World Cancer Day 2022 : મહિલાઓ માટે છે આ 5 કેન્સર જીવલેણ, જાણો લક્ષણો અને સારવાર
વિશ્વ કેન્સર દિવસ સામાન્ય લોકોને કેન્સરના જોખમો વિશે જાગૃત કરવા અને તેના લક્ષણો અને નિવારણ વિશે માહિતી આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
World Cancer Day 2022: વિશ્વ કેન્સર દિવસ દર વર્ષે 4 ફેબ્રુઆરીએ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. વિશ્વ કેન્સર દિવસની ઉજવણી વર્ષ 1933માં કેન્સર પ્રત્યે જાગૃતિ અને નિવારણના ઉદ્દેશ્ય સાથે શરૂ કરવામાં આવી હતી. યુનિયન ફોર ઇન્ટરનેશનલ કેન્સર કંટ્રોલ (UICC) દ્વારા જિનીવા, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ (Switzerland) માં વર્ષ 1993માં વિશ્વ કેન્સર દિવસ (World Cancer Day) ની પ્રથમ ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. વિશ્વ કેન્સર દિવસ સામાન્ય લોકોને કેન્સર (Cancer) ના જોખમો અને તેના લક્ષણો અને નિવારણ વિશે જાગૃત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
એવા ઘણા લોકો છે જેઓ વિચારે છે કે આ રોગ સ્પર્શથી ફેલાય છે, જેના કારણે લોકો કેન્સરના દર્દીઓની સારી સારવાર કરતા નથી. આ દિવસ કેન્સર વિશે ફેલાયેલી ગેરસમજને ઘટાડવા અને કેન્સરના દર્દીઓને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. આજે વિશ્વ કેન્સર દિવસ નિમિત્તે ચાલો જાણીએ મહિલાઓમાં થતા 5 મહત્વપૂર્ણ કેન્સર વિશે.
સ્તનનું કેન્સર (BREAST CANCER)
સ્તન કેન્સર એ મહિલાઓ માટે મોટી સમસ્યા છે. સ્તન કેન્સરના કેસોની મોડેથી તપાસ થવાને કારણે મૃત્યુદર વધી રહ્યો છે. સ્તન કેન્સરમાં, જનીનોમાં પરિવર્તનને કારણે સ્તન કોષોની અનિયંત્રિત વૃદ્ધિ થાય છે. સામાન્ય રીતે લોબ્યુલ્સ અને સ્તનની નળીઓમાં પ્રવેશ કરીને, તેઓ તંદુરસ્ત કોષો પર આક્રમણ કરે છે અને શરીરના અન્ય ભાગોમાં ફેલાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, સ્તન કેન્સર સ્તનનાં અન્ય પેશીઓને પણ અસર કરી શકે છે.
લક્ષણ
જો કોઈ અસાધારણ ગઠ્ઠો હોય, ગઠ્ઠાના કદમાં ફેરફાર થાય અથવા દુખાવો થતો હોય, તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.
સારવાર
તેના માટે મેમોગ્રાફી કરવામાં આવે છે, MRI સ્તન કેન્સરના તબક્કાને શોધી કાઢે છે
સર્વાઇકલ કેન્સર (CERVICAL CANCER)
સ્તન કેન્સર પછી સર્વાઇકલ કેન્સર (CERVICAL CANCER) એ સ્ત્રીઓમાં બીજા નંબરનું સૌથી વઘુ થનારું કેન્સર છે. જો કે ડોકટરો હજુ પણ અન્ય ઘણા પ્રકારના કેન્સર પાછળના છુપાયેલા કારણો શોધી શક્યા નથી, પરંતુ ગર્ભાશયના મુખના કેન્સર માટે જવાબદાર કારણો ઘણા અંશે શોધી કાઢવામાં આવ્યા છે. આ જ કારણ છે કે તેને રોકવાનો રસ્તો પણ અન્ય કેન્સરની તુલનામાં સરળ માનવામાં આવે છે.
હ્યુમન પેપિલોમા વાયરસ (HPV) ચેપ સર્વાઇકલ કેન્સરનું એક મહત્વપૂર્ણ કારણ છે. એચપીવીના ઘણા પ્રકારો છે, અને તેમાંથી, ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા એચપીવી સર્વાઇકલ કેન્સરના 70 થી 80 ટકા કેસોનું કારણ બને છે. સામાન્ય રીતે શરીર તેનો સામનો કરવામાં સક્ષમ હોય છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં વાયરસ મહિલાઓના સર્વાઇકલ કોષોમાં ફસાયેલા રહે છે, જેના કારણે ડીએનએમાં ફેરફાર થાય છે.
