બદલાતી ટેક્નોલોજીને કારણે આપણા શહેરોની જીવનશૈલી પણ ઝડપથી બદલાઈ રહી છે. લોકો રોજિંદા જીવનમાં ટેક્નોલોજીનો વધુને વધુ સમાવેશ કરી રહ્યા છે. આજે લોકો તેમની જીવનશૈલીમાં તમામ આધુનિક વસ્તુઓ ઇચ્છે છે, તેથી જ સમગ્ર વિશ્વમાં ઘણા આધુનિક શહેરોના પ્રોજેક્ટ્સમાં કામ ચાલી રહ્યું છે, જ્યાં લોકો આધુનિક આવાસ, આધુનિક પરિવહન, આધુનિક સુવિધાઓ, તેમજ કુદરતી સંસાધનોથી ભરપૂર જીવનનું સંતુલન ઇચ્છે છે.
શું તમે કલ્પના કરી શકો છો કે ગાઢ જંગલોની વચ્ચે અલ્ટ્રા મોડર્ન શહેર આકાર લઈ શકે? જેની થીમ સ્માર્ટ અને ફોરેસ્ટ સિટી છે. અમે વાત કરી રહ્યા છીએ વિશ્વના પ્રથમ સ્માર્ટ ફોરેસ્ટ સિટીની. જેના આયોજનની કામગીરી ઝડપથી ચાલી રહી છે. તે તૈયાર થયા બાદ ગાઢ જંગલોની વચ્ચે અત્યાધુનિક સુવિધાઓથી સજ્જ આ શહેરમાં રહેતા લોકો માટે જીવનની તમામ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ થશે, જે આજે આપણને માત્ર ફિલ્મોમાં જ જોવા મળે છે.
મેક્સિકોમાં આ પ્રોજેક્ટ પર કામ ચાલી રહ્યું છે. ઇટાલિયન આર્કિટેક્ચર કંપની બોએરી મેક્સિકોના કૈનકનમાં આ સ્માર્ટ ફોરેસ્ટ સિટી પ્રોજેક્ટના વિચાર પર કામ કરી રહી છે. આધુનિક શહેરી આયોજનનો આ પ્રોજેક્ટ 557 હેક્ટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલો હશે. અહીં રહેતા લોકો માટે આધુનિક જીવન હશે, કુદરતી સૌંદર્યનો નજારો જોવા મળશે અને ભવિષ્યના પડકારોનો સામનો કરવાની તમામ તૈયારીઓ હશે, જેની આવતીકાલના લોકોને જરૂર પડશે.
તૈયાર થયા બાદ આ સ્માર્ટ ફોરેસ્ટ સિટીમાં 1 લાખ 30 હજાર લોકો રહી શકશે. આ શહેરને એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે કે અહીં રહેતા લોકોને ટેકનોલોજી અને પર્યાવરણનું સંપૂર્ણ સંતુલન મળી શકે. અહીં આધુનિક હાઉસિંગ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે, જે સુંદર ડિઝાઈન કરેલા જંગલની મધ્યમાં સ્થિત હશે. જ્યાં 1 લાખ 20 હજારથી વધુ વૃક્ષો અને 350 પ્રજાતિના છોડ સૌંદર્યમાં વધારો કરશે, સાથે જ ઓક્સિજન જનરેટ કરીને સંપૂર્ણ કુદરતી અનુભૂતિ કરાવશે.
વિશ્વના આ પ્રથમ સ્માર્ટ ફોરેસ્ટ સિટીમાં વિશાળ પાર્ક, બગીચાની છત, તળાવોથી ઘેરાયેલા ઘરો હશે, જેમાં તમામ આધુનિક સુવિધાઓ હાજર રહેશે. આ શહેર સંપૂર્ણપણે તેના પોતાના સંસાધનો પર ચાલશે અને આત્મનિર્ભર હશે. અહીં એક વિશાળ શોપિંગ સેન્ટર હશે. હાઇટેક ઇનોવેશન કેમ્પસ, યુનિવર્સિટી વિભાગો, પ્રયોગશાળાઓ અને કંપનીઓ હશે જે વૈશ્વિક વેપાર કરશે. આ કેમ્પસમાં એક રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ વિંગ પણ હશે જે પર્યાવરણની સુરક્ષા અને ભાવિ ઈનોવેશન માટે કામ કરશે.
