
બિહારના રાજકારણમાં આ પ્રશ્ન મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે અહીં ચૂંટણીનો મૂડ ઘણીવાર કેન્દ્રીય રાજકારણને પ્રભાવિત કરે છે. બિહારના પરિણામો, ખાસ કરીને ગણતરીના સમયગાળા દરમિયાન, રાષ્ટ્રીય ચૂંટણી ઇતિહાસ સાથે સરખામણી કરવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ આધાર બની જાય છે. ભારતમાં લોકસભા ચૂંટણીનો ઇતિહાસ ખૂબ રસપ્રદ છે. સ્વતંત્રતાથી 2024 સુધી, ઘણા રાજ્યોએ વારંવાર કેન્દ્ર સરકારને તક આપી છે, જ્યારે કેટલાકે દરેક ચૂંટણીમાં પરિવર્તન પસંદ કર્યું છે. ચાલો તપાસ કરીએ કે કયા રાજ્યોએ સતત શાસક પક્ષને ટેકો આપ્યો અને ક્યારે.
સ્વતંત્રતાના શરૂઆતના વર્ષોમાં, લગભગ આખું ભારત કોંગ્રેસ સાથે ઊભું હતું. 1952, 1957, 1962, 1967 અને 1971 ની ચૂંટણીઓમાં, મોટાભાગના રાજ્યોએ કોંગ્રેસને ભારે ટેકો આપ્યો. બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન, મધ્ય પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક અને તમિલનાડુ – લગભગ દરેક મુખ્ય રાજ્ય – આ સમયગાળા દરમિયાન શાસક પક્ષને ટેકો આપ્યો.
આ એ વર્ષ હતું જ્યારે કટોકટી પછી જનતા પાર્ટી સત્તા પર આવી. સમગ્ર ઉત્તર ભારતમાં, બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન, પંજાબ અને હરિયાણા જેવા રાજ્યોએ કોંગ્રેસ પાર્ટીને સત્તા પરથી દૂર કરી દીધી. આ પહેલી વાર હતું જ્યારે રાજ્યોએ સામૂહિક રીતે કેન્દ્ર સરકારમાં નોંધપાત્ર પરિવર્તનનો સંકેત આપ્યો.
1977ના પ્રયોગ બાદ, દેશભરના ઘણા રાજ્યોએ 1980માં ઇન્દિરા ગાંધીને સત્તામાં પાછા ફર્યા. બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, ઓરિસ્સા, આંધ્ર પ્રદેશ અને કર્ણાટકમાં કોંગ્રેસે મજબૂત પ્રદર્શન કર્યું.
ઇન્દિરા ગાંધીની હત્યા પછી મળેલા સહાનુભૂતિ મતદાને કોંગ્રેસને અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી જીત અપાવી. બિહાર સહિત લગભગ દરેક રાજ્યએ શાસક પક્ષને રેકોર્ડ બહુમતી અપાવી. આજે બિહારની મતગણતરીમાં ઝડપી વળાંક 1984ની લહેરની યાદ અપાવે છે, જ્યારે મતદારોની લાગણીઓ એકરૂપ થઈ ગઈ હતી.
2014માં ભાજપની ઐતિહાસિક જીત બાદ, 2019માં ઘણા રાજ્યોએ ફરી શાસક પક્ષને મત આપ્યો. ઉત્તર પ્રદેશ, ગુજરાત, રાજસ્થાન, ઉત્તરાખંડ, કર્ણાટક, મધ્ય પ્રદેશ અને છત્તીસગઢે મોદીમાં પોતાનો વિશ્વાસ ફરીથી વ્યક્ત કર્યો. સતત બે લોકસભા ચૂંટણીમાં બિહારમાં પણ NDAને મજબૂત સમર્થન મળ્યું.
2024માં ભાજપ એકમાત્ર સૌથી મોટા પક્ષ તરીકે ઉભરી આવ્યો, પરંતુ ઘણા રાજ્યોમાં સત્તા વિરોધી લહેર જોવા મળી. મહારાષ્ટ્ર અને ઉત્તર પ્રદેશ જેવા રાજ્યોમાં પરિણામો આશ્ચર્યજનક હતા, જ્યારે શાસક ગઠબંધને બિહાર, ઓડિશા અને આસામ જેવા રાજ્યોમાં મજબૂત પગપેસારો કર્યો.
આજે, 2025ની બિહારની મતગણતરી વચ્ચે, જ્યારે લોકો પૂછી રહ્યા છે કે કયા વર્ષમાં શાસક પક્ષ સાથે કયું રાજ્ય ઉભું રહ્યું, ઇતિહાસ બતાવે છે કે ભારતીય ચૂંટણીઓમાં મોજા ક્યારેય સરખા નથી. જેમ બિહારમાં દરેક રાઉન્ડ નવા સમીકરણો બનાવી રહ્યો છે, તેમ દેશભરના રાજ્યોએ પણ દરેક ચૂંટણીમાં તેમની પસંદગીઓ અને નારાજગીનો સંકેત આપ્યો છે.