Maharashtra Politics: રાજ ઠાકરે મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિમાં ફરી એકવાર દબદબો જમાવવા રમી રહ્યા છે નવો દાવ

Maharashtra Politics:શિવસેના (Shiv Sena)સુપ્રીમો બાળાસાહેબ ઠાકરે(Bal Thackeray)ના પ્રિય ભત્રીજા તરીકે રાજ ઠાકરે(Raj Thackeray)ને વિશેષ ઓળખ મળી હતી. એવું લાગતું હતું કે તે તેના કાકાના અનુગામી તરીકે પસંદ કરવામાં આવશે. બાળાસાહેબના પુત્ર ઉદ્ધવ એક શરમાળ, અંતર્મુખી માણસ હતા જેમને રાજકારણમાં સહેજ પણ રસ નહોતો. તે જ સમયે, રાજે તેના કાકાના ભાષણ, હાવભાવની નકલ કરવાનું શરૂ કર્યું અને તેના અભિવ્યક્તિઓ ખુલ્લેઆમ (ક્યારેક ઘમંડની હદ સુધી) વ્યક્ત કરી.

બિહારનો રસ્તો બદલવો પડશે

બાળાસાહેબે તેમને માર્મિક વીકલી અને સામના દૈનિકમાં કાર્ટૂન બનાવવાની પરવાનગી આપી હતી. 1988માં રાજ સેનાની વિદ્યાર્થી પાંખ ભારતીય વિદ્યાર્થી સેનાના પ્રમુખ બન્યા, જેના કારણે લોકોને એવી છાપ મળવા લાગી કે બાળાસાહેબ રાજને પાર્ટીમાં મોટી જવાબદારીઓ માટે તૈયાર કરી રહ્યા છે. આ પછી રાજે બેરોજગાર સ્થાનિક યુવાનો માટે શિવસેનાની ખાનગી રોજગાર કાર્યાલય શિવ ઉદ્યોગ સેનાની સ્થાપના કરી. ફંડ એકઠું કરવા માટે તેણે મુંબઈમાં પોપ સિંગર માઈકલ જેક્સનનો શો પણ યોજ્યો હતો. બાળાસાહેબ સાથેની નિકટતાને કારણે તેમણે સેનામાં પોતાનું વર્ચસ્વ વધારવાનું શરૂ કર્યું. તેમને આશા હતી કે અંતે તેમને પાર્ટીનું નેતૃત્વ કરવાની તક મળશે.

પરંતુ 2003માં સમીકરણો બદલાઈ ગયા. મહાબળેશ્વરમાં શિવસેનાના સંમેલનમાં, પાર્ટીએ ઉદ્ધવને સેનાના કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે નિમણૂક કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો. વિડંબનાની વાત એ છે કે આ દરખાસ્ત રાજ દ્વારા જ કરવામાં આવી હતી. રાજે ઘણા વર્ષો પછી ખુલાસો કર્યો કે તેના કાકાએ તેને આવું કરવા દબાણ કર્યું હતું. ઉદ્ધવની નિમણૂકથી રાજના સપના ચકનાચૂર થઈ ગયા પરંતુ તેઓ શોક કરવા સિવાય કંઈ કરી શક્યા નહીં.

સેનાથી અલગ

આખરે, 2006 માં, રાજ, મહારાષ્ટ્ર નવનિર્માણ સેના (MNS) બનાવવા માટે શિવસેનાથી અલગ થઈ ગયા, જેણે શરૂઆતમાં ઉદાર વલણ અપનાવ્યું. પાર્ટીના ધ્વજમાં વાદળી, કેસરી, લીલી અને સફેદ સમાંતર પટ્ટાઓ હતી જે દર્શાવે છે કે પાર્ટી દલિતો, હિંદુઓ, મુસ્લિમો અને અન્ય લોકો સાથે છે. પોતાની મસલ પાવર બતાવવા માટે મુંબઈમાં શિવસેના અને મનસેના કાર્યકરો વચ્ચે ઘણી ઝપાઝપી થઈ હતી. બાળાસાહેબે જાહેરમાં રાજને MNSના હોર્ડિંગ્સ પર તેમની તસવીરનો ઉપયોગ કરતા અટકાવ્યા હતા. MNSએ શિવસેનાના અસંતુષ્ટ સભ્યોનો ઉપયોગ કર્યો હતો જેમને ઉદ્ધવના શાંત નેતૃત્વમાં સમાયોજિત કરવામાં મુશ્કેલી પડી રહી હતી. તે જ સમયે, પ્રાંતો સામેના આક્રમક વલણ, મરાઠીમાં ન હોય તેવા સાઈન બોર્ડને તોડી નાખવા અને ટોલ માફી જેવા મુદ્દાઓને કારણે લોકોમાં MNS એક અલગ ઓળખ બની ગઈ.

