ભગવાન ગણેશે પણ લીધા હતા 8 અવતાર, કેટલાય રાક્ષસોનો કર્યો હતો વધ, જાણો રોચક કથા

હિન્દુ ધર્મમાં ગણેશ ચતુર્થીનો તહેવાર સંકષ્ટી ચતુર્થી તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. આ વખતે આ શુભ તિથિ 25 જૂન મંગળવારના રોજ છે. પુરાણો અનુસાર આ દિવસે ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાની પરંપરા છે.

દર મહિને લોકો ગણેશ ચતુર્થી નિમિત્તે વ્રત રાખે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ભગવાન ગણેશએ પણ ધર્મની રક્ષા માટે સમયાંતરે 8 અવતાર લીધા હતા. આ આઠ અવતારોને અષ્ટવિનાયક કહેવામાં આવે છે. સંકષ્ટી ચતુર્થીના અવસર પર જાણો ગણેશજીના 8 અવતાર વિશે ખાસ વાતો…

એકદંત અવતાર

એકવાર મહર્ષિ ચ્યવને તેમની તપસ્યા દ્વારા મદની રચના કરી હતી અને તેમને મહર્ષિના પુત્ર પણ કહેવામાં આવ્યા હતા. મદે રાક્ષસ ગુરુ શુક્રાચાર્ય પાસેથી દીક્ષા લીધી અને દેવતાઓને ત્રાસ આપવાનું શરૂ કર્યું. પછી બધા દેવતાઓએ ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના પુત્રને બોલાવ્યા, પછી ભગવાન એકદંતના રૂપમાં અવતર્યા. ભગવાન એકદંતે મદાસુરને યુદ્ધમાં હરાવીને દેવતાઓને નિર્ભયતાનું વરદાન આપ્યું હતું.

વક્રતુંડા અવતાર

ભગવાન ગણેશએ મત્સરાસુર નામના રાક્ષસને મારવા માટે વક્રતુંડ અવતાર લીધો હતો. મત્સરાસુર ભગવાન શિવનો ભક્ત હતો અને તેને ભગવાન શિવ તરફથી એવું વરદાન મળ્યું હતું કે તે કોઈપણ પ્રાણીથી ડરશે નહીં. મત્સરાસુરને પણ બે પુત્રો હતા અને તે બંને અત્યાચારી હતા. વરદાન મળ્યા બાદ શુક્રાચાર્યના આદેશથી મત્સરાસુરે દેવતાઓને ત્રાસ આપવાનું શરૂ કર્યું. ત્યારબાદ વક્રતુંડા અવતારમાં ભગવાન ગણેશે મત્સરાસુરને હરાવ્યો અને તેના બંને પુત્રોને મારી નાખ્યા.

મહોદર અવતાર

રાક્ષસ ગુરુ શુક્રાચાર્યે મોહાસુર નામના રાક્ષસને શસ્ત્રોની તાલીમ આપીને દેવતાઓ સામે લડવા માટે તૈયાર કર્યો. મોહાસુરના અત્યાચારોથી પરેશાન થઈને દેવી-દેવતાઓએ મળીને ભગવાન ગણેશનું આહ્વાન કર્યું. પછી ગણેશજીએ મહોદર અવતાર લીધો. મહોદર એટલે મોટું પેટ ધરાવતું. મહોદર પોતાના ઉંદર પર સવાર થઈને મોહાસુર સાથે લડવા આવ્યો.ત્યારે મોહાસુરે લડ્યા વગર જ મહોદયને પોતાના ઇષ્ટ બનાવી દિધા.

ગજાનન અવતાર

ભગવાન કુબેરના લોભને કારણે લોભાસુરનો જન્મ થયો હતો. રાક્ષસ લોભાસુરે ગુરુ શુક્રાચાર્યનું શરણ લીધું અને ત્યાંથી શિક્ષણ લીધું. શુક્રાચાર્યની સલાહ પર લોભાસુરે ભગવાન શિવ પાસેથી વરદાન મેળવવા માટે સખત તપ કર્યું. સાધનાથી પ્રસન્ન થઈને લોભાસુરને નિર્ભય બનવાનું વરદાન મળ્યું. વરદાન પ્રાપ્ત કર્યા પછી, લોભાસુરે તમામ વિશ્વને કબજે કર્યું. ત્યારબાદ સૌએ ભગવાન ગણેશને પ્રાર્થના કરી અને ભગવાન ગણેશ ગજાનન સ્વરૂપે અવતર્યા. આ પછી શુક્રાચાર્યની સલાહ પર લોભાસુરે લડ્યા વિના હાર સ્વીકારી લીધી.

