ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભા (UP Assembly Elections) સહિત પાંચ રાજ્યોમાં ચૂંટણી ચાલી રહી છે. ચૂંટણીઓના પરિણામ 10 માર્ચે આવશે.એક તરફ ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ આસમાને છે તો બીજી તરફ છેલ્લા 115 દિવસમાં પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવ(Petrol Diesel Price)માં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. જો કે આ રાહત લાંબો સમય ટકવાની નથી.
સ્થાનિક રેટિંગ એજન્સી ICRAએ તેના રિપોર્ટમાં જણાવ્યું છે કે હાલમાં પેટ્રોલ-ડીઝલનો દર ક્રૂડ ઓઇલની કિંમતના આધારે 8 રૂપિયા પ્રતિ લિટર જેટલો ઓછો છે. ICRAના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અદિતિ નાયરે કહ્યું કે તેઓ ચોક્કસ રકમ કહી શકતા નથી પરંતુ તે 6-8 રૂપિયા પ્રતિ લિટરની રેન્જમાં છે. ચૂંટણી સમયે તેલની કિંમત 80 ડૉલર હતી જે હવે 107 ડૉલર પર પહોંચી ગઈ છે.
ICRAના રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો સરકાર પેટ્રોલ-ડીઝલ પરની એક્સાઈઝ ડ્યૂટીમાં ઘટાડો કરે છે અને તેને ફરીથી કોરોના અગાઉના સ્તર પર લાવે છે તો તિજોરી પર લગભગ 92,000 કરોડ રૂપિયાનો બોજ વધી જશે. 10 માર્ચે ચૂંટણી બાદ ભાવ વધારો નિશ્ચિત માનવામાં આવે છે. આ કિસ્સામાં સરકાર પાસે કિંમતને નિયંત્રિત કરવા માટે એક્સાઇઝ ડ્યુટી ઘટાડવાનો વિકલ્પ છે. આમ કરવામાં નિષ્ફળ જવાથી છૂટક મોંઘવારી વધશે જે એક મોટો પડકાર હશે.
4 સપ્ટેમ્બર 2014 પછી પહેલીવાર 24 ફેબ્રુઆરીએ ભારતે 100 ડોલરના દરે ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવું પડ્યું હતું.રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના સંકટને કારણે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં વધારો થયો છે. રશિયા વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો તેલ ઉત્પાદક દેશ છે.
ફેબ્રુઆરીમાં ભારતીય ક્રૂડ ઓઈલ બાસ્કેટની સરેરાશ કિંમત 93 ડોલર પ્રતિ બેરલ હતી. જે જાન્યુઆરીની સરખામણીએ 10 ટકા વધુ છે. જાન્યુઆરીમાં સરેરાશ કિંમત 84.2 ડોલર પ્રતિ બેરલ હતી. ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં 19 ટકાનો વધારો થયો છે પરંતુ દેશમાં છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી.
સરકારે નવેમ્બર 2021માં એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં કાપની જાહેરાત કરી હતી. પેટ્રોલ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટી પ્રતિ લિટર રૂ. 5 અને ડીઝલ પર રૂ. 10 પ્રતિ લિટરનો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો. હાલમાં પેટ્રોલ પર 27.9 રૂપિયા પ્રતિ લિટર અને ડીઝલ પર 21.8 રૂપિયા પ્રતિ લિટર એક્સાઈઝ ડ્યૂટી છે. માર્ચ 2020 ની સરખામણીમાં રૂ. 8 અને પેટ્રોલ પર રૂ. ડીઝલ પર વધુ 6 રૂપિયા વસૂલવામાં આવી રહ્યા છે.
બજેટ 2022-23માં સરકારે એક્સાઈઝ ડ્યુટી વસૂલાતમાં 15 ટકાનો ઘટાડો કરવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. કુલ કલેક્શન 3.4 લાખ કરોડ રૂપિયા હોઈ શકે છે. નાણાકીય વર્ષ 2021-22 માટે આબકારી જકાતની વસૂલાત 3.9 લાખ કરોડ રૂપિયા હોવાનો અંદાજ છે.
આ પણ વાંચો : Forex Reserve :સોનાના ચળકાટે દેશની આર્થિક સ્થિતિ મજબૂત કરી, જાણો RBI ની તિજોરીમાં કેટલું છે ધન
આ પણ વાંચો : LIC IPO : વિદેશી રોકાણનો માર્ગ મોકળો કરવા આજે મંત્રીમંડળની બેઠક મળશે, FDI પોલિસીમાં ફેરફાર પર નિર્ણય લેવાશે