
નાના લોન લેનારાઓને ટૂંક સમયમાં રાહત મળવાની છે, કારણ કે લાંબી રાહ જોયા પછી, UPI પર ક્રેડિટ લાઇનની સુવિધા શરૂ થવા જઈ રહી છે. બેંકો હવે UPI એપ્સ દ્વારા ગ્રાહકોને સીધી નાની લોન પહોંચાડવાની યોજના ધરાવે છે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકે આ સુવિધા માટે માર્ગદર્શિકા પણ જારી કરી છે. જો આ યોજના ખરેખર જમીન પર આવે છે, તો ગ્રાહકોને નાની લોન માટે બેંકોમાં જવું પડશે નહીં.
ફિનટેક ક્ષેત્રના સ્થાપકના મતે, બેંકો નવા ગ્રાહકો (જેમનું બેંક ખાતું નથી) સુધી પહોંચવા માટે UPI પર નાની ક્રેડિટ લાઇન ઓફર કરશે. આ માટે, PhonePe, Paytm, BharatPe અને Navi જેવી એપ્લિકેશનોનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. ICICI જેવી મોટી બેંકો અને કર્ણાટક બેંક જેવી નાની બેંકો પણ આ ઉત્પાદનને સ્કેલ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે.
બેંકોએ આ નવી પ્રોડક્ટ અંગે રિઝર્વ બેંકને ઘણા પ્રશ્નો પૂછ્યા હતા. જેમ કે વ્યાજમુક્ત સમયગાળો, બાકી રકમની જાણ કરવી અને ક્રેડિટ બ્યુરોને માહિતી મોકલવાની પદ્ધતિ. હવે RBIએ આ મુદ્દાઓ પર સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકા આપી છે, ત્યારબાદ તેનું પરીક્ષણ પ્રારંભિક સ્તરે શરૂ થઈ ગયું છે.
UPI પ્લેટફોર્મ ચલાવતી NPCI એ સપ્ટેમ્બર 2023 માં જ પ્રી-મંજૂર ક્રેડિટ લાઇનની સુવિધા શરૂ કરી હતી. પરંતુ ટેકનિકલ મુશ્કેલીઓને કારણે, મોટાભાગની બેંકો તેને શરૂ કરી શકી નહીં. હવે પરિસ્થિતિ બદલાઈ રહી છે અને બેંકોએ તેને અપનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. 10 જુલાઈના રોજ, NPCI એ બેંકોને એક સૂચના જારી કરીને કહ્યું હતું કે આ રીતે જે પણ લોન આપવામાં આવે છે, તેનો ઉપયોગ તે જ હેતુ માટે થવો જોઈએ જેના માટે તેને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
એટલે કે, ગ્રાહકનું ક્રેડિટ એકાઉન્ટ સીધા UPI એપ સાથે લિંક કરવામાં આવશે અને ત્યાંથી નાની લોન મેળવી શકાય છે.
ઉદ્યોગ નિષ્ણાતો કહે છે કે ક્રેડિટ UPI માટે આગામી મોટું પગલું સાબિત થશે. હાલમાં, UPI ના લગભગ 30 કરોડ વપરાશકર્તાઓ છે, જેમાંથી 1520 કરોડ સક્રિય વપરાશકર્તાઓ છે. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી, UPI વૃદ્ધિ ધીમી પડી રહી હતી. આવી સ્થિતિમાં, ક્રેડિટ લાઇન તેને નવી ગતિ આપી શકે છે. બેંકોને બેકએન્ડ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પૂરું પાડતી ફિનટેક કંપની ઝેટાનો અંદાજ છે કે 2030 સુધીમાં, UPI પર $1 ટ્રિલિયનના વ્યવહારો થઈ શકે છે.
ખાનગી બેંકના એક વરિષ્ઠ અધિકારીના મતે, જો ક્રેડિટનો કાળજીપૂર્વક અમલ કરવામાં નહીં આવે, તો ડિફોલ્ટ વધી શકે છે અને નાની લોનની વસૂલાત એક મોટો પડકાર બની જશે.