RBIએ બે વર્ષ બાદ રેપો રેટમાં 0.40 ટકાનો વધારો કર્યો, લોન મોંઘી થશે, EMIનો બોજ વધશે

રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (Reserve Bank of India) એ મોંઘવારીના દબાણમાં લગભગ બે વર્ષ બાદ રેપો રેટમાં વધારો કર્યો છે. રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે આજે  બપોરે અચાનક પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરીને રેપો રેટમાં 0.40 ટકાના વધારાની જાણકારી આપી હતી. ગવર્નર દાસે કહ્યું કે વૈશ્વિક બજારમાં કોમોડિટીની વધતી કિંમતો અને પેટ્રોલ અને ડીઝલ સહિત અન્ય ઈંધણના વધતા ભાવના દબાણને કારણે અમારે રેપો રેટમાં ફેરફાર કરવો પડશે. હવે રેપો રેટ 4 ટકાના બદલે 4.40 ટકા રહેશે. RBI એ મે 2020 થી રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. એવું માનવામાં આવી રહ્યું હતું કે જૂનથી રેપો રેટમાં વધારો થઈ શકે છે, પરંતુ તે પહેલા ગવર્નરે અચાનક રેટ વધારીને બધાને ચોંકાવી દીધા હતા.

તમારા પર શું અસર થશે

રેપો રેટમાં વધારા સાથે લોનની EMI વધશે કારણ કે બેંકોની લોનની કિંમત વધશે. રેપો રેટ એ દર છે કે જેના પર બેંકો રિઝર્વ બેંક પાસેથી નાણાં ઉછીના લે છે. આ વધારા સાથે બેંકોની લોનની કિંમત વધશે અને તેઓ તેને ગ્રાહકો સુધી પહોંચાડશે, જેના કારણે તમારી હોમ લોન, ઓટો લોન અથવા પર્સનલ લોન આવનારા સમયમાં મોંઘી થઈ જશે. અગાઉ એપ્રિલની સમીક્ષામાં સળંગ 10મી વખત દરોમાં કોઈ ફેરફાર થયો ન હતો. 22 મે 2020 ના રોજ કોવિડની અસરનો સામનો કરવા માટે રિઝર્વ બેંકે રેપો રેટને 4 ટકાના રેકોર્ડ નીચા સ્તરે ઘટાડી દીધો હતો. ત્યારથી અત્યાર સુધી રેપો રેટ આ સ્તરે જ રહ્યા હતા. આજે તેમાં 40 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો થયો છે. રેપો રેટમાં વધારો કરીને રિઝર્વ બેંક સિસ્ટમમાં તરલતાને નિયંત્રિત કરે છે. રોકડની આ અછતને કારણે બજારમાં વધારાની માંગ ઘટે છે અને ભાવ નીચે આવે છે. આજના પગલાથી 87 હજાર કરોડ રૂપિયાની રોકડ સિસ્ટમમાંથી બહાર કાઢવામાં આવશે.

રેપો રેટ કેમ વધ્યા?

રેપો રેટમાં થયેલા આ અચાનક વધારા માટે મોંઘવારીમાં વધારો મહત્વપૂર્ણ છે. રિઝર્વ બેન્કના ગવર્નરે સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે મોંઘવારી દર મર્યાદાથી ઉપર રહે છે અને એપ્રિલમાં તેમાં વધુ વધારો થવાની ધારણા છે તેથી રિઝર્વ બેન્ક હવે મોંઘવારી દરને નિયંત્રિત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે. આ સાથે કોવિડના સમયમાં આપવામાં આવેલા રાહતના પગલાં પણ પાછા ખેંચવામાં આવી રહ્યા છે. વાસ્તવમાં દેશનો મોંઘવારી દર રેકોર્ડ ઉંચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ અને મેન્યુફેક્ચરિંગ સામાનના ભાવમાં વધારાને કારણે માર્ચમાં દેશમાં છૂટક મોંઘવારી 17 મહિનાની ટોચે પહોંચી હતી.  માર્ચ 2022માં જથ્થાબંધ મોંઘવારી દર વધીને 14.55 ટકા થઈ ગયો છે. મોંઘવારી છેલ્લા ત્રણ મહિનાથી રિઝર્વ બેન્કના લક્ષ્યાંક શ્રેણીના સર્વોચ્ચ સ્તરથી ઉપર રહી છે. આ સાથે બીજી સૌથી મોટી ચિંતા વૃદ્ધિમાં મંદી છે. IMF સહિત ઘણી સંસ્થાઓએ દેશના વિકાસમાં ઘટાડો થવાના અંદાજો આપ્યા છે. મોંઘવારીના દરમાં વધારાની વચ્ચે વૃદ્ધિની ઘટના કોઈપણ અર્થતંત્રને મોટું નુકસાન પહોંચાડે છે. આ સંકેતોને ધ્યાનમાં રાખીને, રિઝર્વ બેંકે મોંઘવારીને અંકુશમાં લેવા પર પોતાનો ભાર વધાર્યો છે.