આ સ્માર્ટ ફોરેસ્ટ સિટી એવી રીતે તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે કે તે પોતાના ઉત્પાદન દ્વારા તેની ઉર્જાની જરૂરિયાતો પૂરી કરશે. બોરીએ આ શહેરની સ્થાપના માટે જર્મનીની એન્જિનિયરિંગ કંપની સાથે હાથ મિલાવ્યા છે. પાણીની જરૂરિયાત માટે દરિયા સાથે જોડાયેલ વોટર ચેનલ પણ બનાવવામાં આવશે. સિંચાઈ માટે સિંચાઈની ચેનલો, દરિયાના પાણીને સામાન્ય બનાવવા માટેના છોડ, રહેણાંકના ઘરો સુધી પાણી પહોંચાડવાના નહેર-રસ્તાઓ પણ આ શહેરને કુદરતી વાતાવરણ આપશે.
આ સ્માર્ટ ફોરેસ્ટ સિટી પોતાના માટે ખોરાક અને ઊર્જા ઉત્પન્ન કરશે. આ માટે સોલાર પેનલ, ખેતરની જમીન વગેરે વિકસાવવામાં આવી રહી છે. સિંચાઈ માટે કેનાલ-સિસ્ટમ છે, કેરેબિયન સમુદ્ર સાથે જોડાયેલ પાણીની ચેનલો છે, શહેરની આસપાસ ફેલાયેલા વોટર ગાર્ડન્સ છે, જેનો ઉપયોગ માત્ર પૂર જેવી પરિસ્થિતિને સંભાળવા માટે જ નહીં પરંતુ બોટિંગ માટે પણ થશે.
આ શહેરના પ્રોજેક્ટ પર નજર કરીએ તો અહીં અત્યાધુનિક ટ્રાન્સપોર્ટની સુવિધા જોવા મળશે. બહારગામથી આવતા લોકોએ પોતાના વાહનો શહેરના એન્ટ્રી ગેટ મુકવા પડશે. કારણ કે આ શહેરની અંદર માત્ર ઇલેક્ટ્રિક અને સેમી-ઓટોમેટિક વાહનોને જ મંજૂરી આપવામાં આવશે. શહેરમાં તેની પોતાની સંપૂર્ણ ઇલેક્ટ્રિક અને ઓટોમેટિક-સેમી-ઓટોમેટિક ટ્રાન્સપોર્ટ સિસ્ટમ હશે. અહીં માત્ર અમીરો માટે જ નહીં પરંતુ યુવા વિદ્યાર્થીઓ, સંશોધકો, પ્રોફેસરો વગેરે માટે પણ અલગ-અલગ બજેટ અને ડિઝાઇનના મકાનો બનાવવામાં આવશે.
આર્કિટેક્ટ્સનો દાવો છે કે આ શહેરની ડિઝાઇન પ્રાચીન માયા સંસ્કૃતિના શહેરોથી પ્રભાવિત હશે. આ શહેરની તમામ ઇમારતો આધુનિક આર્કિટેક્ચરલ ડિઝાઇનથી બનાવવામાં આવશે. તેમજ અહીં રહેતા લોકો માટે ચાલવાથી લઈને સાઈકલ ચલાવવા સુધીની તમામ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે.
