાં સુધી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને પર્યાવરણનો સંબંધ છે, ત્યાં સુધી પોતાનામાં એક નવી રીતે પરિવર્તન કરવાની જરૂર છે. ચોથી ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ જેમ કે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, ઓટોમેટેડ અને માનવરહિત સિસ્ટમ્સ અને ડિજિટલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને કારણે ઝડપી ઔદ્યોગિક વિકાસ થઈ રહ્યો છે.
સોશિયલ મીડિયા રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા વ્યવસ્થાપનને જટિલ બનાવે છે: ડોભાલ
તેમણે કહ્યું કે સોશિયલ મીડિયા રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના સંચાલનને જટિલ બનાવી રહ્યું છે. ડોભાલે કહ્યું કે મીડિયા ક્રાંતિના યુગમાં લોકોને ખોટા અને પ્રાયોજિત પ્રચારથી બચાવવા પણ મહત્વપૂર્ણ બની ગયું છે અને આ તમામ પડકારો અને વ્યૂહરચનાઓને આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ માટે સુરક્ષા યોજનામાં સામેલ કરવાની જરૂર છે.
તેમણે કહ્યું કે નવેમ્બરની શરૂઆતમાં ગ્લાસગોમાં મહત્વપૂર્ણ ક્લાઈમેટ ચેન્જ કોન્ફરન્સ (COP26) યોજાવા જઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત તેના આબોહવા લક્ષ્યોને પૂર્ણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને આ માટે ઘણા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. કુદરત સાથે સુમેળ એ ભારતીય સંસ્કૃતિનો આધાર રહ્યો છે.
આ પણ વાંચો: અમદાવાદમાં 50 હજાર પ્રતિકિલોના ભાવે વેચાઈ રહી છે આ ખાસ મીઠાઈ, 30 કિલોનું છે એડવાન્સ બુકિંગ