Ahmedabad: રાજીવ દીક્ષિતને(Rajiv Dixit) આયુર્વેદના રાજા કહેવામાં આવે છે, તેમના દ્વારા જણાવવામાં આવેલા આયુર્વેદિક ઉપચાર આજે પણ લોકોને દરેક બીમારીના ઘરેલું ઉપચાર જણાવે છે. જો તમારે તમારા ભોજન માટે સમય નક્કિ કરવો હોય તો હું તમને એક સરળ સૂત્ર કહીશ, તમારા ઘરના અરીસા સામે ઉભા રહો, તમારું મોં ખોલો અને તમારા દાંત ગણો. તમારી પાસે કેટલા દાંત છે, તમે 32 કહેશો, કેટલાક કહેશે 30, કેટલાક કહેશે 28, તે દરેક માટે અલગ હશે. દરેક વ્યક્તિને 32 દાત હોય તે જરૂરી નથી. દરેકના દાંત અલગ-અલગ હશે એટલે ભોજનનો સમય પણ દરેકનો અલગ-અલગ હશે.
તમારા ભોજનનો સમય તમારા દાંતની સંખ્યા અનુસાર નક્કી કરવામાં આવશે. તમે તમારા મોંમાં ખોરાકનો ટુકડો નાખો છો, તો તમારા દાંત હોય તેટલી વખત તેને ચાવો, આ ફોર્મ્યુલા છે. દાંત ન હોય તો તે શક્ય છે, તો તેના માટે ઋષિ વાગભટ્ટે એવી વ્યવસ્થા કરી છે કે જેમને દાંત ન હોય તેણે એવો ખોરાક લેવો જોઈએ જેમકે ફળને ચાવવાની જરૂર ન પડે. ફળને વધારે ચાવવાની જરૂર નથી. કેરી ખાઓ, કેળું ખાઓ, નહીં તો ફળોનો રસ પીવો, નહીં તો દહીં ખાઓ, દૂધ પીઓ.
જેમના દાંત હોય તેમણે જમતા પહેલા ખોરાક ચાવવો જોઈએ, કેટલી વાર ચાવવું તેની ફોર્મ્યુલા મેં તમને જણાવી છે. તમારે તમારા દાંત હોય તેટલી વાર ચાવવી પડશે. ભાકરડીનો ટુકડો અથવા બ્રેડનો ટુકડો તમારા મોંમાં રાખો અને ગણીને 32 વાર ચાવો. શરૂઆતમાં તમે ગણતરી કરશો, પછી તમારે ગણતરી કરવાની જરૂર રહેશે નહીં, દાંત આપોઆપ આ આદત બની જશે અને તે એટલી જ વાર જ ચાવશે, તમારે આ બે-ત્રણ દિવસ જ ગણવું પડશે, પછી તમારે ગણતરી કરવાની જરૂર નથી.
આયુર્વેદમાં ખાવાના ઘણા નિયમો જણાવવામાં આવ્યા છે. તેમના વિશે વિગતવાર સમજાવતા રાજીવ દીક્ષિતે કહ્યું કે આયુર્વેદમાં ઘણા ઋષિ હતા જેમ કે બાણભટ ઋષિ, ચરક ઋષિ, અત્રે ઋષિ, કશ્યપ ઋષિ, ભવપ્રકાશ ઋષિ અને નિઘંટુ ઋષિ. આ બધા ઋષિઓએ ધીમે ધીમે ખોરાક ખાવા પર ખૂબ ભાર મૂક્યો છે. જ્યારે પણ તમે ખોરાક લો ત્યારે ધીમે ધીમે ખાઓ. ખાવામાં ક્યારેય ઉતાવળ ન કરો.
ઘણા ઋષિઓએ ભોજન વિશે એવી રીતે લખ્યું છે કે ઉતાવળ હોય તો કંઈ ન ખાવું, ખાધા વિના રહેવું જોઈએ નહી. જો તમારે ટ્રેન પકડવી હોય, અને તેનો સમય છૂટવાનો છે, તો તમે ટ્રેન છોડી શકતા નથી, તો પછી ખાવાનું છોડી દો. આ બાબતે તમે કહેશો કે શું અમે ભૂખ્યા રહેવાનું? ટ્રેન પકડવા માટે ભૂખ્યા ન રહો, ખોરાકને પેકીંગ કરી રાખો અને ટ્રેનમાં ચઢ્યા પછી આરામથી ખાઓ.
વધુ એક મહત્વની વાત જણાવતા રાજીવ દીક્ષિતે કહ્યું કે ખોરાક લેતી વખતે શરીરમાં બ્લડપ્રેશર થોડું પણ વધવું જોઈએ નહીં. ખોરાક ખાધા પછી વધી જાય તો અલગ વાત છે. જો તમે જમવા બેઠા હોવ અને જો મનમાં ખૂબ જ વિચાર ચાલતા હોય, અશાંતિ ચાલી રહી હોય અથવા ખૂબ જ ટેન્શન હોય તો બ્લડપ્રેશર વધી જાય છે. તે સમયે વ્યક્તિએ ખોરાક ન લેવો જોઈએ અને શાંત થઈને જ ખાવું જોઈએ.
રાજીવ દીક્ષિતે આ માટે એક ફોર્મ્યુલા પણ આપી હતી. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે જ્યારે ખોરાક આવે ત્યારે મનને શાંત કરો અને શરીરને શાંત કરો. આ માટે અન્ન મંત્ર અને ભગવાનનું ધ્યાન કરવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. જ્યારે પણ તમારી સામે ભોજન હોય ત્યારે જો તમે 2-3 મિનિટ તમારા મુખ્ય દેવતાનું ધ્યાન કરો તો તમારું મન આપોઆપ શાંત થઈ જશે અને તમારું શરીર પણ શાંત થઈ જશે. તે પછી ભોજન લો.
તેમણે ખોરાક ખાવાના નિયમો વિશે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે ભોજન કરતી વખતે મન અને શરીરમાં કોઈ તણાવ ન રહે તેનું ધ્યાન રાખો. જમતી વખતે તણાવની ગેરહાજરીને કારણે, ખોરાક શ્રેષ્ઠ રીતે પચશે અને શરીરને જરૂરી તમામ પોષક તત્વો મળશે. ધીમે ધીમે ખાવું અને ચાવવું એ પાંચમું સૂત્ર છે. તેમણે ફરી કહ્યું કે ખોરાક લેતી વખતે કોઈપણ પ્રકારનું ટેન્શન, કોઈપણ પ્રકારની ઉતાવળ ન કરવી જોઈએ. જે લોકો ધીમે ધીમે ખાય છે, તેમનું સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે અને તેમનું આયુષ્ય લાંબુ બને છે..
(જાહેર ચેતવણી : આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી, જાણકારીના હેતુ માટે લખવામાં આવી છે. સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કંઈપણ અનુસરતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લો.)
Healthના દરેક સમાચાર વાંચવા અહીં ક્લિક કરો