DC, CC… દૂતાવાસના વાહનોને ખાસ કોડ કોણ આપે છે ? તેનો અર્થ શું છે ? નકલી દૂતાવાસ પકડાતા ઊભા થયા સવાલો

દિલ્હીની નજીક આવેલ ગાઝિયાબાદમાં બે દિવસ પૂર્વે એક નકલી દૂતાવાસ પકડાયું હતું. જેમાંથી નકલી નંબર પ્લેટવાળી મોંઘીદાટ કાર મળી આવી હતી. દૂતાવાસના રાજદૂત પણ નકલી જ હતા. આ દૂતાવાસ જે દેશના નામે કામ કરતી હતી તે દેશનુ વિશ્વમાં કોઈ અસ્તિત્વ નથી.આવા સંજોગોમાં પ્રશ્ન એ થાય છે કે, દૂતાવાસોની કાર પર લખેલા નંબર કેવી રીતે ફાળવવામાં આવે છે ? તેમની શ્રેણી કેવી રીતે નક્કી કરવામાં આવે છે ? શું તેમનું રજીસ્ટ્રેશન પણ સામાન્ય ભારતીય નાગરિકની માફક જ પરિવહન વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવે છે કે કોઈ ખાસ અલગ નવી સિસ્ટમ છે ?

રાજદ્વારી નંબર પ્લેટ ખાસ હોય છે

ભારતમાં વિવિધ દેશોના દૂતાવાસો અને રાજદ્વારી મિશનના વાહનો પર રાજદ્વારી નંબર પ્લેટો સામાન્ય ભારતીય નાગરિકોના વાહનોથી અલગ અને વિશિષ્ટ હોય છે. આ નંબર પ્લેટોની એક ખાસ સિસ્ટમ છે, જે સુરક્ષા, ઓળખ અને આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમો હેઠળ તૈયાર કરવામાં આવી છે.

રાજદ્વારી નંબર પ્લેટની સિસ્ટમ

ભારતમાં રાજદ્વારી નંબર પ્લેટ વાદળી રંગની હોય છે. જેના પર નંબર અને અક્ષરો સફેદ રંગમાં લખેલા હોય છે. આ પ્લેટો ‘CD’, ‘CC’ અથવા ‘UN’ થી શરૂ થાય છે.

• DC એટલે કે ડિપ્લોમેટિક કોર્પ્સ.
• CC એટલે કોન્સ્યુલર કોર્પ્સ.
• UN એટલે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર.

ભારતમાં વિદેશી રાજદ્વારીઓની કારના નંબરો ઉપર દર્શાવેલ આ ત્રણ કોડથી શરૂ થાય છે. તેમની આગળ દેશનો કોડ ઉમેરવામાં આવે છે. દાખલા તરીકે, અમેરિકાનો કોડ 77 છે, રશિયાનો કોડ 75 છે. ચીનનો કોડ 17 છે, ગ્રેટ બ્રિટનનો કોડ 11 છે. અફઘાનિસ્તાનનો કોડ 1 છે અને પાકિસ્તાનનો કોડ 68 છે. તેવી જ રીતે, અન્ય દેશના કોડ પણ પહેલેથી નિશ્ચિત કરાયેલા છે.

નંબર પ્લેટ કોણ ફાળવે છે?

ભારતમાં, વિદેશ મંત્રાલયના પ્રોટોકોલ વિભાગ દ્વારા રાજદ્વારી નંબર પ્લેટ ફાળવવામાં આવે છે. જ્યારે કોઈ દૂતાવાસ અથવા મિશન, નવું વાહન ખરીદે છે, ત્યારે તે વિદેશ મંત્રાલયને લાગુ પડે છે. વિદેશ મંત્રાલય તે દેશ અથવા મિશન માટે નિર્ધારિત કોડ અનુસાર નવો નંબર ફાળવે છે. ઉત્તર પ્રદેશના અધિક પરિવહન નિયામક અરવિંદ કુમાર પાંડેનું કહેવું છે કે આ પછી પરિવહન વિભાગ તે વાહન માટે રાજદ્વારી નંબર પ્લેટ ઈસ્યું કરે છે, પરંતુ આ પ્રક્રિયા વિદેશ મંત્રાલયની પરવાનગી અને ચકાસણી પછી જ કરવામાં આવે છે.

રાજદ્વારી નંબર પ્લેટની ટેકનિકલ અને કાનૂની વિશેષતાઓ

રાજદ્વારી નંબર પ્લેટો ફક્ત દેખાવમાં જ અલગ નથી, પરંતુ તેનો એક ખાસ કાનૂની દરજ્જો પણ છે. આ વાહનોને પાર્કિંગ, ટ્રાફિક ચલણ અને ક્યારેક શોધખોળ વગેરે જેવી કેટલીક છૂટ અને વિશેષાધિકારો મળે છે. આ વાહનોના માલિકો વિયેના કન્વેન્શન હેઠળ આવી રાજદ્વારી છૂટછાટનો હક્ક માણે છે. આ નંબર પ્લેટોનો ડેટા વિદેશ મંત્રાલય પાસે સુરક્ષિત રાખવામાં આવે છે અને જરૂર પડ્યે પોલીસ અથવા અન્ય એજન્સીઓ ત્યાંથી માહિતી લે છે.

