રશિયાથી દરરોજ 2576 લાખ લીટર ક્રૂડ ઓઈલ આવ્યું ભારતમાં, જાણો મુકેશ અંબાણી અને ગુજરાત સાથે તેનુ શું કનેક્શન?
જ્યારથી રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થયું છે ત્યારથી ભારત રશિયા પાસેથી સસ્તું તેલ ખરીદી રહ્યું છે. છેવટે, ભારત રશિયન તેલ સાથે આટલું કેમ જોડાયેલું છે, તેની પાછળનું કારણ શું છે? આવો જાણીએ...
‘આપત્તિમાં એક મહાન તક’ની શોધનો ભારતનો જવાબ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ છે. પશ્ચિમી દેશોના ઈનકાર છતા ભારતે કોઈનું સાંભળ્યું નહીં અને રશિયા પાસેથી સસ્તા ભાવે ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદતું રહ્યું. જોકે, આનો ફાયદો રશિયાને પણ થયો અને ક્રૂડ ઓઈલના વેપારે રશિયાને યુદ્ધના કારણે તેના પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોથી અર્થતંત્રને બચાવવામાં મદદ કરી. પરંતુ શું રશિયન તેલ સાથે ભારતના જોડાણનું એકમાત્ર કારણ તે સસ્તુ છે કે પછી તેની પાછળ કંઈક બીજું છે.
આ પણ વાચો: રશિયા યુક્રેન યુદ્ધ વચ્ચે પુતિનનું મોટું એલાન, iPhoneના ઉપયોગ પર લગાવ્યો પ્રતિબંધ ! જાણો કારણ
ભારત વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઈલનો ત્રીજો સૌથી મોટો ગ્રાહક છે. ભારત તેની જરૂરિયાતના 85 ટકા ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરે છે. ભારતમાંથી ક્રૂડ ઓઈલના સૌથી મોટા આયાતકારો માત્ર અમેરિકા અને ચીન છે. લાંબા સમયથી પશ્ચિમ એશિયાના ખાડી દેશો ભારત માટે ક્રૂડ ઓઈલનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્ત્રોત રહ્યા છે અને હવે રશિયા આ મામલે નંબર વન બની ગયું છે.
2576 લાખ લીટર ક્રૂડ ઓઈલ રશિયાથી આવે છે
ETના એક સમાચાર અનુસાર, જ્યારે રશિયા વિશ્વમાં અલગ પડી ગયું ત્યારે ભારત અને ચીને ગ્રાહક બનીને તેની મદદ કરી. હવે એ વાત છે કે ભારત રશિયા પાસેથી કેટલું ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદે છે, તો તેનું સંપૂર્ણ ગણિત છે. સૌથી પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે માર્ચમાં ભારતે દરરોજ 16.2 લાખ બેરલ ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરી હતી.
આ ભારતની કુલ ક્રૂડ ઓઈલની આયાતના લગભગ 40 ટકા છે. જો આપણે તેને લિટરમાં ગણીએ તો એક બેરલમાં 159 લિટર ક્રૂડ ઓઈલ આવે છે. એટલે કે ભારત રશિયા પાસેથી દરરોજ 2576 લાખ લીટર ક્રૂડ ઓઈલ આયાત કરે છે.
મુકેશ અંબાણીનું રશિયન તેલ સાથે કનેક્શન
વાસ્તવમાં ભારત વિશ્વનો ચોથો સૌથી મોટો પેટ્રોલિયમ રિફાઈનર દેશ છે. ભારતમાં 23 રિફાઈનરીઓ છે જે દર વર્ષે 249 મિલિયન ટન ક્રૂડ ઓઈલ રિફાઈન કરે છે. પેટ્રોલ, ડીઝલ, કેરોસીન અને પેટ્રોલિયમ જેલી રિફાઈનરીમાં જ ક્રૂડ ઓઈલથી અલગ કરવામાં આવે છે. તેમાંથી જ પ્લાસ્ટિક બનાવવાનો કાચો માલ તૈયાર થાય છે.
એશિયાના સૌથી ધનિક વ્યક્તિ મુકેશ અંબાણીની રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ પણ ગુજરાતના જામનગરમાં રિફાઈનરી ચલાવે છે. આ વિશ્વની સૌથી મોટી પેટ્રોલિયમ રિફાઈનરી છે. રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝે પણ રશિયન ક્રૂડ ઓઈલ સસ્તું હોવાના કારણે તેની ખરીદીમાં વધારો કર્યો છે.
કાર્ગો ટ્રેકિંગ કંપની વોર્ટેક્સાના ડેટા અનુસાર રિલાયન્સ એકલા ભારતમાં આવતા લગભગ 45 ટકા રશિયન ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદે છે. જ્યારે રશિયાની રોઝનેફ્ટ ભારતની બીજી સૌથી મોટી રિફાઈનરી ‘ન્યારા’માં 49 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે.
પેટ્રોલ અને ડીઝલ બનાવીને યુરોપ મોકલવામાં આવે છે
રશિયા પાસેથી સસ્તું ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદ્યા બાદ ભારત તેને પેટ્રોલ અને ડીઝલમાં ફેરવે છે. તે પછી આ તેલ યુરોપ અને વિશ્વના અન્ય ભાગોમાં પાછું વેચાય છે. ભારતમાંથી યુરોપિયન યુનિયન દેશોમાં પેટ્રોલિયમની નિકાસ એપ્રિલથી જાન્યુઆરી વચ્ચે 20.4 ટકા વધી છે. તે લગભગ 1.16 કરોડ ટન સુધી પહોંચી ગઈ છે.
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને કારણે રશિયા પર લાદવામાં આવેલા આર્થિક પ્રતિબંધોને કારણે યુરોપિયન યુનિયનના દેશો રશિયા પાસેથી તેલ લઈ શકતા નથી. પરંતુ ભારતમાંથી જે તેલ રિફાઇન થાય છે તે આ કાર્યક્ષેત્રમાં આવતું નથી. એટલા માટે યુરોપિયન દેશોમાં પેટ્રોલિયમ પહોંચવાનો નવો રસ્તો હવે ભારતમાંથી પસાર થાય છે.