શું 2025માં દેશનો સૌથી મોટો IPO આવશે, જેમાં Flipkart, LGથી લઈને Tata Sonsનો સમાવેશ થશે?
વર્ષ 2024માં IPO માર્કેટમાં જોરદાર તેજી જોવા મળી હતી. દેશની કંપનીઓએ શેરબજારમાંથી રૂ. 3 લાખ કરોડથી વધુનું ભંડોળ એકત્ર કર્યું હતું. વર્ષ 2025 થી પણ કંઈક આવી જ અપેક્ષા રાખવામાં આવી રહી છે. નવા વર્ષમાં Flipkart, LG India અને Reliance Jio જેવા દિગ્ગજોની મહત્વપૂર્ણ સૂચિઓ અપેક્ષિત છે. ટાટા સન્સ પણ આ વર્ષે તેનો IPO લોન્ચ કરવાની છે. આ IPOને લઈને કંપની અને RBI વચ્ચે ખેંચતાણ ચાલી રહી છે.
વર્ષ 2024ને શેરબજાર તરફથી IPOનું વર્ષ કહેવામાં આવે તો ખોટું નહીં હોય. ચાલુ વર્ષમાં હ્યુન્ડાઈ મોટર્સ ઈન્ડિયાનો દેશનો સૌથી મોટો આઈપીઓ આવ્યો છે. તે જ સમયે, બજાજ હાઉસિંગ ફાઇનાન્સ, સ્વિગી, એનટીપીસી ગ્રીન એનર્જી અને ઓલા ઇલેક્ટ્રિક જેવી કંપનીઓના મોટા IPO પણ આવ્યા હતા. આ અઠવાડિયે આઠ IPO ખુલતાની સાથે, ભારતીય કંપનીઓએ IPO, ક્વોલિફાઇડ ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ પ્લેસમેન્ટ્સ (QIP) અને રાઇટ્સ ઇશ્યૂ દ્વારા ઇક્વિટી વેચીને રૂ. 3 લાખ કરોડ ઊભા કર્યા છે, જે 2021માં રૂ. 1.88 લાખ કરોડના અગાઉના રેકોર્ડ કરતાં 64 ટકા વધુ છે.
મીડિયા રિપોર્ટ્સને ટાંકીને બેન્કર્સનું કહેવું છે કે 2025માં પણ આ જ ટ્રેન્ડ ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે. નવા વર્ષમાં ઘણી મોટી કંપનીઓના IPO આવે તેવી શક્યતા છે. જેમાં સૌથી મોટું નામ ટાટા સન્સનું છે. સેબીની માર્ગદર્શિકા અનુસાર, ટાટા સન્સે કોઈપણ સંજોગોમાં વર્ષ 2025માં તેનો IPO બહાર પાડવો પડશે. જેના કારણે ટાટા સન્સ અને આરબીઆઈ વચ્ચે ભારે ખેંચતાણ ચાલી રહી છે. જો કંપનીનો IPO આવે છે તો તે અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો IPO બની શકે છે. આ યાદીમાં ફ્લિપકાર્ટ, એલજી ઈલેક્ટ્રોનિક્સ, રિલાયન્સ જિયો અને રિટેલ જેવી કંપનીઓના નામ પણ સામેલ છે. જેનો IPO પણ કેટલાય હજાર કરોડ રૂપિયાનો હોઈ શકે છે.
એલજી ઈન્ડિયા અને ફ્લિપકાર્ટ જેવી દિગ્ગજ કંપનીઓ શેરબજારમાં પ્રવેશવાની તૈયારી કરી રહી છે ત્યારે 2025માં ભારતના IPOની તેજીમાં વધારો થવાની શક્યતા છે. બ્લૂમબર્ગના રિપોર્ટ અનુસાર, LG આવતા વર્ષે સ્ટોક માર્કેટમાં લિસ્ટ થવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. આ માટે, તે LGના ભારતીય યુનિટનું મૂલ્યાંકન વધારીને $15 બિલિયન કરવાનું વિચારી રહી છે. ભારતની સૌથી મોટી ઈ-કોમર્સ કંપની ફ્લિપકાર્ટ, જેની કિંમત $36 બિલિયન છે, સંભવતઃ આગામી વર્ષમાં IPOની તૈયારી કરી રહી છે. બીજી તરફ, વોલમાર્ટની માલિકીની કંપનીએ તેના ડોમિસાઇલને સિંગાપોરથી ભારતમાં ટ્રાન્સફર કરવા માટે આંતરિક મંજૂરી મેળવી લીધી છે, જે IPO તરફનું પ્રથમ પગલું માનવામાં આવે છે.
બીજી બાજુ, 2025 માં, HDFC બેંક, હીરો મોટોકોર્પ, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, મણપ્પુરમ ફાઇનાન્સ, મુથૂટ ફાઇનાન્સ સહિતની એક ડઝનથી વધુ લિસ્ટેડ કંપનીઓ તેમની પેટાકંપનીઓના જાહેર મુદ્દા લાવવાની તૈયારી કરી રહી છે. તાજેતરમાં, બેન્કરોએ મીડિયા અહેવાલોમાં જણાવ્યું છે કે બ્રિગેડ એન્ટરપ્રાઇઝિસ, કેનેરા બેન્ક અને ગ્રીવ્સ કોટનને સૂચિબદ્ધ કરવાની યોજના છે. બે અઠવાડિયા પહેલા, ગ્રીવ્સ કોટનના બોર્ડે તેની પેટાકંપની, ગ્રીવ્સ ઇલેક્ટ્રિક મોબિલિટી માટે IPOને મંજૂરી આપી હતી.
