Diet Tips : વજન નિયંત્રિત કરવા માટે કેવી રીતે અસરકારક છે યો યો ડાયેટ ?
યો-યો ડાયેટિંગ ડાયાબિટીસ અને હૃદય સંબંધિત રોગો તેમજ બ્લડ પ્રેશરનું સ્તર વધારી શકે છે. તેનાથી તમારું મેટાબોલિઝમ ઓછું થાય છે.
સ્થૂળતાને(Obesity ) રોકવા અથવા નિયંત્રિત કરવાનો સૌથી અસરકારક (Effective ) અને ખાતરીપૂર્વકનો રસ્તો એ છે કે રોજિંદા આદતોમાં (Habit ) ફેરફાર કરવો. આમાં કેલરીની માત્રામાં ઘટાડો અને શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં વધારો શામેલ છે. જો કે, તેનું પાલન કરવું મુશ્કેલ છે. ઘણી વખત લોકો તેનું પાલન કરતા નથી અને આ ચક્ર શરીરના વજનમાં વારંવાર ઘટાડો અને વધારો તેમજ બોડી માસ ઇન્ડેક્સ (BMI) માં ફેરફાર સાથે સંકળાયેલું છે. નેશનલ લાઇબ્રેરી ઑફ મેડિસિન મુજબ, યો-યો ડાયેટ એ સમય જતાં વજનમાં થતી વધઘટનું ચક્ર છે.
યો-યો ડાયેટિંગ શું છે?
મુંબઈની વોકહાર્ટ હોસ્પિટલના ન્યુટ્રિશનિસ્ટ અને ડાયેટિશ્યન ડૉ. અમરીન શેખે TV9ને જણાવ્યું હતું કે આ પ્રકારનો આહાર, જેને વેઇટ સાઇકલિંગ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેને વજન ઘટાડવું અને તેને ગુમાવ્યા પછી વધુ વજન વધારવું કહેવામાં આવે છે. તે મોટે ભાગે એવા લોકોમાં જોવા મળે છે જેઓ ઝડપી પરિણામો મેળવવા માટે ક્રેશ અથવા ફેડ ડાયટનો ઉપયોગ કરીને વજન ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરે છે અને થોડા સમય પછી તેને અનુસરવાનું બંધ કરે છે. ડૉ.શેઠે કહ્યું, ‘તમે જ્યારે વજન ઘટાડો છો ત્યારે તમે ચરબી અને સ્નાયુ બંને ઘટો છો. પરંતુ જ્યારે તમારું વજન વધે છે, ત્યારે ચરબી વધે છે, જે લાંબા સમય સુધી રહેવું સારું નથી અને ભવિષ્યમાં સરળતાથી વજન ઓછું કરવું મુશ્કેલ બનશે.
યો-યો ડાયેટિંગ સારું કે ખરાબ?
- તેમણે સમજાવ્યું કે યો-યો ડાયેટિંગ ડાયાબિટીસ અને હૃદય સંબંધિત રોગો તેમજ બ્લડ પ્રેશરનું સ્તર વધારી શકે છે. તેનાથી તમારું મેટાબોલિઝમ ઓછું થાય છે. “જો કોઈ વ્યક્તિ યો-યો ડાયેટિંગની અસરો અને ભવિષ્યમાં સ્વાસ્થ્ય માટેના જોખમોથી બચવા માંગે છે, તો તેને હંમેશા કાયમી ધોરણે વજન ઘટાડવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
- આવા ડાયટિંગ સાઇકલને કારણે થતી સમસ્યાઓ વિશે ભૂતકાળમાં ઘણા અહેવાલો આવ્યા છે. આમાંના ઘણા અહેવાલોમાં, એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે આવા વજન ચક્રનો સીધો સંબંધ વજન અને શરીરની ચરબીના વધારા સાથે છે. જેના કારણે હાર્ટ અને મેટાબોલિઝમ સંબંધિત બીમારીઓનો ખતરો વધી જાય છે. જો કે, અન્ય અહેવાલોમાં, માનવ શરીરમાં ચયાપચય પર કોઈ પ્રતિકૂળ અસર જોવા મળી નથી.
- મનુષ્યોમાં યો-યો વેઇટ સાયકલિંગની અસરોનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આનુવંશિક વિવિધતા વધારાની અને મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે., મોટાભાગના અભ્યાસો વજન સાયકલ ચલાવવાના થોડા અઠવાડિયા અથવા દિવસો પછી ટૂંકા ગાળાના પરિણામો પર ધ્યાન જ આપે છે.
(આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય ધારણાઓ પર આધારિત છે. TV9 આની પુષ્ટિ કરતું નથી. નિષ્ણાતની સલાહ લીધા પછી જ આને અનુસરો.)