Uniform Civil Code: યુનિફોર્મ સિવિલ કોડની લેબોરેટરી તરીકે ઉભરી આવ્યું છે ઉત્તરાખંડ, આ દેશોમાં પહેલેથી જ લાગુ છે UCC
સ્વાભાવિક છે કે ઉત્તરાખંડની 2022ની ચૂંટણીમાં પુષ્કર સિંહ ધામીના નેતૃત્વમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવાનું વચન આપવામાં આવ્યું હતું. અનુમાન લગાવવામાં આવી રહ્યું છે કે જો ભાજપ ઉત્તરાખંડમાં તેને લાગુ કરવામાં સફળ રહેશે તો દેશમાં પણ તેને લાગુ કરવાની કવાયત થઈ શકે છે.
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (UCC) પર કામ કરનાર ઉત્તરાખંડ પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. પુષ્કર સિંહ ધામીએ વર્ષ 2022ની ચૂંટણીના પ્રચારમાં પહેલાથી જ UCCને જનતામાં મુખ્ય મુદ્દા તરીકે રજૂ કર્યો છે. સ્વાભાવિક છે કે ચૂંટણી જીત્યા બાદ ધામી સરકારે તેની પ્રથમ કેબિનેટમાં નિર્ણયો લઈને UCCના મુદ્દે ઘણી પ્રગતિ કરી છે. ઉત્તરાખંડની ધામી સરકારે ડ્રાફ્ટિંગ કમિટીની રચના કરીને કામને ઝડપથી આગળ ધપાવવું એ સંકેત છે કે ઉત્તરાખંડ યુસીસીના મુદ્દે પ્રયોગશાળા બનવા જઈ રહ્યું છે.
આ પણ વાંચો: PM Modi: UCC પર મુસ્લિમોને ભડકાવી રહ્યા છે વોટ બેંકના ભૂખ્યા લોકો, શું એક ઘરમાં 2 કાયદા હોય છે: PM મોદી
ભાજપે તેના 2019ના ચૂંટણી ઢંઢેરામાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવાનું વચન આપ્યું છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ઉત્તરાખંડની સંસ્કૃતિ, પર્યાવરણ અને જનસંખ્યામાં પરિવર્તનને કારણે ભાજપ રાજ્યમાં UCC લાગુ કરવાના પક્ષમાં છે. રાજ્યના સીએમ પુષ્કર સિંહ ધામીએ કહ્યું છે કે રાજ્યના મૂળ સ્વરૂપને જાળવી રાખવા માટે આવું પગલું ભરવામાં આવી રહ્યું છે. એટલા માટે તેને કોઈ ચોક્કસ ધર્મની વિરુદ્ધ ગણવું બિલકુલ અયોગ્ય છે.
પીએમ મોદીએ UCCનો ઉલ્લેખ કર્યો
પીએમ મોદીએ એમપીમાં પોતાના કાર્યકરોના સંબોધનમાં આ અંગે ચર્ચા કરીને રાજકીય માહોલ છે. વિરોધ પક્ષો ભાજપ પર ધ્રુવીકરણની રાજનીતિ કરવાનો આરોપ લગાવી રહ્યા છે. આ સાથે જ પીએમ મોદીએ એક દેશમાં બે કાયદા હોવાનો અર્થ સમજાવીને ભવિષ્યની રાજનીતિની દશા અને દિશાનો સંકેત આપ્યો છે. તેથી, ઉત્તરાખંડમાં લાગુ થયા પછી, તે સમગ્ર દેશમાં પણ લાગુ થવાની અપેક્ષા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે જો ઉત્તરાખંડમાં ધામી સરકારને લાગુ કરવામાં સફળતા મળશે તો ધામી રાષ્ટ્રીય સ્તરે એક મોટા નેતા તરીકે ઉભરી આવશે અને તેને દેશ સ્તરે તેનો શ્રેય મળશે.
શા માટે ધામી સરકાર UCCની જરૂરિયાત અંગે ગંભીર છે?
ધામી સરકાર ઉત્તરાખંડના વર્તમાન સ્વરૂપમાં પરિવર્તનને લઈને ગંભીર છે. સરકાર વિચારે છે કે રાજ્યની સંસ્કૃતિને જાળવી રાખવા માટે રાજ્યના લોકો માટે કાયદો બનાવવો જોઈએ. સ્વાભાવિક છે કે, રાજ્યમાં વસતા નાગરિકો માટે લગ્ન, છૂટાછેડા, ઉત્તરાધિકાર, વારસા અને જાતિ સમાનતા સહિતની મિલકતની વહેંચણી અંગે કાયદો ઘડવાની માંગણી કરવામાં આવી છે.
એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે UCC પછી છોકરીઓના લગ્નની ઉંમર વધારવામાં આવશે, જ્યારે વધારે પત્ની ધરાવતા પર પ્રતિબંધ ઉપરાંત લિવ-ઈન રિલેશનશીપની માહિતી માતા-પિતાને આપવામાં આવશે. લગ્નની નોંધણી વિના દંપતીને કોઈપણ સરકારી સુવિધાનો લાભ આપવામાં આવશે નહીં. સ્વાભાવિક છે કે ઉત્તરાખંડમાં UCC લાગુ થયા બાદ ઉત્તરાખંડ દેશનું પહેલું રાજ્ય બનશે જ્યાં તમામ નાગરિકો માટે કાયદા સમાન હશે.
કયા દેશોએ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ કર્યો છે?
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ ઘણા દેશોમાં લાગુ છે. ઉત્તરાખંડમાં લાગુ થયા બાદ સમગ્ર ભારતમાં લાગુ થવાની સંભાવના છે. અમેરિકા, આયર્લેન્ડ, બાંગ્લાદેશ, મલેશિયા, તુર્કી, ઇન્ડોનેશિયા, સુદાન, ઇજિપ્ત જેવા દેશો વિશ્વના એવા દેશોમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે, જ્યાં UCC હેઠળના કાયદા તમામ નાગરિકો માટે સમાન છે.
દેશમાં અલગ-અલગ ધર્મો માટેના અલગ-અલગ અંગત કાયદાઓ દેશની અદાલતોમાં પડતર કેસોમાં વધારો કરી રહ્યા છે. સુપ્રીમ કોર્ટ પણ સમયાંતરે UCCના અમલીકરણ પર ટિપ્પણી કરતી રહી છે. તેથી જ બાબાસાહેબ આંબેડકર દ્વારા તૈયાર કરાયેલા બંધારણમાં યુસીસીના ઉલ્લેખની વાત ભાજપ જોર જોરથી કરી રહી છે.
ઉત્તરાખંડમાં જોરદાર તૈયારીઓ
ઉત્તરાખંડમાં રચાયેલી સમિતિએ UCC તરફ 2 લાખથી વધુ લોકોના મત લીધા છે. આટલું જ નહીં, ઉત્તરાખંડના સીએમ પુષ્કર સિંહ ધામીએ પણ કહ્યું છે કે યુસીસીથી પ્રભાવિત તમામ સ્ટેક હોલ્ડર્સ સાથે વાત કર્યા બાદ કમિટી કામમાં લાગેલી છે.
ફાઈનલ ડ્રાફ્ટ આવતાં જ રાજકીય નિવેદનબાજી શરૂ થઈ જાય તે સ્વાભાવિક છે. તે સ્વાભાવિક છે કે ઉત્તરાખંડ દેશ માટે UCC તરફ આગળ વધવા માટે પ્રેરણા બની શકે છે.