ભારતીય રિઝર્વ બેંકે (Reserve Bank of India) તાજેતરના વર્ષોમાં ડિજિટલ ફ્રોડના (Digital Fraud) વધતા જતા કેસોને ધ્યાનમાં રાખીને લોકોને ઓટીપી (OTP) અને સીવીવી (CVV) જેવી ગોપનીય બેંકિંગ માહિતી કોઈની સાથે શેર ન કરવા જણાવ્યું છે. બેંકિંગ છેતરપિંડી પર એક પુસ્તિકા બહાર પાડતા, આરબીઆઈએ કહ્યું કે છેતરપિંડી કરનારાઓ સામાન્ય લોકોના મહેનતથી કમાયેલા નાણાંની ચોરી કરવા માટે નવી રીતો અજમાવી રહ્યા છે. તેથી લોકોએ ખૂબ કાળજી રાખવાની જરૂર છે. આ અનુસાર, ટેકનો ફાઇનાન્શિયલ ઇકોસિસ્ટમનો હિસ્સો બનનારા નવા લોકો છેતરપિંડીનો શિકાર જલ્દી જ બની જાય છે.
જાહેર હિતમાં બહાર પાડવામાં આવેલી રિઝર્વ બેંકની પુસ્તિકા, નાણાકીય છેતરપિંડી માટે ઉપયોગમાં લેવાતી પદ્ધતિઓની વિગતો તેમજ તેનાથી બચવાના ઉપાયો સૂચવે છે. આ મુજબ, લોકોએ નાણાકીય વ્યવહારો દરમિયાન ઓટીપી અને સીવીવીની માહિતી ક્યારેય કોઈની સાથે શેર કરવી જોઈએ નહીં.
છેતરપિંડીની ફરિયાદોના વિશ્લેષણના આધારે તૈયાર કરવામાં આવેલી આ પુસ્તિકામાં સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું છે કે લોકો તેમના ટ્રાન્ઝેક્શન દરમિયાન જાણ્યે-અજાણ્યે ગોપનીય માહિતી આપીને નાણાકીય છેતરપિંડીનો ભોગ બને છે. આનાથી બચવા માટે, લોકોને સૂચવવામાં આવ્યું છે કે તેઓ તેમના બેંક કાર્ડના સીવીવી અથવા ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શન સમયે જાહેર કરાયેલ ઓટીપી પોતાના પરિવારના સભ્યો અથવા મિત્રોને પણ શેર ન કરે.
રિઝર્વ બેંકના જણાવ્યા મુજબ, બેંક અધિકારીઓ, નાણાકીય સંસ્થાઓ, આરબીઆઈ અથવા અન્ય સંસ્થાઓ તેમના ગ્રાહકો પાસેથી ક્યારેય ગોપનીય માહિતી માંગતી નથી અને જો કોઈ આમ કરે છે તો લોકોએ સતર્ક થઈ જવું જોઈએ.
RBIએ જણાવ્યું હતું કે, છેતરપિંડી કરનારાઓ વારંવાર ગ્રાહકોને પાસવર્ડ, ઓટીપી, પીન, સીવીવી વગેરે જેવી ગોપનીય વિગતો શેર કરવા દબાણ કરે છે. અને એક અરજન્સીનો હવાલો આપે છે જેમકે, અનધિકૃત વ્યવહારને અવરોધિત કરવાની જરૂરિયાત, ચોક્કસ દંડને રોકવા માટે જરૂરી ચુકવણી અથવા આકર્ષક ડિસ્કાઉન્ટ.
આરબીઆઈએ ગ્રાહકોને અજાણી અને વણચકાસાયેલ લિંક પર ક્લિક ન કરવા અને ભવિષ્યમાં આકસ્મિક રીતે તેમના સુધી પહોંચવાનું ટાળવા માટે જણાવ્યું છે, સાથે જ સુચન કર્યુ છે કે, અજાણ્યા વ્યક્તિઓ દ્વારા મોકલવામાં આવેલા આવા SMS અથવા ઈમેલને તાત્કાલિક ડિલીટ કરવા જોઈએ.
કેન્દ્રીય બેંકે કહ્યું, હંમેશા તમારી બેંક/સેવા પ્રદાતાની સત્તાવાર વેબસાઇટની મુલાકાત લો. વેબસાઇટની વિગતો કાળજીપૂર્વક ચકાસો, ખાસ કરીને જ્યાં તેને નાણાકીય ઓળખપત્રો દાખલ કરવાની જરૂર હોય. સુરક્ષિત ઓળખપત્ર દાખલ કરતા પહેલા વેબસાઈટ પર સિક્યોર સાઈન (પેડલોક સિમ્બોલ સાથે https) તપાસો.
આ પણ વાંચો : NSE Scam: NSEના પુર્વ CEO ચિત્રા રામકૃષ્ણએ ધરપકડ બાદ સીબીઆઈ પાસે કરી આ બે માંગ