
મેલડી માતા ગામને દુષ્ટ આત્માઓથી અને ખરાબ નજરના લોકોથી બચાવે છે. તે ઘણી જાતિઓ (જેમ કે કુંભાર, પટેલ, સુતાર, ચરણ, ભરવાડ, વગેરે)ની કુળદેવી છે. મેલડી માતાને ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર, કચ્છ, જૂનાગઢ, અમરેલી, ભાવનગર જેવા રાજ્યોમાં ખાસ પૂજવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર અને મધ્ય ભારતના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં મેલડી માતાની કુળદેવી તરીકે પૂજા કરવામાં આવે છે.

ગામના લોકો કોઈ ઇચ્છા પૂરી થાય તો મેલડી માતાની પૂજા કરે છે. જણાવી દઈએ કે, ભજન, કીર્તન અને ગરબા જેવા લોકનૃત્ય દ્વારા મેલડી માતાની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભક્તો માને છે કે, મેલડી માતા સપનામાં પણ આવે છે અને તેમને માર્ગદર્શન આપે છે.

માન્યતાઓ અનુસાર, મેલડી માતાએ લોકોને ભૂત અને આત્માઓથી બચાવવા માટે રાક્ષસોનો નાશ કર્યો હતો. એક વાર્તામાં એવું કહેવાયું છે કે, મેલડી માતા એક રાજકુમારી હતી જે શક્તિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી દેવી બની ગઈ હતી.

કેટલીક જગ્યાએ, આ માતાને કાલી માતાનો અવતાર પણ માનવામાં આવે છે. એક ગુજરાતી લોકકથા અનુસાર, મેલડી નામની એક શક્તિશાળી અને તપસ્વી છોકરી હતી. તેનો જન્મ બ્રાહ્મણ અથવા તો ક્ષત્રિય પરિવારમાં થયો હતો.

બાળપણથી જ, તેમનામાં અદ્ભુત તેજ, હિંમત અને ભગવાન પ્રત્યેની ભક્તિ હતી. તેમણે ભગવાન શિવ અને પાર્વતીની પૂજા કરતી વખતે કઠોર તપસ્યા કરી અને દેવી શક્તિઓ પ્રાપ્ત કરી. આ જ સમયે, એક અત્યાચારી રાક્ષસ ગામડાઓમાં આવીને લોકોનું અપહરણ કરતો, બાળકો અને સ્ત્રીઓને હેરાન કરતો અને પૂજાસ્થળોનો નાશ કરતો.

ગામના લોકો ડરી ગયા અને તેમણે દેવતાનો આશરો લીધો. જ્યારે મેલડીએ આ અત્યાચાર જોયો, ત્યારે તે રાક્ષસ સામે લડવા માટે આગળ આવી. માતાની તપસ્યાથી મળેલી શક્તિઓને કારણે તે રાક્ષસનો સામનો કરી શકી.

આ યુદ્ધ ઘણા દિવસો સુધી ચાલ્યું અને અંતે મેલડી માતાએ રાક્ષસનો નાશ કર્યો અને ગામનું રક્ષણ કર્યું. ત્યારબાદ ગ્રામજનોએ તેમને ગ્રામદેવી તરીકે સ્થાપિત કર્યા અને એક મંદિર બનાવ્યું. બનાવ બાદ ગામના લોકો મેલડી માતાની રોજ પૂજા કરે છે.