કુદરત અને આધુનિક જીવનશૈલી વચ્ચે સંતુલન જાળવવા માટે શહેરમાં વિશાળ બોટનિકલ ગાર્ડન પણ હશે. ચારે બાજુ વૃક્ષોથી ઘેરાયેલી ગગનચુંબી ઇમારતો બનાવવામાં આવશે. આ સૂચિત શહેરને પ્રદૂષણથી મુક્ત રાખવા માટે, છોડ અને વૃક્ષો એટલા પ્રમાણમાં વાવવામાં આવી રહ્યા છે કે તેઓ 116,000 ટન કાર્બન ડાયોક્સાઇડને શોષી શકશે. અહીં રહેતા લોકોના ડેટાની સુરક્ષા માટે પણ ખાસ વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે.
ઈમારતોના નિર્માણની સાથે સાથે એનર્જી સેન્સર પણ લગાવવામાં આવી રહ્યા છે, જે ઘરોમાં ફ્રિજ-વોશિંગ મશીન જેવા મશીનોમાં ઉર્જા વપરાશના ડેટા પ્રદાન કરશે, જેથી એજન્સીઓ ઉર્જા સંરક્ષણના નવા પગલાઓ પર વિચારણા અને આયોજન કરી શકશે. આ સાથે કુદરતી ઉર્જાનો ભરપૂર ઉપયોગ કરીને લોકોને રોગોથી બચાવવા માટે પર્યાવરણને સુધારવાની કામગીરી કરવામાં આવશે. સેન્સરમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવેલા ડેટાનો દુરુપયોગ ન થાય તે માટે કંપની વિશેષ સુરક્ષા વ્યવસ્થા કરશે.
અહીં બનાવવામાં આવી રહેલું અદ્યતન સંશોધન કેન્દ્ર 6 અત્યાધુનિક સુવિધાઓ પર કામ કરશે – જેમાં બાયો-હેલ્થકેર, એસ્ટ્રોફિઝિક્સ, પ્લેનેટરી સાયન્સ, કોરલ રીફ રિસ્ટોરેશન, ફાર્મિંગ એન્ડ રિજનરેશન ટેકનોલોજી, સ્માર્ટ સિટી, મોબિલિટી અને રોબોટિક્સનો સમાવેશ થાય છે. આ સાથે, મોલેક્યુલર બાયોલોજી, આઈટી, રોબોટિક્સ વગેરે ક્ષેત્રોમાં સંશોધન અને વિકાસ કાર્યને પ્રોત્સાહિત કરવાની વિશેષ યોજના છે.
આજે, વિશ્વના કોઈપણ ભાગમાં, દરેક જગ્યાએ પર્યાવરણીય પડકારો વધી રહ્યા છે. દરેક દેશ પોતાના શહેરોમાં આધુનિક સુવિધાઓ વિકસાવી રહ્યો છે. ભારતમાં પણ, દિલ્હી-મુંબઈ જેવા શહેરો પછી, આજે મેટ્રો જેવી આધુનિક પરિવહન વ્યવસ્થા તમામ રાજ્યની રાજધાનીઓ અને દ્વિસ્તરીય શહેરોમાં પહોંચવા લાગી છે, પરંતુ ભીડને નિયંત્રિત કરવા અને ટ્રાફિકને વ્યવસ્થિત કરવા માટે શહેરી આયોજન અને પુનઃ ડિઝાઇન પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
સંયુક્ત રાષ્ટ્રના એક રિપોર્ટ અનુસાર, વર્ષ 2050 સુધીમાં વિશ્વની 68 ટકા વસ્તી શહેરી વિસ્તારોમાં રહેતી હશે. આગામી વર્ષોમાં, એશિયા અને આફ્રિકાના શહેરોમાં ઝડપથી વસ્તી સ્થળાંતર થશે. તે મુજબ, આપણા બધા શહેરોએ પોતાને બદલવું પડશે. આવી સ્થિતિમાં, સ્માર્ટ ફોરેસ્ટ સિટીનો વિચાર આપણા શહેરો માટે એક મોડેલ સાબિત થઈ શકે છે જેથી કરીને આપણા લોકોને પણ આધુનિક અને પ્રકૃતિ-સંતુલિત જીવન જીવવાની સુવિધા મળી શકે.