આ દેશે લીધો ખૂબ મોટો નિર્ણય, નોટોમાંથી હટાવી દીધા શૂન્ય, 10,000ની નોટ થઇ હવે માત્ર 1 રુપિયો

કલ્પના કરો કે દૂધનું પેકેટ ખરીદવા જઈ રહ્યા છો અને નોટોથી ભરેલી થેલી લઈ જવી પડશે. આ વિચિત્ર લાગે છે, પરંતુ ઈરાનમાં ફુગાવાની પણ આવી જ પરિસ્થિતિ બની ગઈ છે. માલના ભાવ એટલા વધી ગયા છે કે લોકોને નાની વસ્તુઓ માટે પણ લાખો અને કરોડો રૂપિયા ચૂકવવા પડી રહ્યા છે. આ સમસ્યાને ઉકેલવા માટે, ઈરાની સરકારે એક એવો નિર્ણય લીધો છે જેની ચર્ચા વિશ્વભરમાં થઈ રહી છે.

ઈરાને પોતાના ચલણ, રિયાલમાંથી ચાર શૂન્ય દૂર કરતો કાયદો પસાર કર્યો છે. આનો સીધો અર્થ એ છે કે આજે 10,000 રિયાલની નોટ હવે ફક્ત 1 રિયાલની હશે. આનાથી એકાઉન્ટિંગ ખૂબ સરળ બનશે. હાલમાં, 1 ડોલરની કિંમત આશરે 1,150,000 રિયાલ છે, પરંતુ શૂન્ય દૂર કર્યા પછી, તેની કિંમત લગભગ 115 રિયાલ થઈ જશે.

ઈરાને આ નિર્ણય લીધો કારણ કે…

મોટી સંખ્યામાં ચલણી નોટોના કારણે રોજિંદા કામકાજમાં મુશ્કેલીઓ આવી રહી હતી. ફુગાવો એટલો વધી ગયો હતો કે રિયાલનું મૂલ્ય ઘટી ગયું હતું. લોકો 10,000 અને 100,000 ની નોટો ધરાવતી નાની વસ્તુઓ પણ ખરીદી રહ્યા હતા. આનાથી આર્થિક કામગીરીમાં વિક્ષેપ પડી રહ્યો હતો. દરેક વસ્તુની કિંમતમાં એટલા બધા શૂન્ય હતા કે એકાઉન્ટિંગ માથાનો દુખાવો બની ગયું હતું, અને નાની ખરીદીમાં પણ નોટોના મોટા બંડલની જરૂર પડતી હતી. જ્યારે કોઈ નાની વસ્તુ મેળવવા માટે કરોડો ચૂકવવામાં આવે છે, ત્યારે પૈસાનું મૂલ્ય પોતે જ ખોવાઈ જાય છે. સરકારે આ બધી સમસ્યાઓ દૂર કરવા અને આપણા ચલણની ગરિમા પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે આ પગલું ભર્યું છે. ચાર શૂન્ય દૂર થવાથી, સંખ્યાઓ નાની થઈ જશે, જેનાથી પૈસાના વ્યવહારો પહેલાની જેમ સરળ બનશે.

જૂની નોટો પણ માન્ય રહેશે

આ સરકારી નિર્ણય અચાનક કે અચાનક લાગુ કરવામાં આવશે નહીં. લોકોને ચિંતા કરવાની કોઈ જરૂર નથી. આ માટે એક સંપૂર્ણ યોજના વિકસાવવામાં આવી છે. સરકારે જૂની નોટોના વિનિમય અને નવી નોટો રજૂ કરવા માટે ત્રણ વર્ષનો સમયગાળો આપ્યો છે. આ ત્રણ વર્ષના સમયગાળા દરમિયાન, જૂની અને નવી બંને નોટો ચલણમાં રહેશે. કોઈ પણ જૂની નોટો સ્વીકારવાનો ઇનકાર કરી શકશે નહીં. બેંકો ધીમે ધીમે જૂની નોટો પાછી ખેંચી લેશે અને તેને નવી નોટોથી બદલશે, જેથી કોઈ અસુવિધા ન થાય.

શું ઈરાનમાં હવે માલ સસ્તો થશે?

આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્ન છે જે દરેકના મનમાં ઉદ્ભવશે. શું ચાર શૂન્ય દૂર કરવાથી ઈરાનમાં વસ્તુઓ સસ્તી થશે? જવાબ છે ના, બિલકુલ નથી. ચાલો આને એક સરળ ઉદાહરણથી સમજીએ. ધારો કે તમારો પગાર 2 મિલિયન રિયાલ છે, અને એક કિલો ખાંડની કિંમત 20,000 રિયાલ છે.

જૂની ગણતરી મુજબ, તમે 2 મિલિયન રિયાલના પગાર સાથે 100 કિલોગ્રામ ખાંડ ખરીદી શકો છો. હવે, નવી ગણતરી મુજબ, ચાર શૂન્ય દૂર કર્યા પછી, તમારો પગાર 200 રિયાલ થશે, અને એક કિલો ખાંડની કિંમત 20 રિયાલ થશે. આનો અર્થ એ છે કે તમે હજુ પણ તમારા 200 રિયાલના પગારથી 100 કિલોગ્રામ ખાંડ ખરીદી શકશો. આનો અર્થ એ છે કે તમારી ખરીદ શક્તિ યથાવત રહી છે. એકમાત્ર ફેરફાર નોટો પરની સંખ્યાનો છે. આ ફક્ત ગણતરીઓને સરળ બનાવવાનો એક માર્ગ છે, ફુગાવો ઘટાડવાનો નહીં.

વેનેઝુએલાએ પણ આવો જ નિર્ણય લીધો છે.

એ નોંધવું જોઈએ કે ઈરાન આવું કરનાર પહેલો દેશ નથી. અગાઉ, વેનેઝુએલાએ ઓક્ટોબર 2021 માં તેની ચલણી નોટોમાંથી છ શૂન્ય દૂર કર્યા હતા.