Save Sparrow: શું આવનારા સમય માટે ચીં..ચીં..અવાજ દૂર્લભ બની જશે, આપણી શું છે જવાબદારી?
Mar 20, 2025 | 2:07 PM
Save Sparrow: બચપણથી "એક હતો ચકો અને એક હતી ચકી" વાર્તા સાંભળતા આવ્યા છીએ ત્યારે ખરેખર આ વાત સાચી ન થઈ જાય. આપણી આવનારી પેઢીઓ માટે ચકલીનો ચીં ચીં અવાજ સાંભળવું દુર્લભ ન બની જાય તે આપણી જવાબદારી છે.
એક સમય હતો કે જ્યારે ચકલીની ચીં ચીંના અવાજથી લોકોની સવાર પડતી હતી. આ નાનકડી અને વ્હાલી ચકલીનો અવાજ આપણને સવાર થયાનો અહેસાસ કરાવતો. પરંતુ આજે આપણે ચકલીઓના આશિયાનાને વેરવિખેર કરી દીધા છે અથવા એમ કહીએ કે માનવ જાતને ચકલીની કોઈ ફીકર જ નથી રહી. આપણા જેમ આ ચકલીઓના પણ ઘર હોય છે. આજે ચકલીનું અસ્તિત્વ અંધારામાં છે.
ઘરની કહેવાતી આ ચકલી માટે કોઈ ઘર જ નથી. ક્યારેક હજારોની સંખ્યામાં રહેતી ચકલી આજે ગણીગાંઠી સંખ્યામાં જ બચી છે ત્યારે લુપ્ત થતી ચકલીઓને બચાવવા એક નવી પહેલ જરુરી બની છે. જેમાં આપણે ચકલી માટે ઘરની વ્યવસ્થા કરીએ આપણા ઘરની અગાસીમાં, કાર પાર્કીંગની જગ્યાએ અથવા પતરાંના સેડ નીચે જ્યાં પણ ઠંડક વાળી સુરક્ષિત જગ્યા આપણા ઘરમાં હોય ત્યાં ખાલી ચંપલના બોક્ષ અથવા પૂંઠાના બોક્ષને સેલોટેપ લપેટીને તારથી બાંધી દઈ,કાગડા, સાપ, બિલાડી જેવા પરભક્ષીથી ચકલી અને તેના બચ્યાનું રક્ષણ કરી શકાય. ચકલી અને પક્ષીઓને રહેવા માટે સુરક્ષિત ઘર આપીએ અને ચકલી બચાવો અભિયાનમાં સહભાગી બનીએ.
ચકલી એક એવું પક્ષી છે જેને જોઈ ને આપણે બધા મોટા થયા છીએ. ઘરના આગણામાં સવારથી સાંજ સુધી ચી ચી કરતી હતી. આ ચકલી જેને જોઈને આપણું બચપણ વીત્યું તે આજે મુશ્કેલીથી જોઇ શકાય છે. ક્યાં ગાયબ થઇ ગઇ આ સ્ફૂર્તિલી ચકલી? શું ચકલીના ગાયબ થવામાં આપણે માણસો જવાબદાર છીએ? પૌરાણિક માન્યતાને આધારે ચકલી એક શુભ પક્ષી છે, જે ઘર આંગણે ચકલીની ચીં ચીં રહે ત્યાં સુખ સમૃધ્ધિ અને શાંતિ બની રહે છે.
આવો આપણે સાથે મળીને ચકલી માનવ જીવન અને ખેડૂતો અને પર્યાવરણ માટે શુ ઉપયોગી છે એના વિશે ગહન અધ્યન કરીએ. 20 માર્ચના દિવસને વિશ્વ ચકલી (ગૌરેયા) દિવસ તરીકે મનાવવામાં આવે છે જેથી કરીને લોકો આ પક્ષી ના બચાવ માટે જાગૃત થઈ શકે. ચાલો ચકલી બચાવીએ, ખેડૂતને સમૃદ્ધ બનાવીએ અને આરોગ્યપ્રદ ખોરાક મેળવીએ
ચકલી જ્યારે તેના ઈંડા મૂકે ત્યારે તેને પ્રોટીન યુક્ત ખોરાકની જરૂર પડે છે. અને જયારે તેના બચ્ચા થાય છે ત્યારે બચ્ચાને ઝડપી વિકાસ માટે ઉચ્ચતમ પ્રોટીન યુક્ત ખોરાક આપવો પડે છે. જેથી ચકલી સવારથી સાંજ સુધી ખેતરોમાં ખેડૂતના પાકને નુકશાનકારક તત્વો જેવા કે ઈયળ, તીડને પોતાનું ભોજન બનાવે છે અને તેના બચ્ચયાને પણ ખવડાવે છે.