વિકટ અવતાર

એકવાર ભગવાન વિષ્ણુએ જલંધરના વિનાશ માટે તેમની પત્ની વૃંદાની પવિત્રતાનો ભંગ કર્યો હતો. તે પછી જલંધરને એક પુત્ર કામસુર થયો. કામસુરે ભગવાન શિવ માટે કઠોર તપસ્યા કરી હતી, જેના કારણે મહાદેવ પ્રસન્ન થયા અને તેમને ત્રણ લોકની જીતનું વરદાન આપ્યું. વરદાન મળ્યા બાદ કામસુરે દેવતાઓને ત્રાસ આપવાનું શરૂ કર્યું. રાક્ષસથી પરેશાન, બધા દેવતાઓએ ભગવાન ગણેશનું ધ્યાન કર્યું અને રાક્ષસથી મુક્તિ માટે પ્રાર્થના કરી. પછી ભગવાન ગણેશ એ પ્રચંડ અવતાર લીધો. આ અવતારમાં ભગવાન ગણેશ મોર પર બેસીને આવ્યા અને કામાસુરને હરાવ્યો.

લંબોદર અવતાર

એકવાર ક્રોધાસુર નામના રાક્ષસે સૂર્ય ભગવાનની તપસ્યા કરી. તપથી પ્રસન્ન થઈને સૂર્યદેવે બ્રહ્માંડને જીતવા માટે ક્રોધાસુર વરદાન આપી દિધું. આ પછી, બધા દેવી-દેવતાઓ ક્રોધાસુરથી ડરી ગયા અને ભગવાન ગણેશનું આહ્વાન કર્યું. દેવતાઓની પ્રાર્થના સાંભળીને ભગવાન ગણેશએ લંબોદરનો અવતાર લીધો. બાદમાં ભગવાન દ્વારા સમજાવાતા ક્રોધાસુર હાર માની ગયો અને પાતાળ લોક જતો રહ્યો.

ધૂમ્રવર્ણ અવતાર

એકવાર ભગવાન બ્રહ્માએ સૂર્ય ભગવાનને કર્મના રાજ્યના સ્વામી બનાવ્યા, આનાથી તેમનામાં ઘમંડ ઉત્પન્ન થયું. શાસન કરતી વખતે, સૂર્ય ભગવાનને છીંક આવી, જેના કારણે એક રાક્ષસનો જન્મ થયો. છીંકથી જન્મેલા રાક્ષસનું નામ અહમ હતું. અહમ રાક્ષસ ગુરુ શુક્રાચાર્ય પાસે ગયો અને અહંતાસુર બન્યો. આ પછી તેણે પોતાનું રાજ્ય બનાવ્યું અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરીને વરદાન મેળવ્યું. વરદાન મળ્યા પછી અહમે દેવતાઓને ત્રાસ આપવાનું શરૂ કર્યું, પછી બધાએ ભગવાન ગણેશનું આહ્વાન કર્યું. દેવતાઓના આહ્વાન પર, ભગવાન ગણેશએ ધૂમ્રવર્ણનો અવતાર લીધો. આ અવતાર તેમનો વિકરાળ અવતાર હતો. ધૂર્મવર્ણે અહમનો વધ કરી દેવતાઓને રાહત આપી.

વિઘ્નરાજ અવતાર

એકવાર જ્યારે માતા પાર્વતી તેમની સખીયો સાથે કૈલાસ પર્વત પર ટહેલતા હતા, ત્યારે તેઓ વાતચીત દરમિયાન હસવા લાગ્યા. તેના હાસ્યમાંથી એક વિશાળ માણસનો જન્મ થયો અને તેઓએ તેનું નામ ‘મમ’ રાખ્યું. માતા વનમાં ધ્યાન કરવા ગયા, જ્યાં તેઓ શંબાસુરને મળ્યા. શંબાસુરે માતાને ઘણી આસુરી શક્તિઓ આપી હતી. આ પછી માતાએ ગણેશજીને પ્રસન્ન કર્યા અને બ્રહ્માંડનું રહસ્ય પૂછ્યું. જ્યારે શુક્રાચાર્યને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેમણે મમને દૈત્યરાજનું પદ આપ્યું. પદ મળ્યા પછી, મમએ દેવતાઓને પકડીને કારાગારમાં ધકેલી દીધા. પછી દેવતાઓએ ભગવાન ગણેશનું આહ્વાન કર્યું અને તેમને તેમની સમસ્યાઓ વિશે જાણ કરી. ભગવાન ગણેશએ વિઘ્નરાજનો અવતાર લીધો અને પછી મમાસુરનો વધ કર્યો અને દેવતાઓને કારાગાર માંથી છોડાવ્યા.

નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થાઓ અને લોક માન્યતાઓ આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.