પંજાબના સરહદી જિલ્લા ફિરોઝપુરમાં મરચાંના ખેડૂતો અન્ય ખેડૂતો માટે ઘઉં-ડાંગરના પાકના ચક્રમાંથી બહાર આવવા અને પરંપરાગત પાક પર આધાર રાખ્યા વિના સુંદર નફો મેળવવા માટે એક ઉદાહરણ સ્થાપિત કરી રહ્યા છે. મરચાંના મોટા ઉત્પાદક તરીકે ફિરોઝપુરની ઓળખથી બહુ ઓછા લોકો પરિચિત છે. પરંતુ પંજાબ સરકારે પાક કાર્યક્રમને પ્રોત્સાહન આપવાના અભિયાનના ભાગરૂપે તાજેતરમાં આ સરહદી જિલ્લામાં મરચાંના ક્લસ્ટરની સ્થાપના કરવાની જાહેરાત કરી છે. ખેતીના સમાચાર અહીં વાંચો.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું છે કે મરચાં ક્લસ્ટર ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ હેઠળ, મરચાં ઉત્પાદકોના જૂથને ખર્ચ ઘટાડવા, તથા નિકાસ અને સ્થાનિક બજારો પર તેની પકડ મજબૂત કરવાના હેતુથી પાકની ગુણવત્તા સુધારવા માટે તકનીકી સહાય આપવામાં આવશે. પંજાબમાં લગભગ 10,000 હેક્ટર જમીનમાં મરચાંની ખેતી થાય છે અને દર વર્ષે લગભગ 20,000 ટન ઉત્પાદન થાય છે. પંજાબમાં મરચાના પાક હેઠળ સૌથી વધુ વાવેતર વિસ્તાર ફિરોઝપુરમાં છે. મરચાના પાકની ખેતીની વાત કરીએ તો આંધ્રપ્રદેશ દેશના ટોચના રાજ્યોમાંનું એક છે.
મરચાં ઉત્પાદકોએ જણાવ્યું હતું કે ખર્ચ અને અન્ય ખર્ચ દૂર કર્યા પછી, મરચાના પાકથી પ્રતિ એકર આશરે રૂ. 1.50થી 2 લાખની કમાણી થાય છે. તેમણે કહ્યું કે ઘઉં અને ડાંગરમાંથી પ્રતિ એકર રૂ. 90,000ની સરેરાશ આવકની સરખામણીમાં મરચાની ખેતીમાંથી આવક ઘણી વધારે હોઈ શકે છે. મરચાંના પાકનું વાવેતર ઓક્ટોબર અને નવેમ્બરના અંતમાં થાય છે અને તે માર્ચના અંતમાં અને એપ્રિલની શરૂઆતમાં સંપૂર્ણપણે તૈયાર થઈ જાય છે. કેટલાક ઉગાડનારાઓ ઓગસ્ટ સુધી પાકનું વાવેતર રાખે છે, જેના કારણે ખરીફ સિઝન દરમિયાન પાણી-સઘન ડાંગરની રોપણી કરવાની જરૂરિયાત ટાળે છે.
મરચાના પાકના પ્રગતિશીલ ઉત્પાદક મનપ્રીત સિંહે જણાવ્યું હતું કે તે પાકમાંથી પ્રતિ એકર રૂ. 2 લાખની કમાણી કરે છે. તે ફિરોઝપુરના લુમ્બરીવાલા ગામમાં 100 એકર જમીનમાં મરચાં ઉગાડે છે. સિંહે જણાવ્યું હતું કે લાલ મરચાંની આવક રૂ. 230-240 પ્રતિ કિલો અને લીલા મરચાંની આવક રૂ. 20-25 પ્રતિ કિલો છે. તેમણે કહ્યું કે ફિરોઝપુરના મરચા હવે ઓળખી ગયા છે અને રાજસ્થાનના ગંગાનગર અને આંધ્રપ્રદેશના વેપારીઓ પણ પાક ખરીદવા અહીં આવવા લાગ્યા છે.
ગુજરાત જેવા સ્થળોએ લીલા મરચાની માંગ છે. જ્યારે નાગપુર, ઈન્દોર અને ભોપાલ જેવા સ્થળોએ ઘેરા રંગના લીલા મરચાનો પુરવઠો છે. ફિરોઝપુર જિલ્લાના ત્રણ બ્લોક્સ – ગાલ ખુર્દ, ફિરોઝપુર અને મમદોટ મરચાંના પાકની ખેતી માટે જાણીતા છે. પંજાબના બાગાયત નિર્દેશક શાલિન્દર કૌરે જણાવ્યું હતું કે ખેડૂતોની આવક વધારવા અને ખર્ચ ઘટાડવા માટે ક્લસ્ટર ડેવલપમેન્ટ પદ્ધતિ અપનાવવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું કે વિભાગ મરચાંના ઉત્પાદકોને મદદ કરશે અને નિકાસની સંભાવનાને ટેપ કરવા માટે પાકની ગુણવત્તામાં વધુ સુધારો કરવામાં મદદ કરશે.
અધિકારીએ કહ્યું કે જ્યારે ગુણવત્તાયુક્ત ઉત્પાદન આવવાનું શરૂ થશે, ત્યારે ખાનગી ઉદ્યોગસાહસિકો પણ ખેડૂતોનો પાક ખરીદવા માટે સીધો સંપર્ક કરવાનું શરૂ કરશે. ફિરોઝપુર ઉપરાંત પંજાબમાં પટિયાલા, માલેરકોટલા, સંગરુર, જલંધર, તરનતારન, અમૃતસર, એસબીએસ નગર અને હોશિયારપુર જિલ્લામાં પણ મરચાં ઉગાડવામાં આવે છે.
કૃષિ જગતના તાજા સમાચાર અને બ્રેકિંગ ન્યૂઝ ગુજરાતીમાં વાંચો tv9gujarati.com પર
APMC ભાવ સમાચાર, એગ્રિકલ્ચર ટેકનોલોજી ન્યૂઝ, સક્સેસ સ્ટોરી સાથે જોડાયેલા તમામ સમાચાર વાંચવા માટે જોડાયેલા રહો…