Budget 2023: આ છે ભારતના 5 સૌથી ચર્ચિત બજેટ, જેના કારણે અર્થવ્યવસ્થાને મળી રફ્તાર

1 ફેબ્રુઆરીએ દેશનું સામાન્ય બજેટ આવવાનું છે. કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ સતત પાંચમી વખત સામાન્ય બજેટ રજૂ કરશે. આ બજેટ સામાન્ય લોકો અને દેશના બાકીના નાગરિકો માટે કેટલું ખાસ હશે તે તો આવનારો સમય જ કહેશે, પરંતુ તે પહેલા આજે તમે જાણી લો દેશના પાંચ શ્રેષ્ઠ બજેટ. સામાન્ય બજેટને દેશનો રોડમેપ પણ કહી શકાય, જે નક્કી કરે છે કે ભવિષ્ય માટે સરકારની યોજના શું છે અને તેનું ધ્યાન કયા ક્ષેત્ર પર કેન્દ્રિત થવાનું છે. બજેટ દ્વારા સરકાર જણાવે છે કે તે સામાન્ય લોકો માટે કઈ યોજનાઓ લાવી રહી છે. દેશની અર્થવ્યવસ્થાને વધારવા માટે તે શું કરવા જઈ રહી છે. વાંચો દેશના પાંચ લોકપ્રિય બજેટ.

1991નું બજેટ : 1991માં રજૂ કરાયેલું બજેટ આઝાદી બાદ સૌથી વધુ ચર્ચિત બજેટ રહ્યું છે. આ બજેટથી ભારતમાં આર્થિક ઉદારીકરણની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ. બજેટમાં આયાત અને નિકાસ નીતિમાં ફેરફારો લાવવામાં આવ્યા હતા. આયાત પરવાનામાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો અને નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. બજેટે ભારતીય ઉદ્યોગમાં વિદેશી રોકાણને પ્રોત્સાહન આપ્યું અને ભારતીય કંપનીઓને વૈશ્વિક સ્પર્ધાનો સામનો કરવા માટે પાયો નાખ્યો. જે સમયે આ બજેટ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું તે સમયે પૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ.મનમોહન સિંહ નાણામંત્રી હતા.

1997નું બજેટ: 1997માં રજૂ કરાયેલા બજેટને કેટલાક લોકોએ ડ્રીમ બજેટ તરીકે ઓળખાવ્યું હતું. આ બજેટ તત્કાલિન નાણામંત્રી પી ચિદમ્બરમે રજૂ કર્યું હતું અને તે તેમનું પ્રથમ બજેટ પણ હતું. આ બજેટ દ્વારા દેશમાં મોટા ટેક્સ સુધારાની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. મહત્તમ 40 ટકા ટેક્સ રેટ ઘટાડીને 30 ટકા કરવામાં આવ્યો હતો. સ્થાનિક અને વિદેશી કંપનીઓ માટે પણ ટેક્સમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો. સ્થાનિક કંપનીઓ માટે ટેક્સ સ્લેબ 40 ટકાથી ઘટાડીને 35 ટકા અને વિદેશી કંપનીઓ માટે 55 ટકાથી ઘટાડીને 48 ટકા કરવામાં આવ્યો છે.

1970નું બજેટઃ આ બજેટની પણ ખૂબ ચર્ચા થાય છે. આ બજેટ ઈન્દિરા ગાંધીએ રજૂ કર્યું હતું, જે તે સમયે વડાપ્રધાન હતા. કારણ કે તેમણે નાણા મંત્રાલય પોતાની પાસે રાખ્યું હતું. આ બજેટમાં પરોક્ષ ટેક્સને લઈને મોટો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. સિગારેટ પરની ડ્યુટી પણ સીધી 3% થી વધારીને 22% કરવામાં આવી.

1968નું બજેટઃ જ્યારે પણ બજેટની ચર્ચા થાય છે ત્યારે 1968ના બજેટનો ઉલ્લેખ ચોક્કસપણે આવે છે. ઈન્દિરા ગાંધી વડા પ્રધાન હતા અને મોરારજી દેસાઈ નાયબ વડા પ્રધાન હતા અને તેમની પાસે નાણાં મંત્રાલયનો વધારાનો હવાલો પણ હતો. અર્થાત્ નાણામંત્રી પણ ત્યાં હતા. આ બજેટને ‘સામાન્ય લોકોનું બજેટ’ તરીકે ઓળખવામાં આવ્યું હતું. કારણ કે દેશ દુષ્કાળની ઝપેટમાં હતો, જેના કારણે જનતા પણ પરેશાન હતી. મોંઘવારીના કારણે લોકો પરેશાન હતા. મોરારજી દેસાઈએ બજેટ દ્વારા સામાન્ય જનતાને ઘણી રાહતો આપી.

1957નું બજેટઃ આ બજેટની આજે પણ ચર્ચા થાય છે. ટીટી કૃષ્ણમાચારીએ, જેઓ તત્કાલિન નાણામંત્રી હતા, તેમણે અનેક પ્રકારના કર માટે જોગવાઈઓ કરી હતી. આમાં સૌથી મહત્વનો પ્રોપર્ટી ટેક્સ હતો, જે 2016 સુધી અમલમાં હતો. ચોરીની શક્યતાને ટાળવા માટે મિલકત માટે ટેક્સની રજૂઆત કરવામાં આવી હતી. આ સાથે, બજેટમાં દેશની ચૂકવણીની સંતુલન સ્થિતિ સુધારવા માટે ઘણી જોગવાઈઓ કરવામાં આવી હતી.