લક્ષણ
અસામાન્ય રક્તસ્રાવ, સંભોગ પછી રક્તસ્ત્રાવ અને યોનિમાર્ગ સ્રાવ
સારવાર
- એસિટિક એસિડનું નિરીક્ષણ (VIA)
- આયોડિન (VILI) ટેસ્ટ
- એચપીવી-ડીએનએ ટેસ્ટ
- કોલપોસ્કોપી હેઠળ કેન્સર સ્ક્રીનીંગ
ગર્ભાશયનું કેન્સર (UTERUS CANCER)
ગર્ભાશયનું કેન્સર જેને એન્ડોમેટ્રાયલ કાર્સિનોમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ગર્ભાશયમાં શરૂ થાય છે જેને એન્ડોમેટ્રીયમ કહેવામાં આવે છે. મહિલાઓમાં ગર્ભાશયનું કેન્સર ઝડપથી વધી રહ્યું છે. આ રોગ ખૂબ જ ખતરનાક સાબિત થાય છે. આંકડા મુજબ, દર 70માંથી એક મહિલાને ગર્ભાશયનું કેન્સર થાય છે. ગર્ભાશયની અંદર એન્ડોમેટ્રીયમ નામનું એક સ્તર છે. જ્યારે એન્ડોમેટ્રીયમના કોષો ગર્ભાશયમાં અસામાન્ય રીતે વધવા લાગે છે, ત્યારે કેન્સર થઈ શકે છે. આના કારણે માત્ર મહિલાઓને માતા બનવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે એટલું જ નહીં, જીવના જોખમનો પણ સામનો કરવો પડે છે.
લક્ષણ
પીરિયડ્સમાં અનિયમિતતા, રક્તસ્રાવ, મેનોપોઝ પછી રક્તસ્રાવ
સારવાર
એન્ડોમેટ્રાયલ સ્થૂળતા અથવા અસાધારણતા શોધવા માટે ટ્રાન્સવાજિનલ સોનોગ્રાફી (TVS).
પેલ્વિસની વધુ માહિતી માટે એમઆરઆઈ કરવામાં આવે છે
અંડાશયનું કેન્સર (OVARIAN CANCER)
અંડાશયના કેન્સર(OVARIAN CANCER)ની શરૂઆત અંડાશયમાં થાય છે. અંડાશય સ્ત્રીઓમાં જોવા મળતી પ્રજનન ગ્રંથીઓ છે. અંડાશય પ્રજનન માટે ઇંડા ઉત્પન્ન કરે છે. ઇંડા ફેલોપિયન ટ્યુબ દ્વારા ગર્ભાશયમાં જાય છે, જ્યાં ફળદ્રુપ ઇંડા પ્રવેશે છે અને ગર્ભનો વિકાસ થાય છે. સ્ત્રીઓમાં અંડાશય એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોન હોર્મોન્સનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. અંડાશયનું કેન્સર વધતી જતી ઉંમર સાથે સ્ત્રીઓમાં સામાન્ય સમસ્યા બની રહી છે. સ્ત્રીઓમાં અન્ય તમામ કેન્સરમાંથી, અંડાશયમાં કેન્સરના કોષો વિકસિત થવાની સંભાવના લગભગ 4 ટકા છે.
લક્ષણ
પેટમાં દુખાવો, અપચો, કમરનો દુખાવો આ કેન્સરના લક્ષણો હોઈ શકે છે.
સારવાર
- CA125 જેવી રક્ત પરીક્ષણ જે અંડાશયના કેન્સરમાં જોવા મળે છે
- કેન્સરનો ફેલાવો જાણવા માટે સીટી સ્કેન/એમઆરઆઈ
કોલોરેક્ટલ કેન્સર (COLORECTAL CANCER)
કોલોરેક્ટલ કેન્સર એ કેન્સર છે જે કોલોન અથવા ગુદામાર્ગમાં થાય છે. કેન્સર ક્યાંથી શરૂ થઈ રહ્યું છે તેના આધારે તેને કોલોન કેન્સર અથવા રેક્ટલ કેન્સર પણ કહી શકાય. કોલોન કેન્સર અને રેક્ટલ કેન્સરને ઘણીવાર એકસાથે જૂથબદ્ધ કરવામાં આવે છે કારણ કે તે ઘણી બધી લાક્ષણિકતાઓ સમાન રીતે વહેંચે છે. કોલોન અને ગુદામાર્ગ મળીને મોટા આંતરડાને બનાવે છે, જે પાચન તંત્રનો એક ભાગ છે, જેને ગેસ્ટ્રોઇન્ટેસ્ટાઇનલ (GI) સિસ્ટમ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. મોટા આંતરડાનો મોટાભાગનો ભાગ કોલોનનો બનેલો છે.
સારવાર
- સ્ટૂલ ડીએનએ ટેસ્ટ
- સીટી સ્કેન
(વૈધાનિક ચેતવણીઃ આ લેખ માત્ર જાણકારી માટે છે. આનો ઉપયોગ-ઉપચાર કરતા પૂર્વે આ બાબતના તજજ્ઞનો સંપર્ક કરીને જરૂરી પુછપરછ કરશો)