શું રીલ્સ અને શોર્ટ્સનું વળગણ મગજ માટે ખતરો બની રહ્યું છે? નવા સંશોધનમાં ચોંકાવનારા ખુલાસા

ઇન્સ્ટાગ્રામ રીલ્સ અને યુટ્યુબ શોર્ટ્સ ફક્ત મનોરંજનનું સાધન નથી, પરંતુ એક છુપાયેલો ખતરો પણ છે. તાજેતરના સંશોધનમાં આ વ્યસનની મગજ પર થતી ગંભીર અસરો વિશે ચેતવણી આપી છે. રિલ્સ ધીમે ધીમે તમારા મગજને કેવી રીતે નુકસાન પહોંચાડે છે, આ વિશે વિગતે વાંચો.

શું રીલ્સ અને શોર્ટ્સનું વળગણ મગજ માટે ખતરો બની રહ્યું છે? નવા સંશોધનમાં ચોંકાવનારા ખુલાસા
| Updated on: Jul 13, 2025 | 7:57 PM

જો તમે દિવસભર ઇન્સ્ટાગ્રામ રીલ્સ અને યુટ્યુબ શોર્ટ્સ જોતા રહો છો, તો આ સમાચાર તમારા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એક નવા સંશોધનમાં બહાર આવ્યું છે કે ટૂંકા વિડિઓઝ સતત જોવાની આદત તમારા મગજ પર ખરાબ અસર કરી શકે છે. આજકાલ ઘણા લોકો તેમના ફ્રી સમયમાં રીલ્સ અને શોર્ટ્સ સ્ક્રોલ કરતા રહે છે, પરંતુ આ આદત ધીમે ધીમે મગજને થાકવા લાગે છે અને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની શક્તિ નબળી પાડવા લાગે છે.

સંશોધન શું કહે છે?

ચીનની તિયાનજિન નોર્મલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર કિઆંગ વાંગ અને તેમની ટીમનું સંશોધન ન્યુરોઇમેજ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયું છે. આ સંશોધનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે અભ્યાસમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ચીનમાં એક વ્યક્તિ સરેરાશ 151 મિનિટ ટૂંકા વીડિયો પર વિતાવે છે અને 95% થી વધુ ઇન્ટરનેટ વપરાશકર્તાઓ કોઈને કોઈ સ્વરૂપમાં તેમાં સામેલ છે.

વૈજ્ઞાનિકોએ આ વ્યસનની તુલના જુગાર અને ડ્રગ વ્યસન સાથે કરી છે, કારણ કે બધામાં સમાન વલણ છે. સતત ટૂંકા વીડિયોઝ જોવાથી મગજને આરામ મળતો નથી. આ વીડિયો એટલી ઝડપથી બદલાતા રહે છે કે આપણું મગજ પણ એ જ ગતિએ કામ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે, જે થાક અને બેચેની વધારી શકે છે.

અભ્યાસમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ચીનમાં એક વ્યક્તિ સરેરાશ 151 મિનિટ ટૂંકા વીડિયો પર વિતાવે છે અને 95% થી વધુ ઇન્ટરનેટ વપરાશકર્તાઓ કોઈને કોઈ સ્વરૂપમાં તેમાં સામેલ છે. વૈજ્ઞાનિકોએ આ વ્યસનની તુલના જુગાર અને ડ્રગ વ્યસન સાથે કરી છે, કારણ કે બધામાં સમાન વલણ છે

આટલું જ નહીં, તે ધ્યાનનો સમયગાળો પણ ઘટાડે છે એટલે કે એક વસ્તુ પર ધ્યાન જાળવી રાખવાની શક્તિ. આવી સ્થિતિમાં, ઘણી વખત ધ્યાન લાંબા સમય સુધી કોઈ પણ કામ પર કેન્દ્રિત રહેતું નથી.

બાળકો અને કિશોરો પર વધુ અસર

સંશોધનમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે આવા વીડિયો બાળકો અને કિશોરોને વધુ અસર કરે છે. તેમનું મગજ હજુ પણ વિકાસશીલ છે અને આ આદતને કારણે તેમનું ધ્યાન ઝડપથી ભટકવા લાગે છે.

આ વીડિયો આટલા વ્યસનકારક કેમ છે?

રીલ્સ અને શોર્ટ્સ એવી રીતે બનાવવામાં આવે છે કે તેઓ દર થોડીક સેકન્ડે તમને નવી સામગ્રી બતાવે છે. આનાથી તમારું મગજ ડોપામાઇન મુક્ત થાય છે, જેનાથી તમે ખુશ થાઓ છો. પરંતુ લાંબા સમય સુધી આ આદત તમારા મગજને થાકી જાય છે અને ધીમે ધીમે તમે વીડિયો જોયા વિના કંટાળો અનુભવવા લાગે છે.

આનાથી બચના શું કરવું જોઈએ?

  • મર્યાદામાં ટૂંકા વીડિયો જોવાનો પ્રયાસ કરો.
  • દર કલાકે થોડી મિનિટોનો વિરામ લો.
  • નિયમિત અંતરે સ્ક્રીનથી દૂર રહીને વિરામ લો.
  • લાંબા વીડિયો જોવાની અથવા પુસ્તકો વાંચવાની આદત પાડો, જેનાથી ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની શક્તિ વધશે.
  • બાળકોના સ્ક્રીન સમય પર નજર રાખો.

ઇન્સ્ટાગ્રામ રીલ્સ અને યુટ્યુબ શોર્ટ્સ જોવાની મજા આવી શકે છે, પરંતુ તેનું વ્યસન મગજને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેથી, સ્માર્ટફોનના ઉપયોગને સંતુલિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.

જ્ઞાનમાં વધારો કરવા માટે જનરલ નોલેજ ખૂબ જ ઉપયોગી એક ક્લિકમાં તમારૂ નોલેજ વધારો.

Published On - 7:52 pm, Sun, 13 July 25