જો કે, તેમની નિરંકુશ શૈલી અને જે ઝડપે તેઓ તેમના પક્ષને આગળ લઈ જવા માગતા હતા તેના કારણે તેમના કેટલાક વિશ્વાસુ સહાયકો જેમ કે વસંત ગીતે, શિશિર શિંદે અને પ્રવીણ દરેકરને છોડી દીધા. જે ઝડપે તેમની પાર્ટીનો ગ્રાફ આગળ વધી રહ્યો હતો તે ઝડપથી નીચે આવવા લાગ્યો. રાજ નરેન્દ્ર મોદીના પ્રશંસક બની ગયા જે તે સમયે ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા. તેમણે ગુજરાતની મુલાકાત લીધી હતી અને પરત ફરતી વખતે મોદીએ ગુજરાતમાં કરેલા વિકાસના વખાણ કર્યા હતા અને કહ્યું હતું કે મોદી વડાપ્રધાન બને.

મોદી પર વલણ બદલ્યુ

જો કે, 2019ની લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીની પૂર્વસંધ્યાએ, તેમણે મોદી પર પોતાનો અભિપ્રાય બદલ્યો અને તેમના ચૂંટણી પ્રચાર ભાષણોમાં શિવસેના, કોંગ્રેસ અને NCP નેતાઓ કરતાં મોદીને વધુ નિશાન બનાવ્યા. તેમણે એક જાહેર સભામાં એ પણ કબૂલ્યું હતું કે તેઓ જ્યારે ગુજરાત ગયા ત્યારે તેઓ સંગઠિત પ્રવાસ પર હતા અને તેમને માત્ર સારી વસ્તુઓ જ બતાવવામાં આવી હતી. તેમણે મોદી અને મહારાષ્ટ્ર સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા ખોટા દાવાઓને છતી કરવા માટે જાહેર સભાઓમાં આંકડાઓ અને વિડિયો ક્લિપ્સનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો.

2020માં રાજે MNSનો ધ્વજ બદલી નાખ્યો અને તેમાંથી અગાઉના રંગો હટાવ્યા. નવો ધ્વજ માત્ર કેસરી રંગનો છે અને મધ્યમાં ભૂરા રંગમાં છત્રપતિ શિવાજી મહારાજની મહોર છે. તેમણે જાહેરાત કરી હતી કે તેમની પાર્ટી હિન્દુત્વ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. નીતિઓમાં ધરખમ ફેરફારો છતાં પોતાની રાજકીય ઓળખ ગુમાવી ચૂકેલી MNSને પુનર્જીવિત કરવા રાજે સમગ્ર મહારાષ્ટ્રમાં આગામી સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ (મુંબઈ, નાસિક, થાણે અને પુણે જેવા શહેરો સહિત, જ્યાં MNSને સમર્થન મળ્યું હતું)ને સારી તક તરીકે જોયા.

કાકાના પ્રિય

મસ્જિદોની ઉપર લાઉડસ્પીકર પર વગાડવામાં આવતી અઝાનથી પડોશના લોકો પરેશાન હોવાનો મુદ્દો રાજને મળ્યો. બાળાસાહેબ પણ આ મુદ્દે બોલતા હતા અને લાઉડસ્પીકર પર અંકુશ લગાવવાનું કહેતા હતા અને હવે રાજ આ મામલે પોતાના કાકાની ભૂમિકા ભજવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ઉદ્ધવ ધર્મનિરપેક્ષ પક્ષોના સમર્થનથી સત્તામાં છે અને ભાજપે ઉદ્ધવ પર હિન્દુત્વને નબળું પાડવાનો આરોપ લગાવ્યો છે, જ્યારે વિરોધ પક્ષો રાજ પર ભાજપના પ્યાદા હોવાનો આરોપ લગાવી રહ્યા છે.

રાજકારણ

રાજની રાજકીય સફર વિવાદોથી ભરેલી રહી છે. સૌથી ચોંકાવનારો મામલો મુંબઈના માટુંગામાં રહેતા રમેશ કીનીની હત્યાનો છે. કિની ગુમ થઈ ગઈ હતી અને તેનો મૃતદેહ 1996માં પુણેના સિનેમા થિયેટરમાંથી મળી આવ્યો હતો, જે દરમિયાન રાજ્યમાં શિવસેના-ભાજપ સત્તામાં હતા (1995-1999). કિન્નીએ ઘર ખાલી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હોવાથી તેની હત્યા મિલકતના મુદ્દા સાથે જોડાયેલી હતી. આ કેસમાં રાજનું નામ લેવામાં આવી રહ્યું હતું પરંતુ સીબીઆઈની ચાર્જશીટમાં તેનું નામ નથી. તે કોહિનૂર મિલ્સ ડીલને લઈને EDના નિશાના પર પણ છે.

નોંધ- (લેખક રક્ષિત સોનવાણે મુંબઈ સ્થિત વરિષ્ઠ પત્રકાર છે, લેખમાં વ્યક્ત થયેલા વિચારો લેખકના અંગત છે.)