રાજદ્વારી નંબર પ્લેટોનું નિયંત્રણ

ભારત સરકારના વિદેશ મંત્રાલય પાસે આ નંબર પ્લેટોનું સંપૂર્ણ નિયંત્રણ છે. વિદેશ મંત્રાલય દરેક દેશ અથવા મિશનને ચોક્કસ કોડ ફાળવે છે. દરેક વાહનનો રેકોર્ડ MEA પાસે રાખવામાં આવે છે, જેમાં વાહનનું મોડેલ, રંગ, માલિક (રાજદ્વારી/મિશન) અને અન્ય વિગતો હોય છે. જ્યારે કોઈ વાહન વેચાય છે અથવા દેશ છોડીને જાય છે, ત્યારે વિદેશ મંત્રાલયને જાણ કરવી પડે છે અને નંબર પ્લેટ પરત કરવી પડે છે.

નકલી રાજદ્વારી નંબર પ્લેટો સામે ઓળખ અને કાર્યવાહી

નકલી રાજદ્વારી નંબર પ્લેટ વાહન પર લગાવવી એ ગંભીર ગુનો છે. પોલીસ અને ટ્રાફિક વિભાગ પાસે અસલી રાજદ્વારી નંબર પ્લેટોની સંપૂર્ણ યાદી હોય છે, જે વિદેશ મંત્રાલય તરફથી સમયાંતરે અપડેટ કરવામાં આવે છે. જો કોઈ વાહનમાં રાજદ્વારી નંબર પ્લેટ હોય, તો પોલીસ તરત જ શોધી શકે છે કે તે વાસ્તવિક છે કે નહીં, તેનો નંબર વિદેશ મંત્રાલયના રેકોર્ડ સાથે મેચ કરીને. ઘણી વખત ટ્રાફિક ચેકિંગ, સીસીટીવી સર્વેલન્સ અથવા ફરિયાદના આધારે નકલી નંબર પ્લેટ શોધી કાઢવામાં આવે છે. જો નકલી નંબર પ્લેટ મળી આવે, તો વાહન જપ્ત કરવામાં આવે છે, જેના માલિક સામે ગંભીર કલમો હેઠળ કેસ નોંધવાની જોગવાઈ છે.

રાજદ્વારી નંબર પ્લેટની હાઇટેક સુરક્ષા

આજકાલ રાજદ્વારી નંબર પ્લેટમાં ઘણી સુરક્ષા સુવિધાઓ પણ ઉમેરવામાં આવી રહી છે, જેમ કે ઉચ્ચ સુરક્ષા નોંધણી પ્લેટ, બારકોડ અથવા QR કોડ, હોલોગ્રામ, ખાસ ફોન્ટ અને પ્રતિબિંબીત સામગ્રી વગેરે. આ તમામ પરિબળો છેતરપિંડી અટકાવવામાં મદદ કરે છે અને વાસ્તવિક અને નકલી ઓળખવાનું સરળ બને છે.

ભારતમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધો, સુરક્ષા અને કાયદો અને વ્યવસ્થાની દ્રષ્ટિએ રાજદ્વારી નંબર પ્લેટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમની સિસ્ટમ સંપૂર્ણપણે વિદેશ મંત્રાલયના નિયંત્રણ હેઠળ છે અને તેમની દરેક પ્રવૃત્તિ પર નજર રાખવામાં આવે છે. નકલી નંબર પ્લેટ લગાવવી માત્ર ગેરકાયદેસર જ નથી, પરંતુ દેશની સુરક્ષા માટે પણ ખતરો છે. તેથી, તેમના દુરુપયોગને રોકવા માટે, તકનીકી અને વહીવટી બંને સ્તરે કડક દેખરેખ રાખવામાં આવે છે. સામાન્ય નાગરિકોએ પણ જો કોઈ વાહન પર શંકાસ્પદ ડિપ્લોમેટિક નંબર પ્લેટ દેખાય તો તાત્કાલિક પોલીસ અથવા સંબંધિત એજન્સીને જાણ કરવી જોઈએ, જેથી દેશની સુરક્ષા અને કાયદો અને વ્યવસ્થા જળવાઈ રહે.

સામાન્ય જ્ઞાન વધારતા જનરલ નોલેજને લગતા તમામ મહત્વના અને રસપ્રદ સમાચાર માટે આપ અમારા આ ટોપિક પર ક્લિક કરો