જેનાથી ખેડૂતોના પાક ને નુકશાન કરતાં તત્વો નિયંત્રણમાં રહે છે અને ખેડૂતોને ઈયળ, તીડને મારવા માટે વાપરવા પડતા ઝેરી કેમિકલ વાપરવાની જરૂર પડતી નથી. જેનાથી ખેડૂતોને પાક ઉત્પાદન ખર્ચમાં ઘટાડો થાય છે અને પાક ઉત્પાદન માં વધારો થાય છે. જેથી કરીને માનવને આરોગ્યપ્રદ ખોરાક મળશે અને આપણા દેશમાં કેમિકલ્સ મુક્ત સજીવ ખેતીને પ્રોત્સાહન મળશે.
પર્યાવરણની જાળવણી માટે હવે માનવ જાતે કટિબદ્ધ થઈ ને કામ કરવાની જરૂર છે. પર્યાવરણ જાળવણી માટે હવે ફક્ત સરકારી રાહે કામ કરવું પૂરતું નથી, એટલે જ સંપૂર્ણ માનવજાતે નૈતિક જવાબદારી સમજી પર્યાવરણની જાળવણીની દીશામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવવી પડશે.
આપણા ઘરે બાળકનો જન્મ થાય ત્યારે આપણા આનંદનો પાર નથી રહેતો એવા સમયે આપણે હર્ષોલ્લાસની સાથે ચકલીના ઘર બનાવડાવવાનો સંકલ્પ કરીએ. આપણા ઘરે ઉજવાતા જન્મ દિવસ, લગ્ન પ્રસંગ અને નાનાંમોટાં સામાજિક કૌટુંબિક પ્રસંગો સાથે ચકલીના ઘર બનાવડાવવાનો સંકલ્પ કરીએ. જ્યારે પણ આપણા ઘરના ઉંમર લાયક સભ્યનું મૃત્યું થાય તો તેમની આત્માની શાંતી માટે આપણે અનેક કામ કરીએ છીએ તો પછી આપણે ચકલીના ઘર બનાવડાવવાનો સંકલ્પ કરીએ અને સાચા અર્થમાં શ્રદ્ધાજંલી અર્પણ કરીએ. જ્યારે પણ સારી નોકરી મળે નોકરીમાં પ્રમોશન મળે, ધંધા રોજગારમાં સારો ફાયદો થાય આપણા જીવનમાં મળતી દરેક સફળતામાં ચકલીના ઘર બનાવડાવવાનો સંકલ્પ કરીએ.
પર્યાવરણ બચાવો,ચકલી બચી જશે: આપણા પરિવાર માટે દુનિયાની મોંઘાંમાં મોંઘી વસ્તુઓ ખરીદી શકાય પરંતુ શુધ્ધ હવા માટે તો આપણે આપણી પૃથ્વીને પ્રદુષણથી બચાવવી જ પડશે, તેથી આપણી આવનારી પેઢી માટે મદદરૂપ થઇને પર્યાવરણને બચાવવા માટે એક પ્રયાસ કરીએ. પર્યાવરણ અને વૃક્ષો અને પક્ષીઓની રક્ષા અને વિકાસ હેતુ અનેક સંસ્થાઓ અને સરકાર કાર્યરત છે. પ્રકૃતિએ મનુષ્યને ઘણું બધું આપ્યું છે, પરંતુ મનુષ્યએ પ્રકૃતિનો વિનાશ કરવામાં પાછું વળીને જોયું નથી. તેથી જ હવે આપણી આવનારી પેઢી માટે એક પ્રદુષણ મુક્ત વિશ્વના નિર્માણ માટે સહયોગી થઈએ. ઉદાર હાથે તન, મન અને ધન થી પ્રકૃતિ બચાવવા મદદરૂપ થવું જ પડશે.