Climate change : દેશમાં મે મહિનામાં વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સન બન્યુ ભારે વરસાદ અને વાવાઝોડાનું કારણ, જૂનમાં ભરપૂર વરસાદની શક્યતા

ભારતમાં મે મહિનામાં ભારે વરસાદ પડ્યો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન ઘણા વિસ્તારોમાં કરા પડ્યા હતા, જો કે તાપમાનમાં પણ ઘટાડો નોંધાયો હતો, પરંતુ દરેક માટે તે આશ્ચર્યનો વિષય હતો કે મે મહિનામાં આટલા વરસાદનું કારણ શું છે. હકીકતમાં, મે મહિનામાં છ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ જોવા મળ્યા હતા, પરંતુ ઉનાળાના મહિનાઓમાં આટલા બધા વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સનું આગમન સામાન્ય ઘટના નથી.

એક વિશ્લેષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે આ ભારતીય હવામાન વિભાગની માહિતીના આધારે કરવામાં આવ્યું છે. આમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તે ક્લાઈમેટ ચેન્જના કારણે હવામાનની ઘટનાઓમાં ફેરફાર તરફ સંકેત આપી રહ્યું છે.

જૂનમાં ભારતનું હવામાન

ભારતમાં જૂન દરમિયાન તાપમાન 28°C થી 31°C ની વચ્ચે ખૂબ ઊંચું હોય છે. ભારતમાં જૂન મહિનામાં ઘણા દિવસો સુધી વરસાદ થવાનો છે. ભારતમાં વરસાદની અપેક્ષા રાખવામાં આવી રહી છે. આગામી 24 કલાક દરમિયાન, આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ, કેરળ અને લક્ષદ્વીપમાં છૂટાછવાયા ભારે વરસાદ સાથે હળવાથી મધ્યમ વરસાદની સંભાવના છે. આ સાથે ઉત્તર અને પશ્ચિમ હિમાલય, ગંગાના પશ્ચિમ બંગાળ, દરિયાકાંઠાના ઓડિશા, તટીય કર્ણાટક, દક્ષિણ આંતરિક કર્ણાટક અને મહારાષ્ટ્રમાં 1 અથવા 2 સ્થળોએ હળવો વરસાદ શક્યતા છે અને આ સાથે જ જૂનમાં ભરપૂર વરસાદની શક્યતાઓ જોવા મળી રહી છે

હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતમાં માર્ચ અને મે વચ્ચે ઘણા પશ્ચિમી વિભાગો જોવા મળ્યા છે. મે પહેલા એપ્રિલમાં ત્રણ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ જોવા મળ્યા હતા. બીજી તરફ માર્ચની વાત કરીએ તો વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સના સાત બનાવો નોંધાયા હતા. સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ અને ડાઉન અર્થે સંયુક્ત રીતે તેનું વિશ્લેષણ કર્યું છે. જેમાં ચોંકાવનારી બાબતો સામે આવી છે. ભૂમધ્ય પ્રદેશમાંથી ઉદ્ભવતા ઉષ્ણકટિબંધીય ચક્રવાતને કારણે ભારતના હવામાનને ભારે અસર થઈ હતી.

માર્ચ અને મેમાં વરસાદનું કારણ શું હતુ?

ભારતમાં વરસાદ અને ચક્રવાતોએ છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં દેશના કેટલાક ભાગોમાં લાંબા સમય સુધી ગરમીના મોજાને ખાડીમાં રાખવામાં મદદ કરી છે. આ સાથે આ વાવાઝોડાને કારણે દેશના ઘણા વિસ્તારોમાં ભારે વરસાદ જોવા મળ્યો હતો. વરસાદની સાથે કરા પડતાં ખેડૂતોને ભારે હાલાકી ભોગવવી પડી હતી. આ કમોસમી વરસાદથી પાકને ઘણું નુકસાન થયું છે. નોંધનીય છે કે શિયાળાના મહિનાઓમાં વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ વધુ જોવા મળે છે. આવી સ્થિતિમાં શિયાળામાં વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સની ઘટતી ઘટનાઓ અને ઉનાળામાં વધતી જતી આબોહવા પરિવર્તન તરફ ઈશારો કરી રહી છે.

સામાન્ય રીતે મે મહિનામાં બેથી ત્રણ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ

નેશનલ સેન્ટર ફોર એટમોસ્ફેરિક સાયન્સ એન્ડ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ મેટ્રોલોજી, યુનિવર્સિટી ઓફ રીડિંગ સાથે સંકળાયેલા વૈજ્ઞાનિક અક્ષય દેવરાસે આ અંગે પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો હતો. તેમનું કહેવું છે કે સામાન્ય રીતે મે મહિનામાં બેથી ત્રણ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ જોવા મળે છે. તેમની સંખ્યા જૂન અને સપ્ટેમ્બર વચ્ચે ઘટે છે. ઉનાળામાં વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ વધવાથી હવામાન પર નકારાત્મક અસર પડી રહી છે. આ વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સના કારણે બંગાળની ખાડી અને અરબી સમુદ્રમાં નીચા દબાણનો વિસ્તાર બની શકે છે. જે દક્ષિણ અને મધ્ય ભારતમાં વરસાદ પર ફરક પડી શકે છે. બંગાળની ખાડી અને અરબી સમુદ્રમાં દબાણના કારણે આ વિસ્તારોમાં વરસાદ પડી રહ્યો છે.

તેમની પરસ્પર પ્રતિક્રિયાના કારણે ભારે વરસાદની ઘટનાઓ બની શકે છે. ઉનાળામાં વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ વધવાને કારણે પર્વતોમાં વાદળ ફાટવા, પૂર અને ભૂસ્ખલન જેવી આફતો આવી શકે છે. આ વર્ષે 1 માર્ચથી 31 મે વચ્ચે દેશભરમાં ભારે વરસાદ થયો છે. આ ત્રણ મહિનામાં સમગ્ર દેશમાં સરેરાશ વરસાદ જોઈએ તો તે સામાન્ય કરતાં 12 ટકા વધુ છે.