હિન્દુ ધર્મમાં ધનતેરસના દિવસે કુબેર દેવની પૂજા કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન કુબેરની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને તેના જીવનમાં ક્યારેય આર્થિક સંકટનો સામનો કરવો પડતો નથી. પુરાણો અનુસાર કુબેરનો જન્મ બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો, તો સવાલ એ થાય છે કે તે ધનના દેવતા કેવી રીતે બની શક્યા?
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ધનના દેવતા કુબેર ઋષિ વિશ્રવના પુત્ર અને લંકાના રાજા રાવણના સાવકા ભાઈ છે. વિશ્રવના પુત્ર હોવાના કારણે કુબેરને વૈશ્રવણ પણ કહેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કુબેર દેવ ઘરની ઉત્તર દિશામાં રહે છે અને તેઓ ભગવાન શિવના મહાન ભક્ત અને નવ ખજાનાના દેવતા માનવામાં આવે છે. કુબેર દેવને ધનના દેવતા બનાવવા પાછળ પુરાણોમાં અનેક કથાઓ પ્રચલિત છે. કેટલીક વાર્તાઓ અનુસાર, તે તેના પાછલા જન્મમાં ચોર હતો.
દંતકથા અનુસાર, કુબેર મહારાજ તેમના આગલા જન્મમાં ગુણનિધિ નામના બ્રાહ્મણ હતા. બાળપણમાં, તેણે થોડા દિવસો ધર્મશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કર્યો પરંતુ પછીથી ખરાબ સંગતમાં પડી ગયા અને જુગાર રમવા લાગ્યા. જ્યારે તેના પિતાને આ વાતની જાણ થઈ તો તેણે તેને ઘરની બહાર કાઢી મૂક્યા. બેઘર બન્યા પછી, તે એક શિવ મંદિરમાં ભટક્યા અને ત્યાં પ્રસાદની ચોરી કરવાની યોજના બનાવી. મંદિરમાં એક પૂજારી સૂતા હતા. તેમનાથી બચવા માટે, ગુણનિધિએ દીવા પર એક ટુવાલ ફેલાવ્યો, પરંતુ પુજારીએ તેને ચોરી કરતા પકડ્યા અને આ ઝપાઝપીમાં ગુણનિધિનું મૃત્યુ થયું.
મૃત્યુ પછી જ્યારે યમના દૂત ગુણનિધિને લઈને આવી રહ્યા હતા ત્યારે બીજી બાજુથી ભગવાન શિવના દૂત પણ આવી રહ્યા હતા. ભગવાન શિવના દૂતોએ ગુણનિધિને ભોલેનાથની સામે રજૂ કર્યા. પછી ભગવાન શિવને એવું દેખાયું કે ગુણનિધિએ તેમના માટે સળગતા દીવાને રૂમાલ ફેલાવીને ઓલવાઈ જવાથી બચાવ્યો હતો. તેનાથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન શિવે ગુણનિધિને કુબેરનું બિરુદ આપ્યું. તેણે તેને દેવતાઓની સંપત્તિનો ખજાનચી બનવા માટે આશીર્વાદ પણ આપ્યા.
નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓને આધારે છે. અહી ફક્ત વાંચકોની જાણકારી માટે રજૂ કરવામાં આવી છે.