પૂર્વ લદ્દાખમાં (Eastern Ladakh) ભારત અને ચીન વચ્ચે લાંબા સમયથી સરહદ વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. જેના કારણે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં ખટાશ આવી ગઈ છે. હવે એક એવા સમાચાર આવ્યા છે, જેના કારણે ‘ડ્રેગન’ને જબરદસ્ત રીતે મરચાં લાગી શકે છે. આધ્યાત્મિક ગુરુ દલાઈ લામા (Dalai Lama) લદ્દાખની મુલાકાત લઈ શકે છે. તેઓ જુલાઈ અને ઓગસ્ટ વચ્ચે લદ્દાખની મુલાકાત લે તેવી શક્યતા છે. કેન્દ્રીય તિબેટ પ્રશાસને આ માહિતી આપી છે. જાન્યુઆરી 2020માં દેશમાં કોવિડ-19 રોગચાળો શરૂ થયા બાદ દલાઈ લામાની આ પ્રથમ જાહેર મુલાકાત હશે. તેણે રોગચાળા દરમિયાન હિમાચલ પ્રદેશના ધર્મશાળામાં તેના ઘરે સમય વિતાવ્યો.
તિબેટીયન નેતાએ ભૂતપૂર્વ સંસદસભ્ય અને લદ્દાખ બૌદ્ધ એસોસિએશનના પ્રમુખ થુપસ્તાન ચેવાંગ અને થિક્સે મઠના થિક્સે રિનપોચેનું (Thiksay Rinpoche) આમંત્રણ સ્વીકાર્યું છે. દલાઈ લામાની આ મુલાકાત એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે પૂર્વ લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પર ભારત અને ચીન વચ્ચે તણાવ ચાલી રહ્યો છે. આ અંગે બંને પક્ષો વચ્ચે વાતચીત પણ ચાલી રહી છે. ચીન દલાઈ લામાને પોતાનો દુશ્મન માને છે અને ઘણી વખત તેમની લદ્દાખની મુલાકાતો સામે વાંધો ઉઠાવે છે. નોંધનીય છે કે દલાઈ લામાએ પણ 6 જુલાઈ, 2018ના રોજ લદ્દાખમાં તેમનો 83મો જન્મદિવસ ઉજવ્યો હતો.
સેન્ટ્રલ તિબેટીયન એડમિનિસ્ટ્રેશનના સત્તાવાર ટ્વિટર હેન્ડલએ જણાવ્યું હતું કે, “પરમ પવિત્ર 14મા દલાઈ લામાએ 18 એપ્રિલ 2022ના રોજ તેમના નિવાસસ્થાને થિક્સે રિનપોચે અને ભૂતપૂર્વ સાંસદ થુપસ્તાન ચેવાંગ સાથે મુલાકાત કરી હતી. મીટિંગમાં, દલાઈ લામા તેમની વિનંતી પર જુલાઈ અથવા ઓગસ્ટમાં લદ્દાખની મુલાકાત લેવા સંમત થયા છે.’ તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘લદ્દાખમાં તેમના અનુયાયીઓ તેમની મુલાકાત વિશે જાણીને ખુશ છે.’ લોકોને વર્ચ્યુઅલ અથવા વ્યક્તિગત રીતે મળ્યા. દલાઈ લામા સાથે મુલાકાત બાદ સિક્યોંગ પેનપા ત્સેરિંગે કેન્દ્રીય તિબેટીયન વહીવટી પ્રતિનિધિમંડળનું સ્વાગત કર્યું.
તિબેટ એક સમયે આઝાદ દેશ હતો. 1912માં 13મા દલાઈ લામાએ તિબેટને સ્વતંત્ર દેશ જાહેર કર્યો. ભારત અને તિબેટ વચ્ચેના સંબંધો પણ સદીઓ જૂના હતા. લગભગ 40 વર્ષ જ્યારે 14મા દલાઈ લામા ચૂંટાઈ રહ્યા હતા, તે સમયે ચીને તિબેટ પર કબજો જમાવ્યો હતો. આ પછી તિબેટમાં ચીનનો વિરોધ શરૂ થયો. ચીને અહીં વિરોધના અવાજને ક્રૂરતાથી દબાવી દીધો. બૌદ્ધ મઠોનો નાશ કરવામાં આવ્યો અને લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી. ચીન દલાઈ લામાની ધરપકડ કરવા માંગતું હતું, તેથી તેઓ 31 માર્ચ 1959 ના રોજ ભારત આવી ગયા.
આ પછી ચીને ભારતને દલાઈ લામાને પરત કરવા કહ્યું હતું. પરંતુ ભારતે ચીનની માંગને સ્પષ્ટપણે નકારી કાઢી હતી. આ ઘટના બાદથી ચીન દલાઈ લામાથી નારાજ છે. ત્યારથી દલાઈ લામાએ ભારતમાં આશ્રય લીધો છે અને ચીન તેમને પોતાના દુશ્મન અને અલગતાવાદી નેતા તરીકે જુએ છે.
આ પણ વાંચો: Jahangirpuri Violence: જહાંગીરપુરી હિંસાનો આરોપી સોનુ ઈમામને રોહિણી કોર્ટે 4 દિવસની પોલીસ કસ્ટડીમાં મોકલ્યો