દેશની મોટી વસ્તી હજુ પણ ખેતી પર નિર્ભર છે. ખેતીની મદદથી કરોડો ખેડૂતો (Farmers)ના ઘર ચાલે છે. જો કે, આ તેમ છતાં, એવું માનવામાં આવે છે કે ખેતી એ નફાકારક સોદો નથી. સરકારો ખેતીના લાભ માટે અનેક યોજનાઓ લાવે છે. તેવી જ રીતે કેન્દ્ર સરકાર પણ વાંસની ખેતી માટે એક મહત્વની યોજના ‘નેશનલ બામ્બુ મિશન’ ચલાવી રહી છે.
આ અંતર્ગત ખેડૂતોને વાંસની ખેતી પર સબસિડી આપવામાં આવે છે, જેથી તેઓ વધુ નફો મેળવી શકે. ગામડાઓમાં આજે પણ ખેડૂતો મોટા પાયે વાંસની ખેતી કરે છે. વાંસની ખેતીને લઈને કેન્દ્ર સરકારની એક સત્તાવાર વેબસાઈટ https://nbm.nic.in/ પણ છે, જેના પર ખેડૂતો તેનાથી સંબંધિત દરેક માહિતી મેળવે છે.
વાંસનો ઉપયોગ અનેક રીતે થાય છે. મુખ્યત્વે તેનો ઉપયોગ બાંધકામના કામોમાં થાય છે જેમ કે ફ્લોર, સીલિંગ ડિઝાઇનિંગ અને સ્કેફોલ્ડિંગ વગેરે. તેમાંથી ફર્નિચર પણ બને છે. આ ઉપરાંત વાંસનો ઉપયોગ કાપડ, કાગળ, પલ્પ, સુશોભનની વસ્તુઓ વગેરેમાં પણ થાય છે.
ઉપરાંત, જ્યારથી કેન્દ્ર સરકારે વાંસની ખેતી અંગેના નિયમોમાં ફેરફાર કર્યો છે, ત્યારથી તેના ઉદ્યોગ (Bamboo industry)માં ભારે તેજી આવી છે. બાસ્કેટ અને લાકડીઓ પણ વાંસમાંથી બનાવવામાં આવે છે. હાલના સમયમાં વાંસમાંથી બનતી બોટલોનો ટ્રેન્ડ પણ ઝડપથી વધ્યો છે. હાલમાં દેશમાં વાંસની લગભગ 136 પ્રજાતિઓ છે અને દર વર્ષે 13 મિલિયન ટનથી વધુ વાંસનું ઉત્પાદન થાય છે.
કેન્દ્ર સરકાર વાંસ ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપવા પર સતત નજર રાખી રહી છે. પ્રથમ વર્ષ 2018 માં, ખેતી સંબંધિત નિયમોમાં ફેરફાર કરીને તેને સરળ બનાવવામાં આવ્યું હતું. હવે સરકાર કોરોના સમયગાળા દરમિયાન અને પછી ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપવાનું આયોજન કરી રહી છે.
કેન્દ્રીય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે થોડા સમય પહેલા એક કાર્યક્રમમાં કહ્યું હતું કે કોરોના કાળમાં વાંસ ઉદ્યોગ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવવા જઈ રહ્યો છે. એક વેબિનારને સંબોધતા, તેમણે કહ્યું હતું કે, “કોરોના સમયગાળા પછી ઉત્તરપૂર્વ ભારતના મનપસંદ વ્યવસાય સ્થળોમાંનું એક હશે અને વાંસ આર્થિક પ્રવૃત્તિનો મુખ્ય આધારસ્તંભ બનવા જઈ રહ્યો છે.
મોદી સરકાર ઘરેલું વાંસ ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપવાનું આયોજન કરી રહી છે, જે ભારતની અર્થવ્યવસ્થાને આકાર આપવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે. બાંધકામ સામગ્રી તરીકે વાંસના ઉપયોગને મદદ કરશે અને પ્રોત્સાહિત કરશે.
મોદી સરકાર(Modi Government)દ્વારા રાષ્ટ્રીય વાંસ મિશન (National Bamboo Mission) શરૂ કરવામાં આવ્યું છે, જે અંતર્ગત વાંસની ખેતી(Bamboo Farming)ને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. આ મિશન હેઠળ, સરકાર વાંસની ખેતી કરનારાઓને છોડ દીઠ નાણાકીય સહાય આપે છે. સરકાર ખેડૂતોને વાંસની ખેતી માટે 120 રૂપિયા પ્રતિ છોડના દરે મદદ પૂરી પાડે છે.
નિષ્ણાતોના મતે એક હેક્ટરમાં 2000 જેટલા વાંસના છોડ વાવી શકાય છે. જો કે, એ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે જો તમે વાંસનું વાવેતર કરી રહ્યા છો, તો એક છોડથી બીજા છોડ વચ્ચેનું અંતર ઓછામાં ઓછું બે થી અઢી મીટર હોવું જોઈએ. આટલું જ નહીં, તમે મધ્યમાં અન્ય કોઈપણ પાકને રોપણી કરી શકો છો, જેને ઓછા સૂર્યપ્રકાશની જરૂર હોય.
એકવાર તમે વાંસ રોપ્યા પછી તમારે 30 વર્ષ સુધી વાંસ ઉગાડવાની જરૂર નહીં પડે. આવી સ્થિતિમાં વાંસની યોગ્ય ખેતી કરવામાં આવે તો ખેડૂતો બમ્પર આવક મેળવી શકે છે.
આ પણ વાંચો: ખેડૂતે ગાયને પહેરાવ્યા VR ગોગલ્સ, દૂધ ઉત્પાદનમાં થયો વધારો, જાણો આ હાઈટેક આઈડિયા વિશે
આ પણ વાંચો: Google Map Tricks: ગૂગલ મેપથી તમે કંટ્રોલ કરી શકો છો મ્યૂઝિક અને કેલેન્ડર, જાણો બીજા પણ ઉપયોગ
Published On - 1:41 pm, Tue, 11 January 22