ન્યાયાધીશ પર મહાભિયોગની પ્રક્રિયા કેવી રીતે થાય છે ? જાણો સમગ્ર માહિતી
સીજેઆઈએ જસ્ટિસ યશવંત વર્મા વિરુદ્ધ આંતરિક તપાસના અહેવાલ સાથે રાષ્ટ્રપતિ અને વડા પ્રધાનને પત્ર લખ્યો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સીજેઆઈએ જસ્ટિસ વર્મા વિરુદ્ધ મહાભિયોગની ભલામણ કરી છે.જાણો મહાભિયોગની પ્રક્રિયા શું છે?
હાઇકોર્ટના ન્યાયાધીશને દૂર કરવા માટે મહાભિયોગની એક નિશ્ચિત પ્રક્રિયા છે. મહાભિયોગ પ્રસ્તાવ લોકસભા અથવા રાજ્યસભામાં લાવી શકાય છે. તેને બંને ગૃહો દ્વારા એક જ સત્રમાં પસાર કરાવવો જરૂરી છે. મહાભિયોગ પ્રસ્તાવ રજૂ કરવાથી લઈને રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી સુધી, એક લાંબી અને જટિલ પ્રક્રિયા છે. તેને પહેલા સંસદમાં રજૂ કરવાની હોય છે. આ પ્રસ્તાવ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવે ત્યારે ઓછામાં ઓછા 100 સાંસદો અને રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવે ત્યારે ઓછામાં ઓછા 50 સાંસદોની સહીઓની જરૂર હોય છે.
સંસદમાં ન્યાયાધીશને તેમના પદ પરથી દૂર કરવાના પ્રસ્તાવને સ્વીકારવામાં આવ્યા પછી, CJI ના નેતૃત્વ હેઠળ ત્રણ સભ્યોની સમિતિની રચના કરવામાં આવે છે. આ સમિતિમાં હાઇકોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ અને એક વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશનો સમાવેશ થાય છે. આ સમિતિ ન્યાયાધીશ સામેના આરોપોની તપાસ કરે છે અને સંસદમાં પોતાનો અહેવાલ રજૂ કરે છે. જો સમિતિના તપાસ અહેવાલમાં ન્યાયાધીશ સામેના આરોપો સાચા હોવાનું જણાય, તો ન્યાયાધીશને દૂર કરવાનો પ્રસ્તાવ સંસદમાં ચર્ચા અને મતદાન માટે મૂકવામાં આવે છે. ન્યાયાધીશને દૂર કરવા માટે, સંબંધિત પ્રસ્તાવ બે તૃતીયાંશ બહુમતીથી પસાર થાય તે જરૂરી છે.
સંસદમાં પ્રસ્તાવ પસાર થયા પછી, તેને રાષ્ટ્રપતિ પાસે મોકલવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરીથી, હાઇકોર્ટના ન્યાયાધીશને તેમના પદ પરથી દૂર કરવામાં આવે છે. જો આપણે મહાભિયોગ પ્રસ્તાવ દ્વારા ન્યાયાધીશને તેમના પદ પરથી દૂર કરવાની વાત કરીએ, તો આવું ક્યારેય બન્યું નથી. ન્યાયાધીશો સામે મહાભિયોગ પ્રસ્તાવ લાવવાના પ્રયાસો થયા છે, પરંતુ મહાભિયોગ ક્યારેય થયો નથી. તેની પ્રક્રિયા ખૂબ જ મુશ્કેલ અને લાંબી રહી છે.
Published On - 1:00 pm, Tue, 12 August 25
