International Childhood Cancer Day : બાળકો અને વયસ્કોના કેન્સરમાં હોય છે આ ફરક, આવી રીતે કરો ઓળખ
નિષ્ણાતો કહે છે કે બાળકોમાં કેન્સર ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાય છે, પરંતુ જો સમયસર તેના લક્ષણો ઓળખવામાં આવે તો સારવાર સરળતાથી થઈ શકે છે. આ માટે જરૂરી છે કે લોકો આ રોગ વિશે જાગૃત રહે અને લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડોક્ટરની સલાહ લે.
મોટાભાગના લોકો માને છે કે કેન્સર (Cancer) ફક્ત મોટા લોકોને જ થાય છે, પરંતુ એવું નથી. દર વર્ષે વિશ્વમાં લાખો બાળકો કેન્સરને કારણે મૃત્યુ પામે છે. સારવારમાં બેદરકારી અને જાગૃતિના અભાવે આ આંકડો વધી રહ્યો છે. બાળકોમાં વધતી જતી આ બીમારી વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે દર વર્ષે 15 ફેબ્રુઆરીએ આંતરરાષ્ટ્રીય બાળપણ કેન્સર દિવસ (International Childhood Cancer Day) ઉજવવામાં આવે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે બાળકોમાં કેન્સરના લક્ષણો ખૂબ જ વહેલા દેખાવા લાગે છે. સમયસર તેમને ઓળખીને આ ભયંકર રોગના જોખમોથી બચી શકાય છે. ચાલો કેન્સર નિષ્ણાત પાસેથી જાણીએ કે બાળકોમાં કેટલા પ્રકારના કેન્સર હોય છે અને તેના લક્ષણો શું છે.
રાજીવ ગાંધી કેન્સર ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ડાયરેક્ટર ડૉ. ગૌરી કપૂરે જણાવ્યું કે બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકોમાં કેન્સર વચ્ચે તફાવત છે. બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકોમાં કેન્સરના વિવિધ પ્રકારો છે અને સારવારમાં પણ તફાવત છે. લ્યુકેમિયાના કેસો, એટલે કે બ્લડ કેન્સર, મગજ અને કરોડરજ્જુની ગાંઠ, ન્યુરોબ્લાસ્ટોમા (કિડનીની ઉપરની ગ્રંથિ), વિલ્મ્સની ગાંઠ, લિમ્ફોમા અને રેટિનોબ્લાસ્ટોમા (આંખનું કેન્સર) બાળકોમાં જોવા મળે છે. બાળકોમાં કેન્સર ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાય છે, પરંતુ જો તેને યોગ્ય સમયે ઓળખવામાં આવે અને યોગ્ય સારવાર આપવામાં આવે તો કીમોથેરાપી સારા પરિણામ આપે છે
ડો.ગૌરીએ કહ્યું કે બાળકોમાં બ્લડ કેન્સરનો કોઈ ઈલાજ નથી એવી માન્યતા ખોટી છે. સારવારની આધુનિક પદ્ધતિઓ દ્વારા, કેન્સરના 80 ટકા કેસ સાજા થઈ શકે છે. બીજી ગેરસમજ એ છે કે બાળકોમાં કેન્સર આનુવંશિક છે. જ્યારે સત્ય એ છે કે કેન્સર ડીએનએમાં ફેરફારને કારણે થાય છે. તેથી, આ કેન્સર એક પેઢીમાંથી બીજી પેઢીમાં જતા નથી.
બાળકોમાં જો આ લક્ષણ દેખાય તો ચેતવાની જરૂર છે
ડો.એ જણાવ્યું કે બાળકોમાં કેન્સરના લક્ષણો શરૂઆતના તબક્કામાં જ દેખાવા લાગે છે. આમાં કોઈ પણ કારણ વગર લાંબા સમય સુધી તાવ, કોઈ કારણ વગર પીળાશ અને નબળાઈનો સમાવેશ થાય છે, આસાનીથી ઉઝરડા પડવા અને લોહી નીકળવું, ગાઠ બનવી, શરીર પર ક્યાંય પણ સોજો કે દુખાવો થવો, માથાનો દુખાવો સાથે વારંવાર ઉલ્ટી થવી, દ્રષ્ટિ ગુમાવવી, વજનમાં અચાનક ઘટાડો થવો, શરીર પર લાલ ફોલ્લીઓ થવી જેવા લક્ષણો પર નજર રાખવી જરૂરી છે. જો તમારા બાળકોમાં આવા કોઈ લક્ષણ જોવા મળે તો ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. આ તમામ લક્ષણો વિવિધ પ્રકારના કેન્સરના પ્રારંભિક સંકેતો હોઈ શકે છે.
આ વાતોનું રાખો ધ્યાન
ઓન્કોલોજિસ્ટ ડૉ. વિનીતે જણાવ્યું કે, ઘણા કિસ્સામાં જ્યારે આ બધા લક્ષણો બાળકોમાં જોવા મળે છે, ત્યારે માતા-પિતા જનરલ ફિઝિશિયન પાસેથી સારવાર કરાવે છે. જો થોડા અઠવાડિયાની સારવાર પછી પણ બાળકની તબિયતમાં કોઈ સુધારો થતો નથી, તો તેણે ચોક્કસપણે કેન્સરની તપાસ કરાવવી જોઈએ. જેટલી જલદી કેન્સરની જાણ થાય છે. સારવાર એટલી જ સરળતાથી કરી શકાય છે. આ માટે જરૂરી છે કે બાળકોના માતા-પિતા કેન્સરના લક્ષણો વિશે જાગૃત હોય.
આ પણ વાંચો –
યુક્રેન સાથેના યુદ્ધની અટકળો વચ્ચે રશિયાએ અમેરિકા સહિત પશ્ચિમી દેશોને આપી ચેતવણી કહ્યું, ‘અમારા નાગરિકોની મોત થશે તો જડબાતોડ જવાબ મળશે’
આ પણ વાંચો –