ભારતે રશિયા (Russia) પાસેથી લગભગ 15 મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઇલ (Crude oil) આયાત કરવાના પગલા પર યુએસ દ્વારા કરવામાં આવેલી ટિપ્પણીઓનો જવાબ આપ્યો છે. એક અહેવાલમાં સરકારી સૂત્રોએ કહ્યું છે કે ભારત-રશિયા ઓઈલ ડીલનું (India-Russia oil deal) રાજનીતિકરણ ન થવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે તેલની આયાત કરતા દેશોએ પ્રતિબંધિત વેપારની હિમાયત કરી શકતા નથી. રશિયા પાસેથી લગભગ 15 મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઈલ આયાત કરવાના પગલા પર અમેરિકા (America) દ્વારા કરવામાં આવેલી ટિપ્પણીનો ભારતે જવાબ આપ્યો છે. સરકારી સૂત્રોને ટાંકીને એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ભારતે અમેરિકાને આકરા સ્વરમાં ‘આ મુદ્દે રાજનીતિ ના કરવા’ કહ્યું છે.
રાજનીતિકરણ ન થવું જોઈએ
સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ભારતના કાયદેસર ઉર્જા વ્યવહારોનું રાજનીતિકરણ થવું જોઈએ નહીં. તેમણે કહ્યું કે તેલની આત્મનિર્ભરતા ધરાવતા દેશો અથવા જેઓ પોતે રશિયા પાસેથી આયાત કરે છે તેઓ વિશ્વસનીય રીતે પ્રતિબંધિત વેપારની હિમાયત કરી શકતા નથી. ભારત તેની ઉર્જા જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે આયાત પર ખૂબ નિર્ભર છે. ક્રૂડ ઓઈલની જરૂરિયાતના લગભગ 85 ટકા (5 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ) આયાત કરવી પડે છે.
આવી ઓફર હંમેશા આવકાર્ય છે
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતની મોટાભાગની ક્રૂડ ઓઈલની આયાત પશ્ચિમ એશિયા (ઈરાક 23 ટકા, સાઉદી અરેબિયા 18 ટકા, સંયુક્ત આરબ અમીરાત 11 ટકા) થી થાય છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતે સ્પર્ધાત્મક ઉર્જા સ્ત્રોતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું ચાલુ રાખવું પડશે. અમે તમામ ઉત્પાદકો તરફથી આવી ઓફરોનું સ્વાગત કરીએ છીએ. ભારતીય વેપારીઓ પણ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ શોધવા માટે વૈશ્વિક ઊર્જા બજારોમાં કામ કરે છે. ભારત (7.3 ટકા) સાથે યુએસ પણ હવે ક્રૂડ ઓઈલનો મહત્વનો સ્ત્રોત બની ગયો છે. ચાલુ વર્ષમાં યુએસમાંથી આયાતમાં નોંધપાત્ર વધારો થવાની ધારણા છે.
અમેરિકાએ કરી હતી આવી ટિપ્પણી
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે રશિયન તેલ કે ગેસ વિવિધ દેશો ખાસ કરીને યુરોપ દ્વારા મેળવવામાં આવે છે. રશિયાની કુલ કુદરતી ગેસ નિકાસમાં OECD યુરોપનો હિસ્સો 75 ટકા છે. યુરોપિયન દેશો (જેમ કે નેધરલેન્ડ, ઇટાલી, પોલેન્ડ, ફિનલેન્ડ, લિથુઆનિયા, રોમાનિયા) પણ રશિયન ક્રૂડના મુખ્ય આયાતકારો છે. નોંધપાત્ર રીતે, સસ્તું રશિયન તેલ સોદા પર પ્રતિક્રિયા આપતા, યુએસએ મંગળવારે કહ્યું કે ભલે ભારત અમેરિકાએ લગાવેલા પ્રતિબંધોનું ઉલ્લંઘન નહીં કરે, પરંતુ તે વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહીને ઇતિહાસની ખોટી બાજુ પર મૂકી દેશે.
તેલના ભાવોએ પડકારો ઉભા કર્યા
યુક્રેનના સંઘર્ષ પછી તેલના ભાવમાં થયેલા વધારાએ આપણા પડકારોમાં વધારો કર્યો છે. સ્પર્ધાત્મક સોર્સિંગ માટે દબાણ સ્વાભાવિક રીતે વધ્યું છે. રશિયા ભારતને ક્રૂડ ઓઈલનો નાનો સપ્લાયર રહ્યો છે (આપણી જરૂરિયાતના 1% કરતા પણ ઓછો). ભૌગોલિક રાજકીય વિકાસએ આપણી ઉર્જા સુરક્ષા માટે નોંધપાત્ર પડકારો રજૂ કર્યા છે. આથી સ્પષ્ટ કારણોસર ઈરાન અને વેનેઝુએલામાંથી સોર્સિંગ બંધ કરવું પડ્યું છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે વૈકલ્પિક સ્ત્રોતો ઘણી વખત ઊંચી કિંમતે આવતા હોવાથી, રશિયાએ તેનું ક્રૂડ તેલ સસ્તામાં વેચવાની અને વીમા અને પરિવહનનો ખર્ચ ઉઠાવવાની ઓફર કરી હતી. ત્યારબાદ, ઇન્ડિયન ઓઇલ કોર્પોરેશને ડિલિવરી માટે 3 મિલિયન બેરલ રશિયન યુરલ માટે વેપારી વિટોલ સાથે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
આ પણ વાંચોઃ
આ પણ વાંચોઃ