London: લંડનના તે ઘરો જ્યાં સાવરકર અને નેહરુ સહિતના ભારતીય નેતાઓ રહેતા હતા, જુઓ PHOTOS
સ્વતંત્રતા સંગ્રામ દરમિયાન ભારતના ઘણા પ્રખ્યાત નેતાઓ લંડનમાં રોકાયા હતા. ત્યાં અભ્યાસ કર્યો. લાંબો સમય ત્યાં રહ્યો. આપણા આ નેતાઓ લંડનમાં જે ઘરોમાં રહેતા હતા, તે મકાનો કેવા હતા અને હાલ તેમની શું હાલત છે? (courtesy english haritage)
વિનાયક દામોદર સાવરકર લંડનના હાઈગેટમાં 65 ક્રોમવેલ એવન્યુના મકાનમાં રહેતા હતા. જે 1905 થી 1910 સુધી ઈન્ડિયા હાઉસ તરીકે ઓળખાતું હતું. જ્યારે તેઓ કાયદાનો અભ્યાસ કરવા લંડન ગયા ત્યારે તેઓ આ ઈન્ડિયા હાઉસમાં 1906 થી 1909 સુધી રહ્યા હતા.
ભીમરાવ રામજી આંબેડકર લંડનના ચાક ફાર્મ પડોશમાં 10 નંબર કિંગ હેનરી રોડ સ્થિત મકાનમાં રહેતા હતા. બાદમાં, મહારાષ્ટ્ર સરકારે 2015 માં આ ઘર ખરીદ્યું અને તેને તેમના સ્મારકમાં ફેરવ્યું. આંબેડકર 1921 થી 1922 સુધી તેમના અભ્યાસ માટે આ મકાનમાં રહેતા હતા.
જવાહરલાલ નેહરુએ 1910 અને 1912માં અંદરના મંદિરમાં કાયદો કર્યો હતો. આ સમય દરમિયાન તેઓ કેન્સિંગ્ટન, નોટિંગ હિલ, લંડનમાં 60 એલ્ગિન ક્રેસન્ટ ખાતેના એક એપાર્ટમેન્ટમાં રહેતા હતા. તેઓ 1911માં હાઈડ પાર્ક નજીક 38 ગ્લુસેસ્ટર ટેરેસ ખાતે પણ થોડા સમય માટે રહ્યા હતા. જો કે એવી પણ ચર્ચા છે કે તે ખૂબ જ અસાધારણ રીતે જીવતો હતો.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ લંડનના લેડબ્રોક ગ્રોવમાં રહેતા હતા. પટેલ મિડલ ટેમ્પલ ખાતે કાયદાનો અભ્યાસ કરવા 36 વર્ષની ઉંમરે લંડન આવ્યા હતા. 1912 થી 1914 સુધી આ ઘરમાં રહેતા હતા.
રવીન્દ્રનાથ ટાગોર તેમના કાવ્યસંગ્રહ ગીતાંજલિના અંગ્રેજી અનુવાદ પર કામ કરતી વખતે 1912માં વેલ ઑફ હેલ્થ, હેમ્પસ્ટેડમાં એક મકાનમાં રોકાયા હતા. લંડનમાં રહેતા ટાગોર ત્યાંના સાહિત્યકારો સાથે વાતચીત કરતા રહ્યા. 1913 માં, ટાગોરને ગીતાંજલિ પર સાહિત્ય માટે નોબૅલ પારિતોષિક પણ મળ્યો હતો. આ તમામ મકાનો હજુ પણ ખૂબ જ સારી સ્થિતિમાં છે અને સારી રીતે સાચવવામાં આવ્યા છે.