અગાઉ, HDFC બેન્કની પેટાકંપની HDB ફાયનાન્સિયલ સર્વિસે રૂ. 12,500 કરોડના IPO માટે ડ્રાફ્ટ રેડ હેરિંગ પ્રોસ્પેક્ટસ (DRHP) ફાઇલ કર્યો હતો. 31 ઓક્ટોબરના રોજ, બ્રિગેડ એન્ટરપ્રાઇઝિસની પેટાકંપની બ્રિગેડ હોટેલ વેન્ચર્સે રૂ. 900 કરોડના પબ્લિક ઇશ્યૂ માટે DRHP ફાઇલ કર્યું હતું. ઓગસ્ટમાં, Hero MotoCorpની Hero FinCorp એ IPO માટે તેનું DRHP ફાઇલ કર્યું હતું, જેમાં રૂ. 2,100 કરોડનો નવો ઇશ્યૂ અને રૂ. 1,568 કરોડનો OFS હતો.
કેનેરા બેંકના બોર્ડે જાહેર ઓફર દ્વારા તેની મ્યુચ્યુઅલ ફંડ આર્મ, કેનેરા રોબેકોમાં 13 ટકા હિસ્સાના વેચાણને મંજૂરી આપી છે. પ્રેસ્ટિજ એસ્ટેટ પ્રોજેક્ટ્સે પણ પબ્લિક ઇશ્યૂ શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી છે. બેન્કિંગ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને ટાટા મોટર્સ તેમની પેટાકંપનીઓ, રિલાયન્સ જિયો અને ટાટા પેસેન્જર ઇલેક્ટ્રિક મોબિલિટી માટે પણ IPOનું આયોજન કરી રહી છે.
બીજી તરફ ટાટા સન્સનો આઈપીઓ પણ 2025માં આવે તેવી શક્યતા છે. જેને ટાટા ગ્રુપ દરેક સંભવ રીતે ટાળવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. આરબીઆઈની ગાઈડલાઈન્સને ધ્યાનમાં રાખીને ટાટા સન્સ પર આઈપીઓ લાવવાનું સતત દબાણ છે. નિષ્ણાતોના મતે જો ટાટા સન્સનો આઈપીઓ આવે છે તો આ ઈસ્યુ 55 હજાર કરોડ રૂપિયા સુધીનો થઈ શકે છે. જે અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો મુદ્દો હશે.
2024માં હ્યુન્ડાઈ મોટર ઈન્ડિયાનો રૂ. 27,870 કરોડનો આઈપીઓ ભારતનો સૌથી મોટો આઈપીઓ બન્યો. આ પહેલા આ રેકોર્ડ LICના નામે હતો. જે તેણે 2022માં બનાવ્યું હતું. તે વર્ષે LIC રૂ. 20,557 કરોડનો IPO લાવી હતી. વર્ષ 2025માં આઈપીઓ આવી શકે છે જે હ્યુન્ડાઈ મોટર ઈન્ડિયાના રેકોર્ડને તોડી શકે છે.
સૂત્રો પાસેથી મળેલી માહિતીના આધારે રોઇટર્સે અહેવાલ આપ્યો છે કે અબજોપતિ મુકેશ અંબાણી તેમના ટેલિકોમ બિઝનેસ રિલાયન્સ જિયોનો IPO લાવવાની યોજના બનાવી રહ્યા છે. નિષ્ણાતોના મતે, કંપનીનું મૂલ્યાંકન 100 અબજ ડોલર હોઈ શકે છે. જ્યારે મુકેશ અંબાણી થોડા વર્ષો પછી રિલાયન્સ રિટેલનો IPO લાવશે.
તાજેતરના વર્ષોમાં, એશિયાના સૌથી ધનાઢ્ય વ્યક્તિ, અંબાણીએ ડિજિટલ, ટેલિકોમ અને રિટેલ વ્યવસાયો માટે KKR, જનરલ એટલાન્ટિક અને અબુ ધાબી ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ઓથોરિટી જેવી કંપનીઓ પાસેથી સામૂહિક રીતે $25 બિલિયન એકત્ર કર્યા છે, જેનું મૂલ્ય $100 બિલિયનથી વધુ છે.
સૂત્રોએ ગયા મહિને રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે રિલાયન્સે હવે 2025માં રિલાયન્સ જિયો આઇપીઓ લોન્ચ કરવાની યોજના બનાવી છે. કંપની માને છે કે તેણે સ્થિર વ્યાપાર અને આવકનો પ્રવાહ હાંસલ કર્યો છે, તેને ભારતનું નંબર 1 ટેલિકોમ પ્લેયર બનાવ્યું છે. જોકે સૂત્રોએ સંકેત આપ્યો છે કે સમયમર્યાદા બદલાઈ શકે છે, રિલાયન્સનું લક્ષ્ય આ વર્ષે હ્યુન્ડાઈ ઈન્ડિયાના $3.3 બિલિયનના રેકોર્ડને વટાવીને, 2025માં જિયો આઈપીઓ બનાવવાનો ભારતનો સૌથી મોટો આઈપીઓ છે.